Οι μικροδιαφορές και το Δίκαιο ήσσονος αξίας διαφορών στα κράτη μέλη Ε.Ε
Γεωργίου Β. Δελή, υπ. ΔΝ Ειρηνοδίκη Αθηνών.
Για την ασφαλέστερη, κατά το δυνατόν, προσέγγιση του Δικαίου των ήσσονος αξίας διαφορών, ενόψει και της επικείμενης υποχρεωτικής υπαγωγής στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, που εισήχθη στην χώρα μας με τον ν. 4512/2018 και αναμένεται η έναρξή της από 30.11.2019, επιχειρήθηκε μια γρήγορη, συγκριτική προσέγγιση στα κράτη μέλη της Ε.Ε., οι δε πληροφορίες αντλήθηκαν, σπερματικά, από το «Πράσινο Βιβλίο για τη διαδικασία έκδοσης Ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής και μέτρα απλούστευσης και επιτάχυνσης της εκδίκασης των μικροδιαφορών» της Επιτροπής, έτους 2002, που βρίσκονται, επικαιροποιημένες και προσβάσιμες σε όλους, στο διαδικτυακό τόπο «https://e-justice.europa.eu/».
Η ανάγκη αυτή υπαγορεύθηκε, επιπλέον, και από τη διαπίστωση ότι μετά την ολική αναδόμηση της τακτικής διαδικασίας που επήλθε με τον ν. 4335/2015 στην ημεδαπή, οι μικροδιαφορές, ιδίως κατόπιν αναβολής της πρώτης συζήτησης, βραδύνουν σε σχέση με τις υποθέσεις της νέας τακτικής διαδικασίας, παρά την σημαντική, σε όγκο, ύλη τους και το γενικότερο συμφέρον που υπηρετεί η ταχεία εκκαθάρισή τους . Εφόσον, όμως, θεωρία και νομολογία , ομοφωνούν ότι ανήκουν στην ευρύτερη οικογένεια της τακτικής διαδικασίας, η προφορική διεξαγωγή ως πρότυπο Δίκης, η ελαστικότητα, εν γένει, της διαδικασίας, ο περιορισμός εχεγγύων απόδειξης, εκκλητού κ.ο.κ., που χαρακτηρίζει τις μικροδιαφορές και διατηρήθηκε σε ισχύ με το ν. 4335/2015 , θα έπρεπε να οδηγεί, κατά κανόνα, σε ταχύτερο χρόνο έκδοσης απόφασης. Αντίστοιχα φαινόμενα βραδύτητας των ήσσονος αξίας ιδιωτικών διαφορών δεν είναι άγνωστα στον Ευρωπαϊκό χώρο, παρατηρήθηκαν, δε, στην Ιταλία και αντιμετωπίστηκαν και στις αστικές περιοχές της Πορτογαλίας .
Η απάντηση, συνεπώς, απηχεί στην εξαγωγή συμπεράσματος με διττή λειτουργία, αφενός στο πως λειτουργεί το Δίκαιο ήσσονος αξίας διαφορών στις ευρωπαϊκές έννομες τάξεις και στο τι μπορεί να θεωρηθεί βέλτιστη πρακτική, ταχείας, απλουστευμένης και φθηνής δικαστικής διαδικασίας στο ενοποιημένο, ενωσιακό δικονομικό περιβάλλον και αφετέρου στην τελολογική σύνδεσή του με τον Καν. ΕΕ 861/2007 «για την θέσπιση ευρωπαϊκης διαδικασίας μικροδιαφορών» , αλλά, και τον Καν. ΕΕ 1896/2006 «για την θέσπιση ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής» ως τα πλέον σημαίνοντα εργαλεία του παράγωγου Δικονομικού Δικαίου άμεσης εφαρμογής , σε υπερεθνικό – ευρωπαϊκό επίπεδο . Επισημαίνεται, εξ αρχής, ότι η εκκαθάριση των ήσσονος αξίας απαιτήσεων επιτυγχάνεται σε πολλά κράτη μέλη διαμέσου εναλλακτικών τρόπων επίλυσης διαφορών , ενώ, και η «διαταγή πληρωμής για μη αμφισβητούμενες απαιτήσεις» , που αποτελεί φθηνή και αποτελεσματική διαδικασία χορήγησης εκτελεστού τίτλου σε όσα κράτη ισχύει το σύστημα της «μη απόδειξης» , συνέχεται μαζί τους ως προς αυτό, ότι προκειμένου να αποτραπεί ο κίνδυνος βλάβης του καθ΄ου από εκτέλεση που θα ανατραπεί, ορισμένα κράτη έχουν θέσει ποσοτικούς περιορισμούς στο ύψος του αιτούμενου ποσού .
