Υπογραφή ευρωπαϊκής σύμβασης για την προστασία του επαγγέλματος του Δικηγόρου από το Συμβούλιο της Ευρώπης
Υπογραφή ευρωπαϊκής σύμβασης για την προστασία του επαγγέλματος του Δικηγόρου από το Συμβούλιο της Ευρώπης
Στις 12 Μαρτίου 2025 υιοθετήθηκε από την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης η Σύμβαση για την Προστασία του Επαγγέλματος του Δικηγόρου, (Convention for the protection of the Profession of Lawyer), η οποία θα υπογραφεί από κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και από την Ελλάδα, στις 13 Μαΐου 2025, στο Λουξεμβούργο με την ευκαιρία της συνεδρίασης των Υπουργών Εξωτερικών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Πρόκειται για το πρώτο δεσμευτικό διεθνές νομικό κείμενο αποκλειστικά αναφερόμενο στην προστασία του δικηγορικού λειτουργήματος.
Σε μια εποχή όπου οι δικηγόροι υφίστανται αυξανόμενες επιθέσεις, απειλές, παρενοχλήσεις και εκφοβισμούς κατά την άσκηση του λειτουργήματός τους σε πολλές χώρες αλλά και στο εσωτερικό, η Σύμβαση αναγνωρίζει τον θεμελιώδη ρόλο των δικηγόρων στην προάσπιση του Κράτους Δικαίου, στη διασφάλιση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη και στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ειδικότερα η Σύμβαση:
1. Κατοχυρώνει την ανεξαρτησία των δικηγορικών συλλόγων και τον αυτοδιοίκητο χαρακτήρα τους. Αναγνωρίζει ότι οι δικηγορικοί σύλλογοι πρέπει να είναι ελεύθεροι από κάθε εξωτερική επιρροή, ώστε να μπορούν να προωθούν και να υπερασπίζονται τα συμφέροντα των δικηγόρων, να διαμορφώνουν επαγγελματικά πρότυπα δεοντολογίας, να προάγουν την πρόσβαση στο επάγγελμα και τη συνεχή κατάρτιση. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η πρόβλεψη για υποχρεωτική διαβούλευση με τους δικηγορικούς συλλόγους σε κάθε νομοθετική και διοικητική αλλαγή που επηρεάζει την άσκηση του επαγγέλματός τους.
2. Προστατεύει μια σειρά θεμελιωδών επαγγελματικών δικαιωμάτων. Κατοχυρώνει το δικαίωμα να παρέχει ο δικηγόρος νομικές συμβουλές, βοήθεια και εκπροσώπηση, χωρίς περιορισμούς, την ελευθερία επιλογής πελατών, την απρόσκοπτη πρόσβαση σε εντολείς, συμπεριλαμβανομένων όσων στερούνται την ελευθερία τους και την αναγνώριση του ρόλου του από τα δικαστήρια. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η προστασία του απορρήτου της επικοινωνίας με τους εντολείς και της εμπιστευτικότητας των πληροφοριών, καθώς και η κατοχύρωση της αρχής ότι οι δικηγόροι δεν ταυτίζονται με τους πελάτες τους ή τις υποθέσεις που αναλαμβάνουν.
3. Διασφαλίζει την ελευθερία έκφρασης των δικηγόρων και των δικηγορικών συλλόγων. Αναγνωρίζει το δικαίωμα δημόσιας έκφρασης τόσο για συγκεκριμένες υποθέσεις όσο και για ζητήματα γενικού ενδιαφέροντος σχετικά με το δίκαιο και την εφαρμογή του, καθώς και για θέματα που αφορούν στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην ανάγκη μεταρρυθμίσεων.
4. Επιβάλλει στα κράτη τη λήψη συγκεκριμένων προστατευτικών μέτρων για τους δικηγόρους. Υποχρεώνει τα κράτη να διασφαλίζουν ότι οι δικηγόροι μπορούν να ασκούν τα καθήκοντά τους χωρίς να υφίστανται επιθέσεις, απειλές, παρενοχλήσεις, εκφοβισμό ή αδικαιολόγητη παρεμπόδιση. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την εξασφάλιση πρόσβασης σε δικηγόρο της επιλογής τους όταν στερούνται την ελευθερία τους, την ενημέρωση του δικηγορικού συλλόγου για τη στέρηση της ελευθερίας ενός δικηγόρου, την παρουσία εκπροσώπου του δικηγορικού συλλόγου ή ανεξάρτητου δικηγόρου κατά τις έρευνες και κατασχέσεις, και την υποχρέωση αποτελεσματικής διερεύνησης επιθέσεων κατά δικηγόρων.
5. Τέλος, η Σύμβαση θεσπίζει έναν μηχανισμό παρακολούθησης της εφαρμογής της. Δημιουργεί την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για την Προστασία του Επαγγέλματος του Δικηγόρου (Group of Experts on the Protection of the Profession of Lawyer - GRAVO), αποτελούμενη από 8-12 ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες υψηλών προσόντων, με ισορροπία μεταξύ διαφορετικών νομικών συστημάτων, φύλων και γεωγραφικών περιοχών. Το GRAVO θα διεξάγει, περιοδικά, κύκλους αξιολόγησης.
