Ακύρωση της υπέρ της συζύγου του διαθέτη διάταξης διαθήκης, υπ’ αριθμ. 1821/2017 απόφαση Γ’ Τμήματος ΑΠ

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ/ November 16, 2018: Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα NewsRoom


ethemis

Ακύρωση της υπέρ της συζύγου του διαθέτη διάταξης διαθήκης, υπ’ αριθμ. 1821/2017 απόφαση Γ’ Τμήματος ΑΠ

Κατά τη διάταξη του άρθρου 1785 ΑΚ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 24 του ν. 1329/1983, η διάταξη σε διαθήκη του κληρονομουμένου υπέρ του συζύγου του, σε περίπτωση αμφιβολίας, είναι ακυρώσιμη, αν ο μεταξύ τους γάμος είναι άκυρος ή λύθηκε όσο ζούσε ο διαθέτης, ή αν ο διαθέτης, έχοντας βάσιμο λόγο διαζυγίου, είχε ασκήσει την αγωγή διαζυγίου κατά του συζύγου του. Από τη διάταξη αυτή προκύπτει, ότι με τον καθιερούμενο ερμηνευτικό κανόνα, σύμφωνα με τον οποίο, σε περίπτωση αμφιβολίας, είναι ακυρώσιμη η διάταξη στη διαθήκη υπέρ του συζύγου, αν συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις του ως άνω άρθρου, μετατίθεται το βάρος της επίκλησης και απόδειξης στον τετιμημένο σύζυγο, για να άρει την αμφιβολία και να αποτρέψει την ακύρωση της υπέρ αυτού διάταξης, του ισχυρισμού, ότι η θέληση του διαθέτη, κατά το χρόνο σύνταξης της διαθήκης, δεν θα ήταν διαφορετική ακόμη και στην υποθετική περίπτωση, κατά την οποία θα γνώριζε την ακυρότητα του γάμου ή τη μέχρι του θανάτου του αμετάκλητη λύση του με διαζύγιο.

Την άποψη αυτή ενισχύει και το δεύτερο εδάφιο του όρθρου 1786 ΑΚ, αφού επί της παρεμφερούς περίπτωσης της παράλειψης νόμιμου μεριδούχου, υφισταμένου κατά το χρόνο σύνταξης της διαθήκης, αλλ’ αγνώστου στο διαθέτη, ή επιγενόμενου αυτής, η ακύρωση αποκλείεται, όταν αποδεικνύεται ότι ο διαθέτης θα προχωρούσε στη σύνταξη της διαθήκης και αν γνώριζε την πραγματική κατάσταση που υπάρχει ή επήλθε. Το κατά την ανωτέρω διάταξη δικαίωμα ακύρωσης, γεννιέται μόνο “σε περίπτωση αμφιβολίας”. Εφόσον, δηλαδή, δεν διαπιστώνεται είτε αποκλειστικά με την ερμηνεία της ίδιας της διαθήκης είτε αποκλειστικά με προσφυγή σε στοιχεία που βρίσκονται έξω από αυτήν είτε με συνδυασμό ερμηνείας της διαθήκης και “εξωτερικών” στοιχείων, αντίθετη βούληση του διαθέτη. Η βούληση αυτή μπορεί να είναι “πραγματική” (λ.χ. ο διαθέτης γνώριζε την ελαττωματικότητα του γάμου) είτε “υποθετική” (λ.χ. τι θα ήθελε ο διαθέτης, αν γνώριζε την ελαττωματικότητα του γάμου ή την ύπαρξη λόγου διαζυγίου σε βάρος του τιμώμενου συζύγου). Κρίσιμος χρόνος για τη διαπίστωση της παραπάνω πραγματικής ή υποθετικής βούλησης του διαθέτη είναι ο χρόνος σύνταξης της διαθήκης, ενώ μεταγενέστερα περιστατικά (λ.χ. συμπεριφορά του διαθέτη) θα μπορούσαν να συνεκτιμηθούν για τη διαπίστωση της υποθετικής βούλησης του διαθέτη, όχι μόνο υπέρ της ισχύος της διάταξης, αλλά και κατ’ αυτής. Πάντως, μόνο το γεγονός ότι ο διαθέτης δεν ανακάλεσε τη διάταξη όσο ζούσε , αν και γνώριζε τη λύση του γάμου, δεν αποδεικνύει αντίθετη βούληση του.