Η μελέτη επικεντρώνεται, ιδίως, σε τρείς κατηγορίες, σε κράτη μέλη στα οποία δεν υφίστανται καθόλου μικροδιαφορές, σε κράτη που δεν υφίστανται stricto sensu τέτοιες, παρά μόνο ισχύουν διαδικαστικές απλουστεύσεις σε σχέση με τις λοιπές υποθέσεις του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας, καθώς, και σε κράτη που λειτουργεί εγγενής διαδικαστική αυτοτέλειά τους, για τη διάγνωση και εκκαθάριση έως συγκεκριμένο ποσό. Ειδικότερα:
Α. Στα 26 από τα 28 κράτη μέλη , δεν υφίστανται ειδικές διατάξεις περί μικροδιαφορών, σε 6 από αυτά και, δη , στο Βέλγιο, στην Βουλγαρία , στη Δανία , στην Κύπρο , στο Λουξεμβούργο και στην Τσεχία . Εξ’ αυτών:
Στο Βέλγιο δεν υφίσταται ειδική διαδικασία μικροδιαφορών, αλλά, ένα είδος «διαταγής πληρωμής» έως το ποσό των 1.860,00 ευρώ , για υποθέσεις Ειρηνοδικείου , η οποία ρυθμίζεται στα αρ. 1338 – 1334 του ΒελγΔΚ . Πρόκειται για μια απλουστευμένη, προαιρετική διαδικασία χορήγησης εκτελεστού τίτλου, η οποία άρχεται με κλήση προς πληρωμή στον οφειλέτη, που επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή είτε με συστημένη επιστολή με απόδειξη παραλαβής, και περιλαμβάνει υποχρεωτικά στοιχεία, μεταξύ των οποίων το ποσό που αξιώνεται, το έγγραφο στο οποίο στηρίζεται η απαίτηση , την αιτία της, καθώς, και το Ειρηνοδικείο που θα επιληφθεί σε 15μερη προθεσμία, επί άπρακτης παρόδου της οποίας κατατίθεται η αίτηση για τη διαταγή πληρωμής , σε περίπτωση, δε, που γίνει δεκτή επιδίδεται η απόφαση στον οφειλέτη, ο οποίος δικαιούται είτε να προβάλλει αιτιολογημένες αντιρρήσεις στην έκδοση της είτε στη διαδικασία εκτέλεσής της .
Το Δίκαιο του Λουξεμβούργου προβλέπει, επίσης, προαιρετικά απλουστευμένη διαδικασία για την χορήγηση εκτελεστού τίτλου έως το ποσό των 10.000,00 ευρώ ενώπιον του Ειρηνοδικείου , που αποκαλείται «διαταγή πληρωμής» και ρυθμίζεται, λεπτομερώς, στα αρ. 129 – 143 του νέου ΛουξΚΠολΔ . Η διαδικασία άρχεται με κατάθεση απλής δήλωσης στην Γραμματεία του Ειρηνοδικείου, που καταχωρίζεται σε ειδικό, προς τούτο, μητρώο και περιλαμβάνει, επί ποινή ακυρότητας, ονοματεπώνυμο, επωνυμία, κατοικία ή έδρα ενάγοντος και εναγόμενου, την αιτία και το ύψος της οφειλής , καθώς, και αίτηση για πληρωμή, ενώ, μαζί με τη δήλωση, συνυποβάλλονται όλα τα έγγραφα που δικαιολογούν την ύπαρξη και το ποσό της απαίτησης. Ο Ειρηνοδίκης ελέγχει, αμελλητί, την αίτηση , την οποία αν κρίνει αβάσιμη απορρίπτει με σχετική εντολή απόρριψης, που καταχωρίζεται στο ως άνω μητρώο του Ειρηνοδικείου και δεν μπορεί να προσβληθεί , ενώ, επί παραδοχής της, εκδίδει τη διαταγή πληρωμής, με παραγγελία να επιδοθεί στον οφειλέτη, μαζί με αντίγραφο της αίτησης και των αποδεικτικών της εγγράφων, εντός προθεσμίας 15 ημερών και σημείωση ότι στην ιδία προθεσμία μπορεί να προβάλλει αντιρρήσεις στην έκδοσή της . Οι αντιρρήσεις, με συνοπτική παρουσίαση των λόγων τους, ασκούνται με απλή, γραπτή ή προφορική, δήλωση του τελευταίου στην Γραμματεία, που καταχωρείται, ομοίως στο μητρώο, ο, δε, Γραμματέας χορηγεί απόδειξη για την κατάθεσή τους ενημερώνει, προς τούτο, τον ενάγοντα και κλητεύει τους διαδίκους για επ’ ακροατηρίω συζήτηση της διαφοράς εντός οκτώ ημερών, οπότε και η διαδικασία συνεχίζεται κατά τους κοινούς δικονομικούς κανόνες . Με την άπρακτη πάροδο προθεσμίας αντιρρήσεων, είτε με την επ’ ακροατηρίω απόρριψή τους, ο ενάγων έχει δικαίωμα να ζητήσει την κήρυξη εκτελεστότητας της διαταγής πληρωμής .
