Σύμβαση έργου- Δικαίωμα υπαναχώρησης, εφόσον ο εργολάβος δεν αρχίσει εγκαίρως την εκτέλεση του έργου ή επιβραδύνει την εκτέλεσή του. (ΑΚ 686 εδ.΄α)

March 10, 2021: Νομοθεσία

posts


ethemis

Σύμβαση έργου- Δικαίωμα υπαναχώρησης, εφόσον ο εργολάβος δεν αρχίσει εγκαίρως την εκτέλεση του έργου ή επιβραδύνει την εκτέλεσή του. (ΑΚ 686 εδ.΄α)

Η διάταξη του άρθρου 686 εδ.α΄ ΑΚ παρέχει στον εργοδότη το δικαίωμα να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση έργου στην περίπτωση, που, λόγω της μη έγκαιρής έναρξης ή επιβράδυνσης εκτέλεσης του έργου, προβλέπεται με βεβαιότητα, πριν την παρέλευση του χρόνου παράδοσης του αναληφθέντος έργου, ότι ο εργοδότης δεν θα κατορθώσει να το αποπερατώσει εγκαίρως.

Ειδικότερα, παρέχεται στον εργοδότη, σε χρόνο προ του ληξιπροθέσμου της παροχής, το δικαίωμα της διαταξης 686 εδ.α΄, ήτοι της υπαναχώρησης από την σύμβαση, που αποτελεί «ειδικά ρυθμισμένη περίπτωση πλημμελούς εκπλήρωσης, με την ειδικότερη μορφή της εκ των προτέρων αθέτησης της σύμβασης». Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της διάταξης 686 εδ. α΄ ΑΚ είναι οι εξής:

1/ Η μη έγκαιρη έναρξη ή η επιβράδυνση εκτέλεσης του έργου. Για μη έγκαιρη έναρξη της εκτέλεσης του έργου ομιλούμε, όταν ο εργολάβος δεν έχει αρχίσει την εκτέλεση του έργου κατά το συμφωνημένο χρόνο. Αν δεν υπάρχει συμφωνία των μερών, οχρόνος έναρξης προσδιορίζεται από τον εφαρμοστή του δικαίου, βάσει της αρχής της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών (200, 288 ΑΚ), συνεκτιμωμένου του χρόνου εντός του οποίου πρέπει να περατωθεί το έργο.(ίδετε σχετικές ΕφΠειρ 61/2018, ΑΠ 1393/2012, ΑΠ 1772/2007). Επιβράδυνση εκτέλεσης υπάρχει όταν ο εργολάβος δεν τηρεί το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου που συμφωνήθηκε ή το ρυθμό εκτέλεσης, που βάσει της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών (200, 288 ΑΚ) απαιτείται για την κατασκευή παρόμοιων έργων. Πιο συγκεκριμένα, ελλείψει συμφωνίας των μερών, ο χρόνος αυτός προσδιορίζεται από το δικαστήριο, με ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 323 ΑΚ (ΑΠ 1393/2012, ΑΠ 1772/2007).

2/ Η έλλειψη υπαιτιότητας του εργοδότη.

3/ Η αδυναμία έγκαιρης περάτωσης του έργου.

4/ Η ύπαρξη υπαιτιότητας του εργολάβου στην καθυστέρηση είναι προϋπόθεση εφαρμογής της εν λόγω διάταξης;

Σύμφωνα με την απολύτως κρατούσα στη νομολογία (ίδετε πρόσφατες αποφάσεις 1347/2019 ΑΠ και ΕφΠειρ 61/2018) και στη θεωρία, για την εφαρμογή της διάταξης, αρκεί και καθυστέρηση που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του εργολάβου. Έτσι, η ανωτέρω διάταξη εφαρμόζεται και όταν η μη έγκαιρη έναρξη ή η επιβράδυνση εκτέλεσης του έργου οφείλεται σε τυχαία περιστατικά που κείνται εκτός της σφαίρας επιρροής του εργοδότη.

