Προστασία επωνυμίας και domain names νομικών προσώπων (Αρθ.58ΑΚ)

Προστασία επωνυμίας και domain names νομικών προσώπων (Αρθ.58ΑΚ)

 Το δικαίωμα στο όνομα είναι μία από τις δύο εκφάνσεις της προσωπικότητας που ρυθμίζονται ειδικότερα στον Αστικό Κώδικα.

 Συγκεκριμένα, το όνομα προστατεύεται με την ειδική διάταξη της 58 ΑΚ που ορίζει ότι: «Αν σ’ αυτόν που δικαιούται να φέρει ένα όνομα αμφισβητείται από άλλον το δικαίωμα αυτό, ή αν κάποιος χρησιμοποιεί παράνομα ορισμένο όνομα, ο δικαιούχος ή εκείνος που βλάπτεται, μπορεί να ζητήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Αξίωση αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις για τις αδικοπραξίες, δεν αποκλείεται». Το όνομα του προσώπου, στο οποίο περιλαμβάνονται και οι προσθήκες ή οι παραλλαγές, ακόμα και τα ψευδώνυμα όταν εξατομικεύουν ένα πρόσωπο, αποτελεί διακριτικό γνώρισμα του ατόμου, ουσιώδες στοιχείο της ταυτότητας του και χαρακτηριστικό στοιχείο της προσωπικότητάς του. Για το λόγο αυτό, σημειώνεται ότι το δικαίωμα στο όνομα, δεν περιορίζεται απλώς και μόνο στην προστασία της εξατομικευτικής λειτουργίας του ονόματος, αλλά η προσβολή του συνιστά προσβολή του δικαιώματος στην προσωπικότητα και συνεπώς παράλληλα με την 58 ΑΚ, τυγχάνει εφαρμογής και η 57 ΑΚ.  Περαιτέρω, η διάταξη της 58 ΑΚ, εκτός από το όνομα του φυσικού προσώπου, προστατεύει και την επωνυμία του νομικού προσώπου.

Η προστασία του ονόματος συνεπώς, επεκτείνεται και στην επιχειρηματική δραστηριότητα του προσώπου και καλύπτει κάθε διακριτικό γνώρισμα που αποτελεί χαρακτηριστικό του προσώπου, σύμβολο «της σφαίρας δράσης του».

Σχετικά με τις αξιώσεις του προσβαλλόμενου στην περίπτωση προσβολής της προσωπικότητάς του, κατά την 58 ΑΚ, ο προσβαλλόμενος στο όνομα του δικαιούται να ζητήσει άρση της προσβολής και παράλειψή της στο μέλλον χωρίς να απαιτείται υπαιτιότητα του προσβάλλοντος. Επιπλέον, στην περίπτωση συνδρομής των προϋποθέσεων των διατάξεων 914 επ. ΑΚ, δύναται να ζητήσει και αποζημίωση, ενώ εφαρμόζεται και στις προσβολές αυτές η διάταξη του άρθρου 59 ΑΚ για την ηθική ικανοποίηση του προσβαλλόμενου. Τέλος, ο προσβαλλόμενος δύναται να ασκήσει ασφαλιστικά μέτρα ή αναγνωριστική αγωγή.

Για την επέκταση των δραστηριοτήτων κάθε φυσικού ή νομικού προσώπου, απαραίτητο εργαλείο κατέστη η δημιουργία ενός χώρου στο διαδίκτυο, στον οποίο το πρόσωπο θα παρουσιάζεται και θα διαφημίζεται. Ειδικότερα, βασική προϋπόθεση για την άσκηση ηλεκτρονικού εμπορίου αποτελεί η δημιουργία μίας ιστοσελίδας, όπου θα καθίσταται δυνατή η πρόσβαση πελατών και η κατάρτιση συναλλαγών. Η είσοδος στην ως άνω ιστοσελίδα θα γίνεται μέσω του ονόματος χώρου (domain name), το οποίο κατ` ουσία επιτελεί ρόλο ηλεκτρονικής διεύθυνσης, επιτρέποντας την επικοινωνία του χρήστη του διαδικτύου με τον κάτοχο της ιστοσελίδας (ΕφΘεσ 498/2010).