Β. Αντίστοιχα, δεν υφίστανται stricto sensu μικροδιαφορές σε 10 κράτη μέλη και, δη, στην Αυστρία, στην Εσθονία , στην Γαλλία, στην Γερμανία, στην Ιταλία, στην Ουγγαρία , στην Ολλανδία , Σλοβακία , στην Πορτογαλία και στην Φινλανδία. Εξ αυτών:
Στα Πρωτοβάθμια Δικαστήρια της Αυστρίας η συνήθης διαδικασία στηρίζεται στην προφορική ακρόαση των ισχυρισμών, που έχουν, προκαταρκτικά , εισφερθεί. Ως προϋπόθεση του παραδεκτού, όμως, για την εισαγωγή σε Δίκη τίθεται να έχει ακολουθηθεί, υποχρεωτικά , η σύντομη, απλουστευμένη διαδικασία «διαταγής πληρωμής» , που προβλέπεται στα αρ. 244 – 251 ΑυστρΚΠολΔ για την χορήγηση εκτελεστού τίτλου έως το ποσό των 75.000,00 ευρώ, η οποία μπορεί να λάβεί χώρα, ήδη , αποκλειστικά ηλεκτρονικά στον ιστότοπο «https://portal.justiz.gv.at/». Επί τη βάσει προδιατυπωμένων εντύπων , ο αιτών καταθέτει την αίτησή του και εκδίδεται σε απλοποιημένη μορφή και με την χρήση αντιγράφου της αξίωσης «υπό όρους εντολή πληρωμής» , η οποία πρέπει να περιέχει την αυτή επιγραφή, εντολή προς τον καθ’ ου να καταβάλει την αξίωση από την παραλαβή, συμπεριλαμβανομένων τόκων και εξόδων, άλλως, αν την αρνείται να την προσβάλει σε προθεσμία τεσσάρων (4) εβδομάδων, καθώς, και υπόμνηση στον τελευταίο ότι με την έγκαιρη προβολή ανακοπής θα πάψει να ισχύει η εντολή και ότι, σε αυτήν την περίπτωση, θα ακολουθηθεί η κοινή διαδικασία για τη διάγνωση της αξίωσης . Κατά της εντολής δεν επιτρέπεται ένδικο μέσο , με την έγκαιρη υποβολή αιτιολογημένης ανακοπής απολύεται η ισχύς της και ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου εισάγει τη διαφορά πρός ακρόαση , ενώ, η εκπρόθεσμη τέτοια απορρίπτεται αμελλητί και χωρίς Δίκη , η, δε, άπρακτη πάροδος της προθεσμίας της οδηγεί στην οριστικοποίηση της εντολής, η οποία καθίσταται εκτελεστή και αποτελεί τίτλο για την είσπραξη της απαίτησης . Αντίθετα, αν η διαταγή πληρωμής αφορά σε υπόθεση του Περιφερειακού Δικαστηρίου, που είναι αρμόδιο έως το ποσό των 15.000,00 ευρώ , η κατάθεση ανακοπής είναι παραδεκτή και χωρίς αναφορά των λόγων της , ενώ, ισχύει και ex officio απλουστευμένη διαδικασία ενώπιον του, καθόσον αφορά στην κατάθεση της αγωγής , στην υποχρεωτική παράσταση με πληρεξούσιο Δικηγόρο, στην αρωγή του δικαστηρίου στο διάδικο που δεν εκπροσωπείται από τέτοιο , στη διεξαγωγή των αποδείξεων , καθώς, και στη δυνατότητα άσκησης ενδίκου μέσου , η οποία δεν νοείται για την αξιολόγηση της ουσίας της υπόθεσης έως το ποσό των 2.000,00 ευρώ, ειμή μόνο για παραβίαση δικονομικών κανόνων , η, δε, απόφαση εκδίδεται σε προθεσμία μηνός από την συζήτηση .
