Το εξακολουθούν έγκλημα. Περίπτωση απάτης εις βάρους Δημοσίου κατόπιν καταθέσεως πλαστού απολυτηρίου.

Το εξακολουθούν έγκλημα. Περίπτωση απάτης εις βάρους Δημοσίου κατόπιν καταθέσεως πλαστού απολυτηρίου.

Με την υπ’αρίθμ. 983/2018 απόφαση του Άρειου Πάγου εξετάζεται περίπτωση απάτης, η οποία κρίθηκε ως εξακολουθούν έγκλημα από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Πειραιά.

Συνοπτικώς, σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά της υπό σχολιασμό αποφάσεως, η αναιρεσείουσα κηρύχθηκε ένοχη για την αξιόποινη πράξη της απάτης κατ’εξακολούθηση, καθότι, κατά την κρίση του Δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου, τέλεσε την αξιόποινη πράξη της απάτης μετά της προσκομίσεως πλαστού απολυτηρίου στο οποίο ψευδώς βεβαιώνεται ότι η ίδια απολύθηκε από την ΣΤ’ τάξη του Ανδρεάδειου Ναυτικού Γυμνάσιου Βροντάδου Χίου. Το εν λόγω πτυχίο ήτο πλαστό, διότι ουδέποτε εκδόθηκε από το γυμνασιάρχη και τους καθηγητές του ανωτέρω γυμνασίου, ενώ η στοιχειοθέτηση ακριβώς της απάτης έγκειται στο γεγονός ότι η κατηγορούμενη προσκόμισε το επίμαχο πτυχίο, με απότερο σκοπό την κάλυψη προσωποπαγούς θέσεως εργασίας ως διοικητική υπάλληλος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΔΕ).

Η σημασία της υπ’αρίθμ. 983/2018 αποφάσεως έγκειται στην διαζευκτική ερμηνεία των άρθρων 17 Π.Κ και 98 Π.Κ, βάσει της οποίας το Ε’ ποινικό τμήμα  του Α.Π έκρινε ότι επί πράξεων απάτης, αφενός είναι αδιάφορος ο μεταγενέστερος χρόνος επέλευσης της περιουσιακής ζημίας του εξαπατηθέντος, καθότι ως χρόνος τέλεσης θεωρείται αυτός κατά τον οποίο ο δράστης, με απώτερο σκοπό την οικειοποίηση παράνομου περιουσιακού οφέλους προέβη στις απαιτούμενες για την επίτευξη αυτού ενέργειες, αφετέρου δε ορίζεται ότι για τη στοιχειοθέτηση του κατ’εξακολούθηση εγκλήματος πρέπει το εν λόγω έγκλημα να «απαρτίζεται από περισσότερες αυτοτελείς ομοειδείς μερικότερες πράξεις, διακρινόμενες χρονικά μεταξύ τους, που προσβάλλουν το ίδιο έννομο αγαθό και κάθε μία περιέχει πλήρη τα στοιχεία ενός και του αυτού εγκλήματος, συνδέονται δε μεταξύ τους με την ταυτότητα της απόφασης για την τέλεσή τους».

Ευλόγως το Ανώτερο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Ελλάδος άγεται στην δικανική κρίση ότι η εν λόγω απόφαση του Δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου δεν πληροί την προαπαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση περί καταδίκης κατηγορουμένου με την επιβαρυντική περίσταση του εξακολουθούντος εγκλήματος.

Συγκεκριμένα, ουδέν σημείο του αιτιολογικού της υπό κρίση απόφασης θίγει ότι η κατηγορούμενη προέβη σε περισσότερες πράξεις που έχουν ως απότοκο την χωριστή πλάνη του Δημοσίου. Αντ’αυτού αναφέρεται ότι συνεπεία της πράξης που ετελέσθη, το Δημόσιο προέβη σε περισσότερες και σε διαφορετικούς χρόνους επιζήμιες διαδοχικές πράξεις. Συνεπώς, κατά το ακριβές κείμενο της αποφάσεως «επί απάτης που συνεπάγεται περιοδικές καταβολές εκ μέρους του εξαπατηθέντος, συνιστάμενες στη χωρίς υποχρέωση καταβολή ενός επιδόματος ή μισθού δεν συντρέχει περίπτωση κατ’ εξακολούθηση τέλεσης της απάτης, αφού, για να υπάρξει εξακολουθούν έγκλημα, θα πρέπει να διαπράττεται κάθε φορά μια νέα αυτοτελής απάτη».

Συνεπώς, αφού κρίσιμος είναι ο χρόνος κατά τον οποίο η δράστης ενήργησε και ολοκλήρωσε την απατηλή συμπεριφορά του, και όχι ο μεταγενέστερος χρόνος επέλευσης της ζημίας, το Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο έσφαλε στην απόφασή του, καθότι, ενώ δέχεται την διεξαγωγή κατ’εξακολούθηση τελέσεως της απάτης, δεν εκθέτει αιτιολογημένα βάσει αποδεδειγμένων πραγματικών  περιστατικών ότι η κατηγορούμενη προέβη στην πλήρωση της αντικειμενικής υπόστασης της απάτης περισσότερες της μίας φορές, όπως θα γινόταν κατά την περίπτωση που υποθετικά το Δημόσιο απαιτούσε ανά έτος την προσκόμιση των δικαιολογητικών για την κάλυψη της θέσης, πράξη η οποία θα είχε ως αποτέλεσμα τη χωριστή πλάνη του παθόντος.

Για ολόκληρη την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου μπορείτε να ανατρέξετε στον ακόλουθο σύνδεσμο.

Επιμέλεια: Ιωάννης Ε.Σπηλιώτης/Επιστημονικός Συνεργάτης e-Θέμις

Συνοπτικώς μεν, ουσιαστικώς δε, για την στοιχειοθέτηση εξακολουθούντος αδικήματος απάτης , θα πρέπει να διαπράττεται κάθε φορά νέα αυτοτελής πράξη, ενώ κρίνεται αδιάφορο αν αποτέλεσμα αυτής είναι περιοδικές καταβολές με την μορφή μισθών ή επιδομάτων εκ μέρους του εξαπατηθέντος.