Το όνομα χώρου (domain name) δεν μπορεί κατ’ αρχήν να ταυτιστεί με την εμπορική επωνυμία, το διακριτικό τίτλο και το εμπορικό σήμα. Εντούτοις, όταν χρησιμοποιείται ως διακριτικό στοιχείο για το πρόσωπο ή την επιχείρηση στο διαδίκτυο, το όνομα χώρου λειτουργεί κατά έμμεσο τρόπο ως διακριτικό γνώρισμα, καθώς τελεί την πρωταρχικά εξατομικευτική και αναγνωριστική λειτουργία του διακριτικού γνωρίσματος στις ηλεκτρονικές εμπορικές συναλλαγές.

Η ευχέρεια ελεύθερης χρήσης οποιασδήποτε ονομασίας, όσο γνωστή και φημισμένη και αν είναι από τον πρώτο τυχόντα, θα προκαλούσε τεράστιες ή ανεπανόρθωτες ζημιές στην επιχείρηση, που καθιερώθηκε στις συναλλαγές με την επίμαχη ονομασία. Για την διαφύλαξη έτσι των νομίμων συμφερόντων των παραπάνω επιχειρήσεων, θα πρέπει να αποδοθεί στο domain name μια οιονεί λειτουργία διακριτικού τίτλου και σήματος. (ΠΠρΑθ 4721/2019). Τούτο ενισχύεται και από το ότι οι κάτοχοι domain name στην πράξη εμφανίζονται στο διαδίκτυο με τα διακριτικά γνωρίσματα, που τους κατέστησαν γνωστούς στον υλικό κόσμο, δηλαδή χρησιμοποιούν το όνομα, την επωνυμία τους ή το σήμα τους, δεδομένων μάλιστα των περιορισμένων ορίων παροχής domain name για κάθε χρήση αλλά και της επιβαλλόμενης συντομίας για του είδους αυτού την επικοινωνία.

Κατά συνέπεια, το όνομα χώρου θα πρέπει να απολαμβάνει προστασίας αντίστοιχης με εκείνη των διακριτικών γνωρισμάτων αλλά και ένα άλλο διακριτικό γνώρισμα θα πρέπει να προστατεύεται από τη χρήση ενός ονόματος χώρου (ΠΠρΑθ 4327/2003, ΔΕΕ 2004:750, ΕφΑθ 5476/2010).

 Ο προσβαλλόμενος δύναται να επιδιώξει την άρση και την παράλειψη της προσβολής, η οποία θα συνίσταται στην παύση της χρήσης του συγκεκριμένου domain name από τον αντίδικό του και την διαγραφή του από το Μητρώο της ΕΕΤΤ ως καταχωρήσαντα το επίδικο domain name.

Εάν στο domain name αναφέρεται όνομα ή επωνυμία νομικού προσώπου, τότε παρέχεται στον προσβαλλόμενο η προστασία των άρθρων 57, 58 και 59 ΑΚ. Θα πρόκειται για παράνομη χρήση ξένου ονόματος, όπου σύμφωνα με την 58 ΑΚ την άρση της προσβολής μπορεί να ζητήσει όχι μόνον ο δικαιούχος, αλλά και κάθε τρίτος που βλάπτεται από την παράνομη συμπεριφορά. Παράνομη προσβολή δεν θα υφίσταται φυσικά στην περίπτωση συνωνυμίας, ούτε στην περίπτωση όπου η χρήση έγινε μετά από συναίνεση του δικαιούχου.

Για την επέκταση των δραστηριοτήτων κάθε φυσικού ή νομικού προσώπου, απαραίτητο εργαλείο κατέστη η δημιουργία ενός χώρου στο διαδίκτυο, στον οποίο το πρόσωπο θα παρουσιάζεται και θα διαφημίζεται.