Προαιρετικά, απλουστευμένη κίνηση της διαδικασίας ενώπιον του Πρωτοδικείου ισχύει, επίσης, στην Γαλλία, ονόματι «δήλωση στην γραμματεία του Δικαστηρίου» , για όλες, ανεξαιρέτως, τις αστικές διαφορές έως το ποσό των 4.000,00 ευρώ , η οποία διέπεται από τα άρθρα 843 και 844 ΓαλλΚΠολΔ . Η διαδικασία άρχεται με προφορική ή γραπτή δήλωση στη γραμματεία του αρμόδιου δικαστηρίου, ενώ, για την τελευταία υπάρχει και η δυνατότητα χρήσης του προδιατυπωμένου εντύπου υπ’ αρ. CERFA No 11764 , στο οποίο ο ενάγων συμπληρώνει την ταυτότητα των διαδίκων, σύντομη ιστορική βάση της αιτήσεώς του, χωρίς υπαγωγή σε κανόνα Δικαίου, ορισμένο αίτημα, τα μέτρα που ελήφθησαν για την φιλική διευθέτηση της διαφοράς , ημερομηνία και υπογραφή, μαζί, δε, με τη δήλωση συνυποβάλλονται, υποχρεωτικά, όλα τα αποδεικτικά μέσα που στηρίζουν την επίδικη αξίωση. Με την καταχώρηση της δήλωσης, η γραμματεία καλεί τους διαδίκους για συζήτηση σε συγκεκριμένη ημερομηνία, για την οποία, ο ενάγων ενημερώνεται με οποιοδήποτε μέσο , ο, δε, εναγόμενος με συστημένη επιστολή , επί αποδείξει παραλαβής, ενώ, οι κανόνες που διέπουν την ακροαματική διαδικασία είναι κοινοί ενώπιον του Πρωτοδικείου, στηριζόμενοι στην αρχή προφορικής διεξαγωγής, κατ΄αρ. 846 ΓαλλΚΠολΔ . Έτσι, οι διάδικοι μπορούν παρασταθούν αυτοπροσώπως , δια πληρεξουσίου Δικηγόρου, αλλά, ακόμα και εκούσια αντιπροσωπευόμενοι από τον σύζυγο, σύμβιο ή και συγγενή έως τον τρίτο βαθμό, ενώ, ειδικά, το Γαλλικό Δημόσιο, και τα νπδδ του, μπορούν να εκπροσωπούνται από υπαλλήλους τους . Ο ενάγων φέρει το βάρος αποδείξεως των αγωγικών του ισχυρισμών. Αν δεν παρασταθεί, δηλαδή, στην συζήτηση η δήλωσή του κηρύσσεται «άκυρη» , ενώ, μπορεί να εκδοθεί και απόφαση επί της ουσίας για τον παρασταθέντα εναγόμενο . Αντίστοιχα, επί ερημοδικίας του τελευταίου, απόφαση εκδίδεται επί τη βάσει των μόνο των ισχυρισμών του παρασταθέντα ενάγοντα. Παραπομπή της υπόθεσης σε άλλη ημερομηνία δεν επιτρέπεται, εκτός έαν διατάχθεί τέτοια, αιτήσει του εναγόμενου «δικαιολογημένα» ενώ, στην νέα ημερομηνία διεξαγωγής υποχρεούνται να παραστούν, εκ νέου, οι διάδικοι, εκτός αν τους απαλλάξει το Δικαστήριο , οπότε και η διαδικασία εξελίσσεται εγγράφως . Τέλος, επιτρέπεται, απεριόριστα, η προβολή παρεπόμενων αξιώσεων, ενώ, πέραν της δυνατότητας ανταγωγής, ο εναγόμενος μπορεί να υποβάλει και αίτημα για «περίοδο χάριτος», κατά το αρ. 1343-5 ΓαλλΑΚ . Η απόφαση μπορεί να εκδοθεί «αμέσως» μετά την ακρόαση ή σε ύστερο χρόνο, αποστέλλεται, δε, στους διαδίκους μέσω ταχυδρομείου και είναι ανέκκλητη .