Σε περίπτωση ανεπαρκών πληροφοριών ή επείγουσας κατάστασης, θα μπορεί να πραγματοποιεί επιτόπιες ή διαδικτυακές επισκέψεις, με ελευθερία κινήσεων και επαφών με κρατικές αρχές, δικηγορικούς συλλόγους και την κοινωνία των πολιτών. Οι εκθέσεις και τα συμπεράσματα του GRAVO θα δημοσιεύονται, ενώ η Επιτροπή των Μελών, αποτελούμενη από εκπροσώπους των Συμβαλλόμενων Κρατών, θα μπορεί να υιοθετεί συστάσεις για την εφαρμογή τους. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόβλεψη για επείγουσα διαδικασία σε περιπτώσεις που απαιτείται άμεση προσοχή για την πρόληψη σοβαρών παραβιάσεων της Σύμβασης, καθώς και η δυνατότητα έκδοσης γνωμοδοτήσεων για την καλύτερη κατανόηση και εφαρμογή των διατάξεών της.
Η Σύμβαση έρχεται σε μια κρίσιμη περίοδο όπου οι απειλές κατά της ανεξαρτησίας του λειτουργήματός μας πολλαπλασιάζονται.
Η επικύρωσή της πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για όλα τα κράτη. Το κείμενο της Σύμβασης, ως έχει δημοσιευθεί μέσω της ως άνω αναφερόμενης Ανακοίνωσης επισυνάπτεται κατωτέρω (βλ. ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ I). Επισημαίνουμε τον κύριο ρόλο που είχε στη διαμόρφωση των κειμένων τόσον της Σύμβασης όσον και της Επεξηγηματικής το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE), το οποίο αποτελεί τη φωνή του ευρωπαϊκού νομικού επαγγέλματος και το θεσμικό φορέα του δικηγορικού επαγγέλματος στην Ευρώπη, στον οποίο συμμετέχουν ως μέλη οι εθνικοί δικηγορικοί σύλλογοι από 46 χώρες, οι οποίοι εκπροσωπούν περισσότερους από 1,1 εκατ. δικηγόρους.
Επί τούτου, το CCBE εξέδωσε δύο Ενημερωτικές Δημοσιεύσεις οι οποίες επισυνάπτονται κατωτέρω (ΣΥΝΗΜΜΕΝΟ ΙΙ και III). Η υιοθέτηση της Σύμβασης ήταν το αποτέλεσμα της μακροχρόνιας συνεχούς προσπάθειας και των ενεργειών του CCBE.
Ιδιαίτερης μνείας χρήζει η πολύτιμη συνεισφορά του έγκριτου Συναδέλφου κ. Laurent Pettiti, ο οποίος ήταν και ο Επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας του CCBE αναφορικά με την Σύμβαση (European Convention Working Group).
Η Ελληνική Αντιπροσωπεία στο Συμβούλιο των Δικηγορικών Συλλόγων της Ευρώπης [CCBE], με ευρεία συμμετοχή και στις Επιτροπές αυτού, συμμετείχε στην προσπάθεια υιοθέτησης της Σύμβασης για την Προστασία του Επαγγέλματος του Δικηγόρου από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Συγκεκριμένα, μέσω των εκπροσώπων μας (Νίκου Κουτκιά, Γιώργου Κουτσού και Μαρίας Σταματογιάννη), υπέβαλε επανειλημμένως τεκμηριωμένες θέσεις ενώπιον της Ομάδας Εργασίας του CCBE, ζητώντας ταυτόχρονα επίσπευση των ενεργειών των εμπλεκομένων παραγόντων στην διαβούλευση για την τελική κατάληξη του περιεχομένου της Σύμβασης, ώστε άμεσα να υπάρξει ένα Νομοθέτημα διεθνούς και υπερνομοθετικής ισχύος, που θα αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την Προστασία του Δικηγορικού Λειτουργήματος και ένα τεράστιο άλμα στην υπεράσπιση του Κράτους Δικαίου.
Έτσι, στις 13 Μαΐου 2025, με την ευκαιρία της συνάντησης των Υπουργών Εξωτερικών των Κρατών Μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, που θα λάβει χώρα στο Λουξεμβούργο, θα υπογραφεί στο Λουξεμβούργο, η άνω Σύμβαση, από 8 κράτη, εκ των οποίων 6 μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, ανάμεσά τους και η Ελλάδα.
Η προστασία του ανεξάρτητου δικηγορικού λειτουργήματος, δεν είναι προνόμιο για τους δικηγόρους, αλλά θεμελιώδης προϋπόθεση για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των πολιτών και τη διασφάλιση του Κράτους Δικαίου.
Αυτή η Σύμβαση είναι ένα ακόμη όπλο στον αγώνα μας για την προάσπιση των αξιών που υπηρετούμε.
Το GRAVO θα διεξάγει, περιοδικά, κύκλους αξιολόγησης
Source/ Author:dsa.gr
