Ασύμβατη με το δίκαιο της ΕΕ η ακυρότητα των συμβάσεων πιστώσεως με διεθνή χαρακτηριστικά-ΔΕΕ C-630/17.
Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία των άρθρων 56 και 63 ΣΛΕΕ, καθώς και του άρθρου 4, παράγραφος 1, του άρθρου 17, του άρθρου 24, σημείο 1, και του άρθρου 25 του κανονισμού (ΕΕ) 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2012, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις. Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της Anica Milivojević, κατοίκου Κροατίας, και της Raiffeisenbank St. Stefan-Jagerberg-Wolfsberg eGen, εταιρίας αυστριακού δικαίου, με αντικείμενο αγωγή, ασκηθείσα από την Α. Milivojević, με την οποία ζητείται η ακύρωση της συναφθείσας με τη Raiffeisenbank συμβάσεως πιστώσεως και της συμβολαιογραφικής πράξεως περί συστάσεως υποθήκης προς εξασφάλιση της εκ της συμβάσεως αυτής απαιτήσεως, καθώς και η εξάλειψη της εγγραφείσας στο κτηματολόγιο εμπράγματης αυτής ασφάλειας, λόγω της έναρξης της ισχύος, στις 14 Ιουλίου 2017, του κροατικού νόμου περί ακυρότητας των συμβάσεων πιστώσεως που έχουν διεθνή χαρακτηριστικά.
Το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι:
1)Το άρθρο 56 ΣΛΕΕ πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι αντιτίθεται σε νομοθεσία κράτους μέλους, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, που έχει ως συνέπεια, μεταξύ άλλων, οι συμβάσεις πιστώσεως και οι δικαιοπραξίες που ερείδονται επ’ αυτών, οι οποίες συνάπτονται στο έδαφος αυτού του κράτους μέλους μεταξύ οφειλετών και εγκατεστημένων σε άλλο κράτος μέλος πιστωτών, που δεν είναι κάτοχοι αδείας εκδοθείσας από τις αρμόδιες αρχές του πρώτου κράτους μέλους, προκειμένου να ασκήσουν τη δραστηριότητά τους στο έδαφος του κράτους μέλους αυτού, να είναι άκυρες από της συνάψεώς τους, έστω και εάν συνήφθησαν πριν από την έναρξη ισχύος της εν λόγω νομοθεσίας.
2) Το άρθρο 4, παράγραφος 1, και το άρθρο 25 του κανονισμού (ΕE) 1215/2012 αντιτίθενται σε νομοθεσία κράτους μέλους, όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη, η οποία, στο πλαίσιο διαφορών που αφορούν συμβάσεις πιστώσεως με διεθνή χαρακτηριστικά, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού αυτού, επιτρέπει μεν στους οφειλέτες να ασκήσουν αγωγή κατά των μη αδειοδοτημένων πιστωτών είτε ενώπιον των δικαστηρίων του κράτους στο έδαφος του οποίου αυτοί οι τελευταίοι έχουν την έδρα τους είτε ενώπιον των δικαστηρίων του τόπου όπου οι οφειλέτες έχουν την κατοικία ή την έδρα τους, απονέμει δε διεθνή δικαιοδοσία προς εκδίκαση της αγωγής των εν λόγω πιστωτών κατά των οφειλετών τους αποκλειστικώς στα δικαστήρια του κράτους στο έδαφος του οποίου έχουν την κατοικία τους οι εν λόγω οφειλέτες, είτε αυτοί είναι καταναλωτές είτε επαγγελματίες.
3) Το άρθρο 17, παράγραφος 1, του κανονισμού 1215/2012 έχει την έννοια ότι οφειλέτης που συνήψε σύμβαση πιστώσεως προκειμένου να εκτελέσει εργασίες ανακαινίσεως σε ακίνητο που βρίσκεται η κατοικία του, με σκοπό, μεταξύ άλλων, την παροχή υπηρεσιών τουριστικών καταλυμάτων δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως «καταναλωτής», κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, εκτός εάν, λαμβανομένου υπόψη του πλαισίου στο οποίο εντάσσεται στο σύνολό της η πράξη για την οποία η σύμβαση αυτή συνήφθη, αυτή η τελευταία έχει τόσο στενό δεσμό με την εν λόγω επαγγελματική δραστηριότητα ώστε να είναι προφανές ότι η εν λόγω σύμβαση επιδιώκει, κυρίως, ιδιωτικούς σκοπούς, πράγμα που εναπόκειται στο αιτούν δικαστήριο να εξακριβώσει.
4) Το άρθρο 24, σημείο 1, πρώτο εδάφιο, του κανονισμού 1215/2012 έχει την έννοια ότι αποτελεί αγωγή «σε υποθέσεις εμπραγμάτων δικαιωμάτων επί ακινήτων», κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, αγωγή με αίτημα την εξάλειψη από το κτηματολόγιο υποθήκης επί ακινήτου, αλλά ότι δεν εμπίπτει στην έννοια αυτή αγωγή περί ακυρώσεως συμβάσεως πιστώσεως και συμβολαιογραφικής πράξεως περί συστάσεως υποθήκης προς εξασφάλιση της εκ της συμβάσεως αυτής απαιτήσεως.
Επιμέλεια: Διονύσης Παυλιόγλου / Επιστημονικός Συνεργάτης e-Θέμις
Το καθεστώς ακυρότητας, που εφαρμόζεται αδιακρίτως σε όλους τους μη αδειοδοτημένους πιστωτές, σε συμβάσεις πιστώσεως με διεθνή χαρακτηριστικά συνεπάγεται περιορισμό στην άσκηση της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών. Στην έννοια του περιορισμού εμπίπτουν τα μέτρα που λαμβάνει κράτος μέλος τα οποία, μολονότι εφαρμόζονται αδιακρίτως, επηρεάζουν την πρόσβαση στην αγορά των επιχειρήσεων άλλων κρατών μελών.
Source/ Author:curia.europa.eu