Στην Γερμανία, αντίστοιχα, η διαδικασία ενώπιον του Ειρηνοδικείου και του Πρωτοδικείου είναι, κατά κανόνα, κοινή , δεδομένου ότι ανήκουν στον ιδίο δικαστηριακό σχηματισμό , στηρίζεται, δε, στην αρχή της προφορικής ακρόασης των ισχυρισμών , που έχουν, προκατατεθεί και αξιολογηθεί, για τις, δε, υποθέσεις έως το ποσό των 600,00 ευρώ , και ανεξαρτήτως της φύσης της διαφοράς, προβλέπεται, υποχρεωτικά , απλουστευμένη διαδικασία , κατά το αρ. 495α ΓερμΚΠολΔ, σύμφωνα με το οποίο απόκειται στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου να αποφασίσει την κατάλληλη προετοιμασία και συζήτηση της υπόθεσης, ενώ, εφόσον υποβληθεί σχετικό αίτημα, η τελευταία εξετάζεται προφορικά . Στην πράξη, όμως, η έγγραφη διεξαγωγή αποτελεί τον κανόνα , για τη, δε, περίπτωση αυτοπρόσωπης παράστασης του διαδίκου προβλέπεται η αρωγή του Δικαστηρίου, τόσο για την άσκηση της αγωγής όσο και για την συζήτηση της υπόθεσης , στο οποίο επαφύεται και η αποδεικτική διαδικασία, εφόσον τηρηθούν οι αρχές της δίκαιης δίκης και αμεροληψίας, καθώς, και το δικαίωμα δικαστικής ακρόασης . Η απόφαση δεν είναι υποχρεωτικό να περιλαμβάνει αναφορά και αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών, για τα, δε, νομικά επιχειρήματα των διαδίκων αρκεί η αναγραφή στα πρακτικά, ενώ, υπόκειται σε ένδικα μέσα μόνο για λόγους «ευρύτερου ενδιαφέροντος» .
Εx officio απλουστευμένη διαδικασία ισχύει στην Ιταλία ενώπιον του Ειρηνοδικείου , που ρυθμίζεται στα άρθρα 316 έως 318 του ΙτΚΠολΔ. Η διαδικασία διέπεται, κατά κανόνα, από τις ίδιες διατάξεις ενώπιον των τακτικών Δικαστηρίων , με εξαίρεση ότι για υποθέσεις έως το ποσό των 1.100,00 ευρώ, οι διάδικοι μπορούν να παρίστανται αυτοπροσώπως , εκτός αν ο Ειρηνοδίκης, βάσει της φύσης και του εύρους της αγωγής, επιτρέψει αυτοπρόσωπη παράσταση και στις λοιπές υποθέσεις , ενώ, όλες οι αποφάσεις υπόκεινται σε ένδικα μέσα, πλην των υποθέσεων έως το ανωτέρω ποσό, που εφεσιβάλλονται μόνο για παραβίαση δικονομικών κανόνων, συνταγματικών ή κοινοτικών αρχών . Για τις υποθέσεις Ειρηνοδικείου ισχύει, επιπλέον, ως προϋπόθεση του παραδεκτού, ο θεσμός της πρότερης υποχρεωτικής, ιδιωτικής μεσολάβησης , ενώ, ήδη, η διαδικασία ενώπιόν του μπορεί να λάβει χώρα και με ηλεκτρονικά μέσα , όπως, ισχύει και για τον θεσμό της «διαταγής πληρωμής» , στην ηλεκτρονική εφαρμογή «ΡCΤ» .