Έχει διατυπωθεί ωστόσο και η αντίθετη άποψη, σύμφωνα με την οποία ο εργολάβος ευθύνεται για την καθυστέρηση κατ’ αρ. 686 εδ.α΄ΑΚ, μόνο αν βαρύνεται με πταίσμα. (βλ. Α. Βαλτούδης, Η σύμβαση έργου κατά τον ΑΚ, σελ. 74 επ, Π. Φίλιος, Ενοχικό Δίκαιο, Ειδικό μέρος, 2011σελ. 375.)

Συντρεχουσών των ανωτέρω προϋποθέσεων, και, εφόσον τα μέρη δεν έχουν θέσει διαφορετικές προϋποθέσεις στη μεταξύ τους συμφωνία, δεδομένου του ενδοτικού χαρακτήρα της διάταξης του αρ. 686 εδ. α΄ΑΚ, παρέχεται στον εργοδότη το δικαίωμα «προτερόχρονης υπαναχώρησης» από τη σύμβαση έργου.

Πρόκειται περί νόμιμης υπαναχώρησης, στην οποία, εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις για τη συμβατική υπαναχώρηση (387 §2 ΑΚ). Δεν απαιτείται η τήρηση των διατάξεων των άρθρων 383 επ. του ΑΚ, γιατί πρόκειται για υπαναχώρηση που παρέχεται ευθέως από το νόμο και σε αυτήν εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 389 έως 396 του ΑΚ (βλ. ΑΠ 77/2011, ΑΠ 1035/2010).

Η υπαναχώρηση συνιστά μονομερή απευθυντέα δικαιοπραξία διαπλαστικού χαρακτήρα, η δε δήλωση αυτής, ρητή ή και σιωπηρή, δεν υπόκειται σε τύπο, είναι απρόθεσμη και μπορεί να γίνει και με την άσκηση αγωγής (ΑΠ 1759/2009). Ο ασκών το δικαίωμα υπαναχώρησης εργοδότης θα πρέπει στη σχετική δήλωσή του να συμπεριλάβει τον λόγο της υπαναχώρησης, διαφορετικά, η σχετική δήλωση βούλησής του, θα ισχύσει κατά μετατροπή (182 ΑΚ) ως καταγγελία της σύμβασης έργου, κατ’ αρ. 700 ΑΚ. (βλ. 697/2019 ΑΠ), συνεπώς θα πρέπει να αναφέρεται ο λόγος υπαναχώρησης, τόσο για να μπορέσει ο εργολάβος να αμυνθεί, αλλά και για να μην προκύψει σύγχυση σχετικά με το αν πρόκειται για την υπαναχώρηση του άρθρου 686 εδ. α` ΑΚ ή για την καταγγελία του άρθρου 700 ΑΚ.

Ως προς τα αποτελέσματα της άσκησης τους δικαιώματος υπαναχώρησης, η σύμβαση αυτή καταργείται από τη στιγμή της κατάρτισής της (ex tunc), η νομική σχέση ανάμεσα στον εργοδότη και τον εργολάβο διαλύεται αυτοδικαίως και αναδρομικά, επέρχεται απόσβεση όλων των υποχρεώσεων αυτών για παροχή που πηγάζουν από τη σύμβαση και δημιουργείται υποχρέωσή τους να αποδώσουν αμοιβαίως τις παροχές που έλαβαν κατά τις διατάξεις για τον αδικαιολόγητο πλουτισμό (άρθ. 904 επόμ ΑΚ), για αιτία που έληξε (ΑΠ 997/2010, ΑΠ 1031/2004).

