ΔΕΕ: Απόρριψη προσφυγής της Σλοβενίας για ονομασία κροατικών οίνων
Το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει την προσφυγή της Σλοβενίας με αίτημα την ακύρωση του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού δυνάμει του οποίου η ονομασία «Teran» μπορεί να αναγράφεται στην επισήμανση των κροατικών οίνων Με την απόφαση της 9ης Σεπτεμβρίου 2020, T-626/17, Σλοβενία κατά Επιτροπής, το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέρριψε την προσφυγή της Σλοβενίας με αίτημα την ακύρωση του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/1353 1 (στο εξής: προσβαλλόμενος κανονισμός), δυνάμει του οποίου η ονομασία «Teran» μπορεί να αναγράφεται, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, ως οινοποιήσιμη ποικιλία αμπέλου στην επισήμανση των οίνων που παράγονται στην Κροατία.
Η προσφυγή αφορούσε την αμπελοοινική ονομασία «Teran», η οποία χρησιμοποιείται τόσο στη Σλοβενία όσο και στην Κροατία. Από της προσχωρήσεως της Σλοβενίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ονομασία αυτή μπορούσε να αναγράφεται στην επισήμανση ορισμένων σλοβενικών οίνων. Επρόκειτο, αρχικώς, για συμπληρωματική παραδοσιακή ένδειξη συνδεόμενη με τον οίνο του Kras ως «οίνο ποιότητας παραγόμενο εντός καθορισμένων περιοχών». Στη συνέχεια, η ονομασία αναγνωρίστηκε ως προστατευόμενη ονομασία προελεύσεως (ΠΟΠ).
Δεδομένου ότι η οινοποιήσιμη ποικιλία αμπέλου «Teran» χρησιμοποιούνταν επίσης στην Κροατία, η Κροατία είχε γνωστοποιήσει πριν από την προσχώρησή της στην Ένωση τις ανησυχίες της όσον αφορά τη δυνατότητα να εξακολουθήσει να χρησιμοποιεί την ονομασία αυτή για την επισήμανση των οίνων της μετά την προσχώρησή, λόγω της προστασίας που είχε ήδη παρασχεθεί στη σλοβενική ονομασία. Κατόπιν της προσχωρήσεως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχείρησε να εξεύρει λύση μέσω διαπραγματεύσεων μεταξύ της Κροατίας και της Σλοβενίας, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Εν τέλει, τέσσερα περίπου έτη μετά την προσχώρηση της Δημοκρατίας της Κροατίας στην Ένωση, η Επιτροπή έκανε χρήση της παρασχεθείσας σε αυτήν εξουσιοδοτήσεως για τη θέσπιση εξαιρέσεως στον τομέα της επισημάνσεως, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ ΠΟΠ και υφιστάμενων πρακτικών επισημάνσεως σε περίπτωση καταχώρισης ή έναρξης ισχύος μιας ΠΟΠ 2 . Συγκεκριμένα, η Επιτροπή εξέδωσε τον προσβαλλόμενο κανονισμό προκειμένου να συμπεριλάβει την ονομασία «Teran» στον κατάλογο του παραρτήματος XV του κανονισμού 607/2009 3 , παράρτημα το οποίο περιελάμβανε τον κατάλογο των οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου που περιέχουν ή συνίστανται σε ΠΟΠ ή σε προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη, οι οποίες μπορούσαν, κατά παρέκκλιση, να αναγραφούν στην επισήμανση των οίνων. Η Επιτροπή εξέδωσε τον προσβαλλόμενο κανονισμό με αναδρομική ισχύ από την ημερομηνία προσχωρήσεως της Κροατίας στην Ένωση, ήτοι από την 1η Ιουλίου 2013. Επιπλέον, από τον προσβαλλόμενο κανονισμό προκύπτει ότι η ονομασία «Teran» μπορεί να αναγράφεται ως οινοποιήσιμη ποικιλία αμπέλου στην επισήμανση των οίνων που παράγονται στην Κροατία, αλλά μόνο όσον αφορά την ονομασία προελεύσεως «Hrvatska Istra», καθώς και υπό την προϋπόθεση ότι οι ονομασίες «Hrvatska Istra» και «Teran» εμφανίζονται στο ίδιο οπτικό πεδίο και ότι η ονομασία Teran αναγράφεται με χαρακτήρες μικρότερου μεγέθους από εκείνους που χρησιμοποιούνται για την ονομασία «Hrvatska Istra». Δυνάμει του άρθρου 2 του προσβαλλόμενου κανονισμού, οι κροατικοί οίνοι που φέρουν την κροατική ΠΟΠ «Hrvatska Istra» και έχουν παραχθεί πριν από την έναρξη ισχύος του προσβαλλόμενου κανονισμού μπορούν να συνεχίσουν να κυκλοφορούν στο εμπόριο έως εξαντλήσεως των αποθεμάτων.