Στην Πορτογαλία , περαιτέρω, ο θεσμός του Ειρηνοδίκη επανασχεδιάστηκε, το 2002, ορίστηκε, δε, ως το αρμόδιο επιτελικό όργανο της διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, ανεξαρτήτως αξίας της διαφοράς . Για το σκοπό αυτό εντός των Ειρηνοδικείων λειτουργεί ειδική, μικτή υπηρεσία διαμεσολάβησης , που γνωστοποιεί και ενθαρρύνει εναλλακτικές μορφές επίλυσης διαφορών, αποτελούμενη από τον Ειρηνοδίκη και μεσολαβητές – ελεύθερους επαγγελματίες, στα πλαίσια διετούς σύμβασης ανεξαρτήτων υπηρεσιών . Έτσι, σε διαφορές Ειρηνοδικείου, για τις οποίες ισχύει ex officio απλουστευμένη διαδικασία έως το ποσό των 15.000,00 ευρώ , με την κατάθεση της αγωγής , ο Γραμματέας ενημερώνει, αυτοπροσώπως, τηλεφωνικά, με τηλεομοιοτυπία ή και ταχυδρομικώς, τον εναγόμενο και, παράλληλα, αποστέλλει αντίγραφό της, καθώς, και κλήση για την ημερομηνία πρώτης συνεδρίασης της «διαμεσολάβησης». Στην κλήση περιλαμβάνεται και η δυνατότητα του εναγόμενου να αμφισβητήσει αναιτιολόγητα την αγωγική αξίωση σε προθεσμία είκοσι (20) ημερών από παραλαβής της, ενώ, η πρώτη συνεδρίαση της διαμεσολάβησης αποσκοπεί στην ενημέρωση των διαδίκων για τη δυνατότητα φιλικής διευθέτησης της διαφοράς . Εάν σε αυτή επιτευχθεί συμφωνία, συνάπτεται σχετικό πρωτόκολλο, ενώ, αν δεν τη δεχτούν τα μέρη, είτε δεν εμφανιστεί εις εξ αυτών, είτε, εν τέλει, αποτύχει, ο Ειρηνοδίκης ορίζει ημερομηνία συζήτησης της υπόθεσης εντός τριάντα (30) ημερών, στην οποία καλούνται οι διαδίκοι, επιμελεία, επίσης, της Γραμματείας . Στην συζήτηση δεν είναι υποχρεωτική η παράσταση Δικηγόρου, τα αποδεικτικά μέσα κατατίθενται και επί της έδρας, είναι δυνατή η εξέταση τριών μαρτύρων για κάθε μέρος, δεν επιτρέπεται αναβολή και η αποφάση, με συνοπτική αιτιολογία, εκδίδεται αμέσως, και καταχωρείται στα πρακτικά, ενώ, σε περίπτωση ερημοδικίας του ενάγοντα θεωρείται ότι αποσύρθηκε η αγωγή, στη, δε, ερημοδικία του εναγόμενου θεωρούνται ομολογημένα τα επικαλούμενα σε αυτή πραγματικά περιστατικά . Οι διαφορές ενώπιον του Ειρηνοδικείου, εξάλλου, καθώς και η «διαταγή πληρωμής για μη αμφισβητούμενες αξιώσεις» , που λειτουργούν στην Πορτογαλία έως το ανωτέρω ποσό των 15.000,00 ευρώ, μπορούν να λάβουν χώρα, ήδη, αποκλειστικά ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα «CITIUS» . Η διαδικασία διεξάγεται στον Τομέα «Citius - Small Claims Procedure» , στον οποίο οι πιστοποιημένοι Δικηγόροι – αποκλειστικοί χρήστες της πλατφόρμας - καταθέτουν την αγωγή, την απάντηση και τα αποδεικτικά τους μέσα σε ηλεκτρονική μορφή , ενώ, όταν συγκεντρώνεται η διαφορά αποστέλλεται, ηλεκτρονικά, στο Δικαστήριο προορισμού της . Αντίθετα, η διαδικασία «διαταγής πληρωμής» λαμβάνει χώρα χωρίς την παρεμβολή δικαιοδοτικού οργάνου, πλήρως αυτοματοποιημένα. Ο πιστοποιημένος Δικηγόρος συμπληρώνει προδιατυπωμένη αίτηση , στην οποία αναγράφονται, υποχρεωτικά, πέραν των στοιχείων του εντολέα του, το όνομα, η διεύθυνση και το ΑΦΜ του οφειλέτη, η αιτιολογία της απαίτησης, το ποσό και οι τόκοι της, καθώς, και το αρμόδιο Δικαστήριο που θα επιληφθεί σε περίπτωση «αναιτιολόγητης ανακοπής» του τελευταίου . Με την υποβολή της αίτησης, αυτή λαμβάνει μοναδικό αριθμό κατάθεσης, και αποστέλλεται σχετική ειδοποίηση στον οφειλέτη με ταχυδρομική συστημένη επιστολή , στον οποίο, αν δεν προβάλλει αντιρρήσεις, χορηγείται, αφεαυτής, εκτελεστός τίτλος για την επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης. Αντίθετα, αν δεν καταστεί δυνατή η γνωστοποίηση της ειδοποίησης η διαδικασία αργεί, ενώ, αν ο οφειλέτης εναντιωθεί στην απαίτηση, εγγράφως στο αρμόδιο Δικαστήριο, μέσω e – mail, στην ηλεκτρονική διεύθυνση του τελευταίου, είτε στην πλατφόρμα «Citius», δια του πληρεξουσίου Δικηγόρου του, η διαδικασία συνεχίζεται κατά το κοινό Δικονομικό Δίκαιο .