 Περαιτέρω κατ’ εφαρμογή της ως άνω διάταξης του άρθρου 1785 ΑΚ, ακυρώνεται, σε αντίθεση με τη ρύθμιση της διάταξης του άρθρου 1786 ΑΚ, μόνο η διάταξη υπέρ του συζύγου, ενώ το κύρος της όλης διαθήκης θα κριθεί κατά τη διάταξη του άρθρου 181 ΑΚ. Επίσης, όπως προκύπτει από τη διάταξη του άρθρου 1787 ΑΚ δικαιούται σε ακύρωση διάταξης τελευταίας βούλησης, σε περίπτωση συνδρομής των προϋποθέσεων του όρθρου 1785 ΑΚ, μόνον ο αμέσως ωφελούμενος από την ακύρωση αυτής, όπως είναι ο υποκατάστατος, ο εξ αδιαθέτου κληρονόμος, ο εγκατάστατος σε προηγούμενη διαθήκη, ο συγκληρονόμος που δικαιούται σε προσαύξηση, ο καταπιστευματοδόχος κ.λ.π.

Συνεπώς, αφού δεν αποδεικνύεται ότι ο διαθέτης θα ήθελε να ισχύσει η υπέρ της συζύγου του εναγομένης διάταξη της διαθήκης του και αν ακόμη κατά το χρόνο της σύνταξης της είχε προβλέψει τη λύση του γάμου τους, όπως ισχυρίστηκε τόσο πρωτόδικα όσο και κατ’ έφεση η εναγομένη εφεσίβλητη, θα πρέπει η ένδικη αγωγή που ασκήθηκε από τον αμέσως, σύμφωνα με τις παραδοχές της μείζονας σκέψης, ωφελούμενο από την ακύρωση της διάταξης αυτής, ήτοι από τον συνεγκατάστατο συγκληρονόμο σε όλη την κληρονομιά κατά τον χρόνο της εγκατάστασης, που δικαιούται, σε περίπτωση έκπτωσης μετά την επαγωγή, όπως εν προκειμένω, σε προσαύξηση (βλ. άρθρο 1807 ΑΚ και Π. Κορνηλάκη, ΕρμΑΚ, άρθρο 1807, παρ 14 ,σελ. 372), να γίνει δεκτή και ως ουσία βάσιμη, να ακυρωθεί η υπέρ της συζύγου του διαθέτη διάταξη της διαθήκης

Επιμέλεια: Καρανάσου Κέλλυ / Επιστημονική Συνεργάτης e-Θέμις

Το κατά την ανωτέρω διάταξη δικαίωμα ακύρωσης, γεννιέται μόνο "σε περίπτωση αμφιβολίας". Εφόσον, δηλαδή, δεν διαπιστώνεται είτε αποκλειστικά με την ερμηνεία της ίδιας της διαθήκης είτε αποκλειστικά με προσφυγή σε στοιχεία που βρίσκονται έξω από αυτήν είτε με συνδυασμό ερμηνείας της διαθήκης και "εξωτερικών" στοιχείων, αντίθετη βούληση του διαθέτη.



Source/ Author:areiospagos.gr

LATEST POSTS
  • ethemis

    Δημήτρης Αναστασόπουλος στο dikastiko.gr: Ο νέος ΚΠολΔ θα κριθεί πρωτίστως από την πρακτική εφαρμογή του

    Ο Δημήτρης Αναστασόπουλος, σύμβουλος ΔΣΑ και επικεφαλής της Παράταξης «Με Το Δικηγόρο», σχολιάζει σε δήλωσή του στο dikastiko.gr με τις εξαγγελίες του υπουργείου Δικαιοσύνης για τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. «Η ταχύτερη απονομή της είναι διακηρυγμένος στόχος όλων μας, χωρίς ωστόσο να πρέπει η ποιότητα να θυσιάζεται χάριν της ταχύτητας», σχολιάζει ο δικηγόρος και σημειώνει ότι «χωρίς την κατάλληλη υποδομή, και, χωρίς, παράλληλα τη δημιουργία κινήτρων για την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών, ώστε να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός εκείνων που φτάνουν στα δικαστήρια, δεν θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα φιλόδοξοι».

  • ethemis

    Άρθρο του Δημήτρη Αναστασόπουλου στο Real.gr: Δημογραφικό, ώρα ενδεκάτη

    Ο πλούτος της πατρίδας είναι οι άνθρωποί της. Όσες επιτυχίες και αν σημειώνουμε ως χώρα, θα είναι μάταιες αν ο πληθυσμός της Ελλάδας συρρικνώνεται. Οι προβλέψεις, οι οποίες βασίζονται σε έγκριτες επιστημονικές έρευνες, είναι απαισιόδοξες και κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε ζοφερές, προβλέποντας διαρκή υποχώρηση του πληθυσμού, ακόμη και σε βάθος δεκαετιών. Η μείωση του πληθυσμού της χώρας και η απειλή καθίζησής του είναι, ασφαλώς, ζήτημα με πολλές πτυχές και αιτίες. Από τις απαρχές της οικονομικής κρίσης, εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες αναζήτησαν καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. Κάποιοι επιστρέφουν, αλλά η αιμορραγία ήταν τεράστια. Από την άλλη, οι θάνατοι έχουν ξεπεράσει τις γεννήσεις, που μειώνονται συνεχώς, φτάνοντας σε ιστορικό χαμηλό την περασμένη χρονιά. Η υπογεννητικότητα, ειδικότερα, είναι φαινόμενο πανευρωπαϊκό, οξύτερο, όμως, τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Η Ελλάδα, μάλιστα, βιώνει τη δημογραφική κρίση ως πρόβλημα με έντονη περιφερειακή διάσταση, καθώς οδηγεί σε αυξανόμενη εισροή πληθυσμού στις πόλεις και τον μαρασμό της υπαίθρου. Χωριά και κωμοπόλεις αντιμετωπίζουν ένα δεύτερο, μετά από πολλές δεκαετίες, κύμα εγκατάλειψης: το πιστοποιούν πρωτίστως τα σχολεία και οι δημόσιες υπηρεσίες που κλείνουν.