Προς στήριξη της προσφυγής της, η Σλοβενία προέβαλε, μεταξύ άλλων, λαμβανομένης υπόψη της αναδρομικής ισχύος του προσβαλλόμενου κανονισμού, λόγους ακυρώσεως οι οποίοι αφορούσαν παράβαση του άρθρου 100, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1308/2013, που συνιστούσε τη νομική βάση του προσβαλλόμενου κανονισμού, και παραβίαση των αρχών της ασφάλειας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης.
Αφενός, όσον αφορά τη νομική βάση του προσβαλλόμενου κανονισμού, το Γενικό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Επιτροπή είχε πράγματι προβεί σε αναδρομική εφαρμογή του άρθρου 100, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1308/2013, η οποία δεν είχε προβλεφθεί από τον νομοθέτη. Εντούτοις, έπρεπε να εξεταστεί αν, λόγω της αναδρομικής αυτής εφαρμογής, ο προσβαλλόμενος κανονισμός βαρυνόταν με ουσιώδη πλημμέλεια. Συναφώς, το Γενικό Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Επιτροπή δεν είχε κάνει χρήση νέας εξουσιοδοτήσεως όσον αφορά την περίοδο μεταξύ 1ης Ιουλίου 2013 και 1ης Ιανουαρίου 2014. Συγκεκριμένα, το εν λόγω άρθρο 100, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1308/2013 αποτελεί άμεση συνέχεια παρόμοιας διατάξεως του κανονισμού 1234/2007, που ίσχυε και τύγχανε εφαρμογής κατά την ημερομηνία προσχωρήσεως της Κροατίας στην Ένωση 4 .
Στη συνέχεια, το Γενικό Δικαστήριο υπενθύμισε ότι η διάταξη που συνιστά τη νομική βάση μιας πράξεως και εξουσιοδοτεί το οικείο θεσμικό όργανο της Ένωσης να εκδώσει την επίμαχη πράξη πρέπει να ισχύει κατά τον χρόνο εκδόσεώς της. Ως εκ τούτου, η μόνη νομική βάση στην οποία μπορούσε να στηριχθεί η Επιτροπή προκειμένου να εκδώσει τον προσβαλλόμενο κανονισμό ήταν το άρθρο 100, παράγραφος 3, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1308/2013. Επιπλέον, οι επίμαχες διατάξεις των κανονισμών 1234/2007 και 1308/2013 δεν προέβλεπαν κανένα χρονικό περιορισμό όσον αφορά τις ενέργειες της Επιτροπής. Το Γενικό Δικαστήριο, αφού διαπίστωσε ότι η Επιτροπή δεν μπορούσε να εκδώσει τον προσβαλλόμενο κανονισμό πριν από την προσχώρηση της Κροατίας στην Ένωση, καθόσον δεν διέθετε καμία εδαφική αρμοδιότητα πριν από την ημερομηνία αυτή, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Επιτροπή είχε ενεργήσει σύμφωνα με την όλη οικονομία και το γράμμα των επίμαχων διατάξεων.