Έτσι, ο μεν εργοδότης οφείλει να επιστρέψει το τυχόν εκτελεσθέν τμήμα του έργου, ο δε εργολάβος την αμοιβή που έλαβε μέχρι την υπαναχώρηση, καθώς και ό,τι ο εργοδότης του παρέδωσε για την εκτέλεση του έργου (υλικά, το πράγμα επί του οποίου εκτελούσε το έργο). Στην περίπτωση αδυναμίας της αυτούσιας απόδοσης του ληφθέντος αντικειμένου, ο οφειλέτης αποδίδει το γι’ αυτό ληφθέν αντάλλαγμα. Επί παροχής έργου αντάλλαγμα είναι η κατά το χρόνο της παροχής αξία του μέρους του έργου που εκτελέστηκε και παραδόθηκε. Η αξία αυτή δεν αποτελεί αμοιβή, αλλά ωφέλεια κατά τη διάταξη του άρθρου 904 ΑΚ (ίδετε ΑΠ 77/2011).

Στην περίπτωση που εκτελέστηκε ένα μόνο μέρος του έργου, ο εργοδότης έχει το δικαίωμα, εφόσον έχει έννομο συμφέρον να υπαναχωρήσει μόνο σε σχέση με το τμήμα του έργου, που δεν έχει εκτελεστεί κατά το χρόνο της υπαναχώρησης, οφείλοντας στην περίπτωση αυτή μόνο αντίστοιχη αμοιβή για τις εργασίες, που μέχρι το χρόνο εκείνο εκτελέστηκαν. Η υπαναχώρηση αυτή ενεργεί στην πραγματικότητα ως καταγγελία της σύμβασης, αφού ισχύει για το μέλλον και δεν θίγει τη σύμβαση σε σχέση με το μέρος του έργου, που εκτελέστηκε μέχρι την άσκησή της (ΑΠ 1376/2012, ΑΠ 1495/2011, ΑΠ 1035/2010).

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο εργοδότης, σε περίπτωση μη έγκαιρης έναρξης ή εκτέλεσης του έργου, έχει το δικαίωμα, αντί να ασκήσει το δικαίωμα «προτερόχρονης υπαναχώρησης», σύμφωνα με το εδ. α΄ της 686 ΑΚ, να αναμείνει το χρόνο παράδοσης του έργου και να ασκήσει τα δικαιώματά του από την υπερημερία του εργολάβου.


Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο εργοδότης, σε περίπτωση μη έγκαιρης έναρξης ή εκτέλεσης του έργου, έχει το δικαίωμα, αντί να ασκήσει το δικαίωμα «προτερόχρονης υπαναχώρησης», σύμφωνα με το εδ. α΄ της 686 ΑΚ, να αναμείνει το χρόνο παράδοσης του έργου και να ασκήσει τα δικαιώματά του από την υπερημερία του εργολάβου.



Source/ Author:Βασιλική Δ. Βλάχου

LATEST POSTS
  • ethemis

    ΣτΕ: Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της ανάθεσης δημόσιας σύμβασης

    ΣτΕ Ολομ. 1096-1098/2025 Πρόεδρος: Ι. Γράβαρης, Αντιπρόεδρος Εισηγητές: Η. Μάζος, Ό. Παπαδοπούλου, Σύμβουλοι Επικρατείας Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της ανάθεσης δημόσιας σύμβασης. Συμβατό ή μη των διατάξεων του άρθρου 372 του ν. 4412/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 138 του ν. 4782/2021, προς το Σύνταγμα και την οδηγία 89/665/ΕΟΚ. Προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΕ για τη νομιμότητα της υποχρεωτικής σώρευσης σε ενιαίο δικόγραφο των αιτημάτων προσωρινής και οριστικής προστασίας. Ι. Οι 1096, 1097, 1098/2025 αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας έκριναν επί ζητημάτων ερμηνείας των διατάξεων του άρθρου 372 του ν. 4412/2016, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 138 του ν. 4782/2021, καθώς και συμβατότητας των διατάξεων αυτών προς το Σύνταγμα και την Οδηγία 89/665/ΕΟΚ. Ειδικότερα, με τις ως άνω αποφάσεις κρίθηκαν κατά πλειοψηφία τα ακόλουθα:

