Απόφαση 182/2019 Τμήμα Γ΄ ΣτΕ – Υπέρβαση εύλογης διάρκειας δίκης

Απόφαση 182/2019 Τμήμα Γ΄ ΣτΕ – Υπέρβαση εύλογης διάρκειας δίκης

Το δικαστήριο επανέλαβε ότι «παν πρόσωπον έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσίς του δικασθή δικαίως…εντός λογικής προθεσμίας υπό…δικαστηρίου…το οποίον θα αποφασίση είτε επί των αμφισβητήσεων επί των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών του αστικής φύσεως, είτε επί του βασίμου πάσης εναντίον του κατηγορίας ποινικής φύσεως…» (άρ. 6 ΕΣΔΑ).  Περαιτέρω, «παν πρόσωπον του οποίου τα αναγνωριζόμενα…δικαιώματα και ελευθερίαι παρεβιάσθησαν, έχει το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής ενώπιον εθνικής αρχής…» (άρ. 13 ΕΣΔΑ). Για τον σκοπό αυτό θεσμοθετήθηκε, ως νέο ένδικο βοήθημα, η αίτηση για δίκαιη ικανοποίηση λόγω υπέρβασης της εύλογης διάρκειας της διοικητικής δίκης, η οποία ασκείται ανά βαθμό δικαιοδοσίας και από κάθε διάδικο και στρέφεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου, εκπροσωπουμένου από τον Υπουργό Οικονομικών (άρ. 53-58 ν. 4055/2012).

Τόνισε ότι από την κρινόμενη χρονική περίοδο δεν πρέπει να αφαιρεθούν τα διαστήματα που αντιστοιχούν στις δικαστικές διακοπές, στην «καθυστέρηση της διαδικασίας λόγω  διεξαγωγής  βουλευτικών εκλογών» και σε «τυχόν απεργίες δικηγόρων», καθώς τα Συμβαλλόμενα Κράτη οφείλουν να οργανώνουν το δικαστικό τους σύστημα κατά τρόπον ώστε να εξασφαλίζονται οι εγγυήσεις της ΕΣΔΑ. Ούτε να ληφθεί υπόψη τυχόν παράλειψη των διαδίκων να εξαντλήσουν κάθε μέσο για την επιτάχυνση της διαδικασίας εφόσον το καθήκον επιμέλειας για την απονομή της δικαιοσύνης.

Το χρονικό διάστημα (8 έτη για ένα βαθμό δικαιοδοσίας) δεν ικανοποιεί τις απαιτήσεις της «εύλογης διάρκειας» της δίκης, ούτε της «λογικής προθεσμίας». Μπορεί ο αιτών να μην αντιμετώπισε πρόβλημα βιοπορισμού λόγω της καθυστέρησης, ωστόσο η ευδοκίμηση της έφεσης του ΑΣΕΠ δεν ήταν πρόδηλη και προβλέψιμη. Η καθυστέρηση αυτή προκάλεσε στον αιτούντα αβεβαιότητα και αγωνία για την έκβαση της υπόθεσής του, διότι το διακύβευμα ήταν πράγματι σημαντικό, καθόσον αφορούσε το μέλλον της εργασιακής του σχέσης συνιστώντας «εργατική διαφορά». Εντεύθεν εντοπίζεται ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας πρέπει να επιδικασθεί σε αυτόν ως δίκαιη ικανοποίηση εύλογο χρηματικό ποσό.

Εύλογη είναι η επιδίκαση ποσού μειωμένου σε σχέση με εκείνο που θα επιδίκαζε το ΕΔΔΑ, εάν η υπόθεση είχε αχθεί ενώπιόν του, εφόσον το ποσό που θα επιδικασθεί δεν θα είναι πολύ κατώτερο ενός ευλόγου ορίου («unreasonable», «déraisonnable»), θα στοιχεί προς τη νομική παράδοση και το βιοτικό επίπεδο («standard of living», «niveau de vie») της Χώρας και η σχετική απόφαση θα εκδοθεί ταχέως, θα είναι αιτιολογημένη και θα εκτελεσθεί άμεσα («speedy, reasoned and executed very quickly», «rapide, motivée et exécutée avec célérité»). Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να συνεκτιμηθεί η προκύπτουσα πτώση του βιοτικού επιπέδου στην Ελλάδα κατά τα τελευταία έτη η οποία συνδέεται με τον σοβαρότατο κλονισμό της δημοσιονομικής ισορροπίας του Ελληνικού Κράτους, λόγω της εκτόξευσης σε πρωτοφανή επίπεδα του δημόσιου ελλείμματος και του δημόσιου χρέους, και αντικατοπτρίζεται στη μείωση του ΑΕΠ και του διαθέσιμου κατά κεφαλήν εισοδήματος.

Το Δικαστήριο δέχτηκε εν μέρει την αίτηση, υποχρεώνοντας το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει στον αιτούντα ποσό και συμψηφίζοντας τη δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων.

Επιμέλεια: Δέσποινα Λάμπρου / Επιστημονική Συνεργάτης ethemis

Αντικείμενο της αίτησης είναι η δίκαιη ικανοποίηση των διαδίκων με την επιδίκαση εύλογου χρηματικού ποσού για την αποκατάσταση της ηθικής, κατά κύριο λόγο, βλάβης που υπέστησαν από την προσβολή του δικαιώματός τους σε ταχεία απονομή της διοικητικής δικαιοσύνης.