Αφετέρου, όσον αφορά το επιχείρημα ότι η Επιτροπή, προσδίδοντας αναδρομική ισχύ στον προσβαλλόμενο κανονισμό, παραβίασε τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, του σεβασμού των κεκτημένων δικαιωμάτων και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, το Γενικό Δικαστήριο υπενθύμισε ότι η αρχή της ασφάλειας δικαίου αντιτίθεται στην αναγνώριση αναδρομικής ισχύος στις πράξεις της Ένωσης, εξαιρουμένης της περιπτώσεως κατά την οποία ο επιδιωκόμενος με την προσβαλλόμενη πράξη σκοπός επιβάλλει να προσδοθεί στην πράξη αναδρομική ισχύς και εφόσον η δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των ενδιαφερομένων έχει δεόντως διαφυλαχθεί.
Πρώτον, όσον αφορά τον επιδιωκόμενο με τον προσβαλλόμενο κανονισμό σκοπό, το Γενικό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο κανονισμός αυτός αποσκοπούσε στην προστασία των νομίμων πρακτικών επισημάνσεως που υφίσταντο στην Κροατία κατά την 30ή Ιουνίου 2013 και στη ρύθμιση της συγκρούσεως μεταξύ των πρακτικών αυτών και της προστασίας της σλοβενικής ΠΟΠ «Teran». Επομένως, ο εν λόγω κανονισμός επιδίωκε σκοπό γενικού συμφέροντος, ο οποίος απαιτούσε να προσδοθεί στις διατάξεις του αναδρομική ισχύς. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή δεν μπορούσε να εκδώσει τον προσβαλλόμενο κανονισμό πριν από την ημερομηνία προσχωρήσεως της Κροατίας στην Ένωση και έπρεπε να εκτιμήσει την ύπαρξη ειδικών πρακτικών επισημάνσεως αναγόμενη στον χρόνο της προσχωρήσεως. Εξάλλου, η Επιτροπή θεμιτώς επιχείρησε να αναζητήσει λύση κατόπιν διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο κρατών, λαμβανομένου υπόψη του ευαίσθητου χαρακτήρα του σχετικού ζητήματος. Τέλος, το Γενικό Δικαστήριο υπογράμμισε ότι τέτοια αναδρομική ισχύς ήταν επιβεβλημένη λόγω της αναγκαίας συνέχειας των νομίμων πρακτικών στον τομέα της επισημάνσεως.
Δεύτερον, το Γενικό Δικαστήριο εξέτασε αν η Επιτροπή είχε δημιουργήσει στους Σλοβένους παραγωγούς οίνων βάσιμες προσδοκίες ότι δεν θα χορηγούνταν καμία παρέκκλιση, με αναδρομική ισχύ, στην Κροατία όσον αφορά την αναγραφή της ονομασίας «Teran» στην επισήμανση των παραγόμενων στο έδαφός της οίνων. Κατόπιν διερευνήσεως των επίμαχων περιστάσεων, το Γενικό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να συναχθεί το συμπέρασμα ότι η Επιτροπή παρέσχε συγκεκριμένες, ανεπιφύλακτες και συγκλίνουσες διαβεβαιώσεις. Υπενθύμισε ότι η αναγνώριση της αναδρομικής ισχύος του προσβαλλόμενου κανονισμού ήταν επιβεβλημένη λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων της υπό κρίση υποθέσεως. Κατά το Γενικό Δικαστήριο, η Σλοβενία δεν απέδειξε ότι η έκταση και η συγκεκριμένη ρύθμιση της αναδρομικής ισχύος του προσβαλλόμενου κανονισμού έθιξαν τη δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των Σλοβένων παραγωγών οίνων.
Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Source/ Author:curia.europa.eu