  • ethemis

    Έκδοση και χορήγηση Προσωπικού Αριθμού μέσω ΚΕΠ και Προξενικών Αρχών

    Πλέον, οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να εκδώσουν Προσωπικό Αριθμό (Π.Α.) μέσω των ΚΕΠ και των Προξενικών Αρχών ως επέκταση της εφαρμογής myInfo – Επιβεβαίωση Στοιχείων Πολιτών, η οποία τέθηκε σε λειτουργία στις 3/6/2025 μέσω της ενιαίας ψηφιακής πύλης. Όπως και μέσω της εφαρμογής myInfo, κάθε πολίτης μπορεί να εξυπηρετείται με φυσική παρουσία από υπάλληλο των ΚΕΠ και έμμισθων Προξενικών Αρχών για να ελέγχει και να επιβεβαιώνει τα προσωπικά του στοιχεία, όπως αυτά τηρούνται στα βασικά μητρώα του Δημοσίου. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η ακρίβεια και η συνέπεια των καταχωρημένων στοιχείων, ενώ ταυτόχρονα δίνεται η δυνατότητα έκδοσης και χορήγησης του Π.Α. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη υπηρεσία παρέχεται μόνο από ειδικά εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους σε κάθε ΚΕΠ ή έμμισθη προξενική αρχή. Ήδη από την πρώτη ημέρα λειτουργίας της, η νέα υπηρεσία εξυπηρέτησε σχεδόν 770 πολίτες.

  • ethemis

    Δ.Α.Ο.Ε.: Εξαρθρώθηκε εγκληματική οργάνωση που διέπραττε κακουργηματικές απάτες

    ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Δ.Α.Ο.Ε.: Εξαρθρώθηκε εγκληματική οργάνωση που διέπραττε κακουργηματικές απάτες σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τα μέλη υπέβαλαν ψευδές αιτήσεις αποζημίωσης ενοικίου (COVID-19), επιστρεπτέων προκαταβολών, επιδοτήσεων ΕΣΠΑ και εισφορών ΕΦΚΑ Συνελήφθησαν -6- μέλη της οργάνωσης, καθώς και ακόμη -2- άτομα Στη δικογραφία περιλαμβάνονται ακόμη -6- μέλη της οργάνωσης Το παράνομο οικονομικό όφελος ξεπερνάει τα -5.700.000- ευρώ




ethemis map

Προκηρύξεις/ Αγγελίες

Προκηρύξεις, Διαγωνισμοί και Αγγελίες για δικηγόρους, ασκούμενους & νομικούς.

View more
newsroom

ΝewsRoom/      ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα

View more
ethemis case law

Noμολογία

Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις, ιδίως των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας

View more
ethemis case law

Noμοθεσία

Οι νόμοι που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

View more
ethemis legal studies

Εκπαιδευτικά           Προγράμματα

Για νομικούς & δικηγόρους από εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

View more
ethemis.gr

EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ            ΦΟΡΕΩΝ

Εκδηλώσεις Nομικού Eνδιαφέροντος από ποικίλους θεσμικούς Φορείς

View more
ethemis international news

Διεθνή                      Νέα

Διεθνή Νομικά Νέα και Αρθρογραφία, Νομολογία ΕΔΔΑ και αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων

View more
ethemis map

Δελτία            Τύπου

Ανακοινώσεις ΔΣΑ, δικαστικών ενώσεων, ανεξάρτητων αρχών, θεσμικών φορέων.

View more
ethemis

Συντακτική            Ομάδα

Η Επιστημονική Ομάδα του Ethemis.gr

View more
ethemis.gr

ΣΥΝΕΔΡΙΑ             ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ             e-ΘΕΜΙΣ

Ο Κατάλογος Συνεδρίων και Εκδηλώσεων που έχει διοργανώσει η Ένωση Ελλήνων Νομικών

View more

newsroom