Τέλος, αξιοσημέιωτο είναι και το Δίκαιο της Φινλανδίας, που προβλέπει εναλλακτικές δυνατότητες απλουστευμένων διαδικασιών για υποθέσεις που δεν παρουσίαζουν πολύπλοκα ζητήματα σε σχέση με τις υποθέσεις της τακτικής διαδικασίας, ανεξαρτήτως ποσού, επί τη βάσει ποιοτικών κριτηρίων . Μεταξύ, δε, αυτών, προαιρετικά, απλουστευμένη διαδικασία για την είσπραξη και εκκαθάριση μη αμφισβητούμενων απαιτήσεων ενώπιον του Πρωτοδικείου , στα πλαίσια της εκούσιας δικαιοδοσίας , που ρυθμίζεται, λεπτομερώς, στο 8ο Κεφάλαιο του ΦινλΚΠολΔ . Η διαδικασία άρχεται με κατάθεση γραπτής αίτησης , που περιλαμβάνει την αξίωση, την αιτία της, καθώς, και τα στοιχεία επικοινωνίας των μερών , αποστέλλεται, δε, στον καθ’ ου, ο οποίος, εντός προθεσμίας , δύναται να απαντήσει αν αμφισβητεί, αιτιολογημένα , την αξίωση. Σε περίπτωση εμπρόθεσμης αμφισβήτησής της η διαδικασία παύει, η οποία συνεχίζεται κατά το κοινό δικονομικό δίκαιο, ενώ, επί άπρακτης παρόδου της προθεσμίας εκδίδεται «διάταξη», αφεαυτής εκτελεστή, η οποία μπορεί να ανατραπεί μόνο με αίτηση «αποκατάστασης» στο εκδόν Δικαστήριο, εντός αποκλειστικής προθεσμίας 30 ημερών από κοινοποίησής της . Σημειώνεται, ότι η όλη διαδικασία μπορεί να λάβει χώρα ηλεκτρονικά, επί τη βάσει προδιατυπωμένων εντύπων, στον ιστότοπο «https://oikeus.fi/en/index.html»
Αντίθετα, μικροδιαφορές με εγγενή διαδικαστική αυτοτέλεια σε σχέση με τη συνήθη διαδικασία, λειτουργούν σε 10 κράτη μέλη και, δη , στην Ιρλανδία, στην Ισπανία, στην Κροατία , στην Λετονία , στην Λιθουανία , στην Μάλτα , Πολωνία , Ρουμανία , Σλοβενία και στην Σουηδία . Εξ΄αυτών:
Το Δίκαιο της Ιρλανδίας προβλέπει, προαιρετικά , εναλλακτική, ειδική διαδικασία μικροδιαφορών έως το ποσό των 2.000,00 ευρώ, για υποθέσεις πώλησης καταναλωτικών αγαθών και προϊόντων, ακόμα και για επαγγελματική χρήση, για ελαφρές περιουσιακές ζημίες , καθώς, και για επιστροφή εγγύησης μίσθωσης . Η μικροδιαφορά συγκεντρώνεται ενώπιον του Γραμματέα Μικροδιαφορών του Πρωτοδικείου , επί τη βάσει προδιατυπωμένων εγγράφων , την οποία δικαιούται είτε να αποδεχτεί ο εναγόμενος, είτε να την αμφισβητήσει. Στην περίπτωση αποδοχής ή έλλειψης απάντησης , ο Γραμματέας Μικροδιαφορών εισάγει την υπόθεση στο Δικαστήριο, το οποίο, ερήμην των διαδίκων, εκδίδει απόφαση, αμέσως εκτελεστή. Αντίθετα, αν ο εναγόμενος αμφισβητήσει την μικροδιαφορά, η υπόθεση εισάγεται προς προφορική συζήτηση από τον Γραμματέα στο Δικαστήριο, κατά την οποία παρίστανται, υποχρεωτικά, οι διάδικοι, η, δε, απόφαση υπόκειται στο ένδικο μέσο της έφεσης .
