Ο ρόλος του Πραγματογνώμονα - Γενετιστή στην Ποινική Δίκη
«από την Πηγή (ανίχνευση /εντοπισμόςDNA), στην Ενέργεια (συσχετισμός των ευρημάτων με τα περιστατικά)»
Στα πλαίσια της ποινικής δίκης, δεν είναι λίγες οι φορές που οι Δικαστικές Αρχές καλούνται να εκδώσουν αποφάσεις στηριζόμενες στα επιστημονικά ευρήματα των ερευνών. Τα ευρήματα αυτά προέρχονται από πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους επιστημονικά πεδία, γεγονός που απαιτεί τη συμβολή των ειδικών πραγματογνωμόνων για την ορθή ερμηνεία τους.
Στον τομέα της Δικανικής Γενετικής, η συμβολή των πραγματογνωμόνων κρίνεται πιο αναγκαία από ποτέ, καθώς η συνεχής εξέλιξη της επιστήμης μεταβάλλει αντίστοιχα και τους κανόνες ερμηνείας των αποτελεσμάτων. Για παράδειγμα, καθώς αυξάνεται η ευαισθησία των τεχνικών ανίχνευσης γενετικού υλικού (DNA) απαιτούνται ολοένα και μικρότερες ποσότητες DNA προκειμένου να ανιχνευθεί ένα γενετικό προφίλ, γεγονός που από τη μια έχει βοηθήσει στην ταυτοποίηση των δραστών ακόμα και από ένα κύτταρό τους αλλά παράλληλα οδηγεί και στην ανίχνευση γενετικού υλικού ατόμων που δεν συνδέονται με τη σκηνή ενός εγκλήματος, λόγω τυχαίων εναποθέσεων μικροποσοτήτων του γενετικού τους υλικού που έχουν συμβεί σε διαφορετικό χρόνο. Πολλές φορές αυτό έχει ως αποτέλεσμα την λανθασμένη σύνδεσή αθώων ανθρώπων με τα γεγονότα, ακόμα και την καταδίκη τους. Ο ρόλος του Πραγματογνώμονα είναι να εξηγήσει στις Δικαστικές Αρχές τα όρια και τους περιορισμούς της κάθε εργαστηριακής μεθοδολογίας, ώστε να είναι σε θέση και εκείνες με τη σειρά τους να αξιολογήσουν ορθώς το κάθε εύρημα.
Δυστυχώς, η ελλιπής ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων έχει οδηγήσει μεγάλο αριθμό αθώων στη φυλακή, λόγω της ανίχνευσης του γενετικού τους υλικού στη σκηνή ενός εγκλήματος, ακόμα και σε επιφάνειες που δεν άγγιξαν ποτέ ή σε χώρους που δεν επισκέφθηκαν ποτέ, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από το σημείο που βρίσκονταν τη δεδομένη στιγμή. Η αλματώδης ανάπτυξη του πεδίου τα τελευταία χρόνια, έχει σαν αποτέλεσμα να έχει μεταβληθεί το ζητούμενο στα εργαστηριακά αποτελέσματα και ενώ μέχρι σήμερα οι επιστήμονες εργάζονταν στο επίπεδο της «πηγής» προσπαθώντας να απαντήσουν το ερώτημα «σε ποιόν ανήκει τοDNA», τώρα το ζητούμενο έχει μεταφερθεί στο επίπεδο της «ενέργειας» και το ερώτημα είναι όχι σε ποιόν ανήκει αλλά «πώς μεταφέρθηκε στο σημείο ανίχνευσης» προκειμένου να διερευνηθεί αν σχετίζεται ή όχι με τα γεγονότα. Αν λοιπόν η αλλαγή στην ποιότητα/ποσότητα των εργαστηριακών αποτελεσμάτων δεν συνάδει με την απαιτούμενη αλλαγή στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων – και εδώ ακριβώς αποτυπώνεται η αξία της συμβολής του πραγματογνώμονα – τότε, τα ευρήματα αξιολογούνται λανθασμένα και οι Δικαστικές Αρχές οδηγούνται σε ολέθρια δικονομικά ολισθήματα, καταδικάζοντας αθώους πολίτες και αφήνοντας ελεύθερους επικίνδυνους εγκληματίες.
Ξεκινώντας από τους Νομικούς οι οποίοι χειρίζονται υποθέσεις που περιλαμβάνουν γνώσεις άλλων επιστημονικών πεδίων (γενετική, ιατροδικαστική, βαλλιστική, τοξικολογία, κ.α.), θα πρέπει οπωσδήποτε να συμβουλεύονται Πραγματογνώμονες του εκάστοτε πεδίου για την ερμηνεία των αποτελεσμάτων πραγματογνωμοσυνών, όσο αδιάψευστα και αν φαίνονται εκ πρώτης τα συμπεράσματα που έχουν εξαχθεί, καθώς αυτά μπορεί να είναι προϊόν ελλιπούς ερμηνείας των πρωτογενών εργαστηριακών δεδομένων. Η παρουσίαση της ερμηνείας στη δικαστική αίθουσα από τους Πραγματογνώμονες, με τρόπο απλό και κατανοητό και στηριζόμενη πάντα στην τρέχουσα επιστημονική βιβλιογραφία, θα συμβάλλει σημαντικά στην ορθή απονομή Δικαιοσύνης.
Δρ. Φιτσιάλος Γεώργιος
Διευθύνων Σύμβουλος DNAlogy
Διδάκτωρ Γενετιστής, Μοριακός Βιολόγος,
Πραγματογνώμων των Ελληνικών Δικαστικών Αρχών και στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης σε θέματα Ταυτοποίησης Βιολογικού Υλικού και Ανάλυσης DNA
Tel: 2109650370, email: experts@dnalogy.eu, website: www.dnalogy.eu
Δυστυχώς, η ελλιπής ερμηνεία των εργαστηριακών αποτελεσμάτων έχει οδηγήσει μεγάλο αριθμό αθώων στη φυλακή, λόγω της ανίχνευσης του γενετικού τους υλικού στη σκηνή ενός εγκλήματος
Source/ Author:www.dnalogy.eu