  • ethemis

    Ειδικός Διανεμητικός Λογαριασμός Νέων Δικηγόρων Α' εξαμήνου 2025

    Ειδικός Διανεμητικός Λογαριασμός Νέων Δικηγόρων Α' εξαμήνου 2025 (Ν. 2915/2001 ΑΡΘΡΟ 33 - ΦΕΚ Α' 109/29.5.2001) Το καθαρό ποσό είναι 165 ευρώ (Μικτό: 194,12 € -15% φόρος* 29,12 ευρώ) = 165 ευρώ και η πίστωση στους τραπεζικούς λογαριασμούς θα γίνει από την 04/07/2025, ημέρα Παρασκευή. *(Ν. 3943/2011, άρθρο 20, παρ.7γ) Σας γνωρίζουμε ότι με το Ν. 2915/01 άρθρο 33 παρ. 2 θεσπίστηκε ο Ειδικός Διανεμητικός Λογαριασμός για τους Νέους Δικηγόρους με πόρο το 1% από το παρακρατούμενο ποσοστό του 12% της προεισπραττόμενης αμοιβής των δικαστηρίων, σύμφωνα με το άρθρο 18 παρ. 1 του Ν. 3226/2004. Στη συνέχεια με το Ν.4194/13, άρθρο 62, παρ. 2 (ΦΕΚ Α΄208) ο παραπάνω πόρος, ορίστηκε σε ποσοστό 25% στο ποσό παρακράτησης υπέρ ΔΣΑ των γραμματίων προκαταβολής εισφορών. Με το Ν.3943/2011, άρθρο 20, παρ.7γ, υπόκειται σε παρακράτηση φόρου 15%. Δικαιούχοι μερίσματος είναι οι νέοι Δικηγόροι του Δ.Σ.Α. με χρόνο ασκήσεως δικηγορίας έως επτά (7) έτη, σύμφωνα με την υπ' αριθ. 48720 ΚΥΑ των Υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομίας και Οικονομικών (ΦΕΚ. Β' 1193/3.8.2004) στην οποία ειδικότερα ορίζονται οι προϋποθέσεις των δικαιούχων και ο τρόπος διανομής του. Οι δικαιούχοι υποβάλουν ηλεκτρονικά την αίτηση-δήλωση για τη χορήγηση του μερίσματος του Ε.Δ.Λ.Ν.Δ. εντός της προθεσμίας που έχει ταχθεί, από την ηλεκτρονική διεύθυνση portal.olomeleia.gr . Σημειώνεται ότι ένα ποσοστό των δηλώσεων (10%) θα ελεγχθεί για την ακρίβειά του.





ethemis map

Προκηρύξεις/ Αγγελίες

Προκηρύξεις, Διαγωνισμοί και Αγγελίες για δικηγόρους, ασκούμενους & νομικούς.

View more
newsroom

ΝewsRoom/      ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα

View more
ethemis case law

Noμολογία

Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις, ιδίως των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας

View more
ethemis case law

Noμοθεσία

Οι νόμοι που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

View more
ethemis legal studies

Εκπαιδευτικά           Προγράμματα

Για νομικούς & δικηγόρους από εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

View more
ethemis.gr

EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ            ΦΟΡΕΩΝ

Εκδηλώσεις Nομικού Eνδιαφέροντος από ποικίλους θεσμικούς Φορείς

View more
ethemis international news

Διεθνή                      Νέα

Διεθνή Νομικά Νέα και Αρθρογραφία, Νομολογία ΕΔΔΑ και αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων

View more
ethemis map

Δελτία            Τύπου

Ανακοινώσεις ΔΣΑ, δικαστικών ενώσεων, ανεξάρτητων αρχών, θεσμικών φορέων.

View more
ethemis

Συντακτική            Ομάδα

Η Επιστημονική Ομάδα του Ethemis.gr

View more
ethemis.gr

ΣΥΝΕΔΡΙΑ             ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ             e-ΘΕΜΙΣ

Ο Κατάλογος Συνεδρίων και Εκδηλώσεων που έχει διοργανώσει η Ένωση Ελλήνων Νομικών

View more

newsroom