Στην Ισπανία η διαδικασία ενώπιον του Πρωτοδικείου διακρίνεται σε «τακτική» και «ταχεία» . Η πρώτη εξ αυτών περιλαμβάνει προδικαστική ακρόαση για την επίλυση προδικαστικών ζητημάτων, όπως, λ.χ. κατάθεση εγγράφων, αξιολόγηση των αποδεικτικών μέσων που θα γίνουν αποδεκτά κατά την συζήτηση κ.ο.κ., ενώ, στη δεύτερη η ιδία διαδικασία συγκεντρώνεται, άπαξ, στην προφορική συζήτηση της διαφοράς, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 6.000,00 ευρώ . Στην πραγματικότητα, όμως, δεν πρόκειται για γνήσια διαδικασία μικροδιαφορών , η οποία προβλέπεται μόνο για τις αστικές υποθέσεις έως το ποσό των 2.000,00 ευρώ , επί τη βάσει προδιατυπωμένων εγγράφων και χωρίς υποχρεωτική παράσταση πληρεξουσίου Δικηγόρου, ενώ, η απόφαση έως το ποσό των 3.000,00 ευρώ καθίσταται απρόσβλητη .
Τέλος, και στην Σουηδία για ήσσονος αξίας αστικές αξιώσεις , έως το ποσό των 22.500 σουηδικών κορόνων, τιμαριθμικά αναπροσαρμοζόμενο, ισχύει ειδική διαδικασία μικροδιαφορών ενώπιον του Πρωτοδικείου . Κινείται, δε, προαιρετικά, επί τη βάσει προδιατυπωμένων εντύπων και εξελίσσεται εγγράφως, εφόσον δεν απαιτείται προφορική διαδικασία για τη διερεύνηση της υπόθεσης ούτε έχει ζητηθεί τέτοια από τους διαδίκους, έως την έκδοση απόφασης, η οποία υπόκειται στο ένδικο μέσο της έφεσης, εφόσον το επιτρέψει το εκδόν Δικαστήριο για λόγους ευρύτερου ενδιαφέροντος, είτε διότι υπάρχουν υπόνοιες ότι η απόφαση μπορεί να ανατραπεί ,
Από τις ανωτέρω παρατηρήσεις συνάγεται ότι η ταχεία και φθηνή εκκαθάριση των ήσσσονος αξίας απαιτήσεων έως συγκεκριμένο ποσό , παράλληλα με τη δυνατότητα εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών, επιτυγχάνεται στα περισσότερα κράτη της Ένωσης με απλουστευμένες διαδικασίες σε σχέση με τη συνήθη διαδικασία τους, είτε με ειδική διαδικασία μικροδιαφορών που τέμνει, όμως, εγκάρσια το σύνολο της αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας ή, μεμονωμένα, συγκεκριμένης φύσης διαφορές , στα, δε, εναπομείναντα κράτη που δεν ισχύουν καθοιονδήποτε τρόπο μικροδιαφορές , η επίσπευσή τους επιτυγχάνεται με ταχεία, απλουστευμένη και φθηνή διαδικασία χορήγησης εκτελεστού τίτλου , διαμέσου του θεσμού της «διαταγής πληρωμής». Η δυνατότητα αυτοπρόσωπης επιχείρησης των διαδικαστικών πράξεων και η χαλάρωση της αποδεικτικής διαδικασίας είναι κανόνας , ενώ, η χρήση προδιατυπωμένων εγγράφων, σχεδόν, καθολική . Αποκλειστικά έγγραφη διεξαγωγή συναντάται, ιδίως, στα ανατολικά κράτη και σε χώρες της Βαλκανικής , η οποία και προτάσσεται, έναντι της προφορικής, εφόσον δεν απαιτείται τέτοια, ούτε έχει ζητηθεί από τους διαδίκους, στον Βορρά , ενώ, αμιγώς προφορική διεξαγωγή ως πρότυπο Δίκης ισχύει, κυρίως, στις Νότιες Χώρες , στις οποίες είτε δεν υφίσταται η δυνατότητα αναβολής της συζήτησης, είτε παρατηρείται και, ολόενα και αυξανόμενη, τάση για ηλεκτρονική διεξαγωγή τους.
Για την ασφαλέστερη, κατά το δυνατόν, προσέγγιση του Δικαίου των ήσσονος αξίας διαφορών, ενόψει και της επικείμενης υποχρεωτικής υπαγωγής στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, που εισήχθη στην χώρα μας με τον ν. 4512/2018 και αναμένεται η έναρξή της από 30.11.2019, επιχειρήθηκε μια γρήγορη, συγκριτική προσέγγιση στα κράτη μέλη της Ε.Ε., οι δε πληροφορίες αντλήθηκαν, σπερματικά, από το «Πράσινο Βιβλίο για τη διαδικασία έκδοσης Ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής
Source/ Author:ende.gr
