Αίτηση υφ’όρων απολύσεως κατ’άρθρο 110Α Π.Κ κατάδικου , ο οποίος νοσεί από το σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS).

Αίτηση υφ’όρων απολύσεως κατ’άρθρο 110Α Π.Κ κατάδικου , ο οποίος νοσεί από το σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS).

Η υπ΄αρ. 148/2018 απόφαση του συνεδριάσαντος σε Συμβούλιο Αρείου Πάγου πραγματεύεται αίτηση αναίρεσης κατά βουλεύματος του Συμβουλείου Εφετών για θέμα αναγόμενο σε αίτημα απόλυσης υφ’όρων κρατουμένου, ο οποίος καταδικάστηκε σε ποινή τέσσερις (4) φορές ισόβιας κάθειρξης και σε συνολική ποινή φυλάκισης επτά (7) ετών, για τις αξιόποινες πράξεις της ανθρωποκτονίας από πρόθεση κατά συρροή, ληστείας με ιδιαίτερη σκληρότητα κατά συρροή και επικίνδυνης σωματικής βλάβης κατά συρροή.

Εν προκειμένω, σύμφωνα την υπό σχολιασμό απόφαση, ο αιτών κρατούμενος «φέρεται ότι νοσεί από σύνδρομο ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (..), με καλή ανταπόκριση στην αντί- HIV αγωγή που λαμβάνει». Ακολούθως , το Συμβούλιο του Αρείου Πάγου προέβη στην εξέταση της αιτιολογίας της απόρριψης του αιτήματος του καταδικασθέντος σε ποινή ισόβιας κάθειρξης, και δη ως προς την στοιχειοθέτηση των προϋποθέσεων των άρθρων 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ.

Συγκεκριμένα, με την αιτιολογική ερμηνεία της διατάξεως τονίζεται ότι «η απόλυση με τις προϋποθέσεις του άρθρου αυτού αποτελεί δικαίωμα του κατάδικου και δεν συνιστά σωφρονιστικό θεσμό, αφού, ως διάταξη, έχει απεκδυθεί των ειδικοπροληπτικών κριτηρίων στην εφαρμογή της και διαμορφώνεται νομοθετικά, πρωτίστως, από το ενδιαφέρον για την υγεία του κατάδικου». Ως εκ τούτου, η διάταξη αυτή αποσκοπεί στην προστασία της αξιοπρέπειας των κατάδικων που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες και αναπηρίες και δη των εχόντων την ανάγκη υποβολής σε συνεχείς και εξειδικευμένες θεραπείες, αδύνατων να τελεστούν εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων. Άλλωστε, ο παθών κατηγορούμενος δεν αποτελεί πλέον κίνδυνο για την έννομη τάξη , ένεκα της κακής κατάστασης της υγείας του , ενώ ορισμένες φορές ο ίδιος οδηγείται στο ύστατο σημείο της στέρησης αντίληψης και συνείδησης περί πραγματικότητας  , γεγονός που σηματοδοτεί την παύση του σωφρονιστικού σκοπού της ποινής, σκοπός που επιτυγχάνεται μετά του εγκλεισμού του εκάστοτε δράστη σε κάποιο κατάστημα κράτησης.

Η παρούσα απόφαση αρύεται νομολογιακώς τη δεσμευτικότητά της από την παράθεση των προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 110Α Π.Κ. Ειδικότερα , κατά το κείμενο της αποφάσεως, το δικαίωμα της υφ’όρων απόλυσης  ασκείται από τον  κατάδικο ο οποίος «νοσεί από σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας, από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και υποβάλλεται σε τακτική αιμοκάθαρση, από ανθεκτική φυματίωση ή είναι τετραπληγικός, καθώς και από κύρωση του ύπατος με αναπηρία άνω του 67% ή από γεροντική άνοια έχοντας υπερβεί το ογδοηκοστό έτος της ηλικίας ή από κακοήθη νεοπλάσματα τελικού σταδίου». Ως κύριες προϋποθέσεις προκύπτουν εκ της αποφάσεως η σοβαρότητα της κατάστασης του ασθενούς, τα χαρακτηριστικά και οι ιδιαίτερες ανάγκες του πάσχοντος από σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS). Συνεπώς, ο αιτών πρέπει να εκδηλώνει τα συμπτώματα της νόσου, και όχι να είναι μόνο φορέας αυτής. Προσέτι, δεν αρκεί  ο κατάδικος να πάσχει από άλλη νόσο (π.χ. ηπατίτιδα C), αν αυτή δεν αποδεικνύεται ότι οφείλεται στο σύνδρομο και επουδενί αποτελεί σύμπτωμά του (π.χ. διότι χρονικά προηγείται της ανίχνευσης του ιού HIV). Τέλος, επισημαίνεται ότι, αν η υγεία του κατάδικου επιδεινώνεται για λόγους που δεν ανάγονται στη συγκεκριμένη νόσο, το θέμα μπορεί να αντιμετωπισθεί με τη ρύθμιση του άρθρου 557 ΚΠΔ περί διακοπής εκτέλεσης ποινής.

Ubi supra, η αίτηση αναιρέσεως του βουλεύματος του Συμβουλίου Εφετών του αιτούντος του ευεργετήματος της υφ’όρων απολύσεως κρίθηκε ως αβάσιμη, καθότι το Συμβούλιο του Αρείου Πάγου απεφάνθη ότι ο « αιτών και νυν αναιρεσείων δε νοσεί από σύνδρομο ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS), αλλά πάσχει από H.I.V. λοίμωξη, εμπίπτοντας σε κατηγορία πριν το τελευταίο στάδιο εξέλιξης αυτής σε στάδιο AIDS, συνακόλουθα δε ότι δεν συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση του ευεργετήματος της απόλυσης υπό όρο κατά το άρθρο 110 Α του ΠΚ». Μάλιστα, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ουδέν παθολογικό εύρημα εμφανίζει κατά τις διενεργηθείσες εξετάσεις, ενώ συγχρόνως η κλινική του εικόνα παρουσίαζε βελτίωση. 

Για ολόκληρη την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου μπορείτε να ανατρέξετε στον ακόλουθο σύνδεσμο.

Επιμέλεια: Ιωάννης Ε.Σπηλιώτης/Επιστημονικός Συνεργάτης e-Θέμις

Συνοπτικώς, για την εφαρμογή του άρθρου 110Α Π.Κ δεν αρκεί ο κατάδικος να είναι μόνο φορέας του ιού HIV, αλλά πρέπει και να εκδηλώνει συμπτώματα της νόσου, βάσει των οποίων κρίνεται αν ο αιτών χρήζει νοσηλείας ή όχι.