Απόφαση 531/2018 ΑΠ – Ακυρότητα γονικής παροχής

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ/ May 09, 2019: Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα NewsRoom


ethemis

Απόφαση 531/2018 ΑΠ – Ακυρότητα γονικής παροχής

Κατά τους ορισμούς του άρθρου 131 ΑΚ “η δήλωση βούλησης είναι άκυρη αν κατά το χρόνο που έγινε, το πρόσωπο δεν είχε συνείδηση των πραττομένων του ή βρισκόταν σε ψυχική ή διανοητική ταραχή που περιόριζε αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησής του (εδ.1),” οι κληρονόμοι μπορούν, μέσα σε μια πενταετία από την επαγωγή, να προσβάλουν για έναν από τους λόγους της προηγούμενης παραγράφου τις μη χαριστικές δικαιοπραξίες που έγιναν από τον κληρονομούμενο ή προς αυτόν τότε μόνον: 1) αν κατά την κατάρτιση της δικαιοπραξίας εκκρεμούσε διαδικασία για την υποβολή του κληρονομουμένου σε δικαστική συμπαράσταση λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής, που δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί ή αν μετά την κατάρτιση ο κληρονομούμενος υποβλήθηκε σε δικαστική συμπαράσταση για την παραπάνω αιτία 2) αν η δικαιοπραξία καταρτίσθηκε ενόσω αυτός βρισκόταν έγκλειστος σε ειδική για την κατάστασή του μονάδα ψυχικής υγείας 3) αν η κατάσταση που επικαλούνται οι κληρονόμοι προκύπτει από την ίδια τη δικαιοπραξία που προσβάλλεται (εδ.2)”. Από τη διάταξη του εδ.1 του άρθρου 131 ΑΚ συνάγεται ότι η δήλωση είναι άκυρη, αν κατά το χρόνο που έγινε, ο δηλών, από τις παραπάνω αιτίες δεν είχε συνείδηση των πράξεων ή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής, δεν είχε έλλογη κρίση, που να του επιτρέπει να προσδιορίζει ελεύθερα τη βούλησή του με λογικούς υπολογισμούς και βρισκόταν σε αδυναμία να διαγνώσει το περιεχόμενο και την ουσία της δικαιοπραξίας που επιχειρεί και τις συνέπειες που θα προκύψουν από αυτήν. Η ακυρότητα των δικαιοπραξιών του κατά τα παραπάνω ανικάνου λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής είναι απόλυτη, ώστε οποιοσδήποτε έχει έννομο συμφέρον δύναται να την προσβάλλει.

Περαιτέρω η εφαρμογή του δεύτερου εδαφίου του ίδιου άρθρου με την οποία τίθενται περιορισμοί στο δικαίωμα των κληρονόμων, να επικαλεσθούν την ακυρότητα των δικαιοπραξιών που κατήρτισε ο κληρονομούμενος από αυτούς, ενώ βρισκόταν σε μια από τις προαναφερόμενες καταστάσεις ανικανότητας, προϋποθέτει δικαιοπραξίες επαχθείς (μη χαριστικές), δηλαδή δικαιοπραξίες με τις οποίες η προσπόριση περιουσιακού οφέλους (επίδοση) έγινε έναντι ανταλλάγματος. Οι χαριστικές δικαιοπραξίες του κληρονομουμένου, δηλαδή εκείνες με τις οποίες η επίδοση έγινε χωρίς αντάλλαγμα, δεν εμπίπτουν στη ρύθμιση αυτή, αλλά αρκεί για την προσβολή τους η συνδρομή των όρων του πρώτου εδαφίου του ίδιου άρθρου.

Περαιτέρω, χαριστική δικαιοπραξία είναι και η προβλεπόμενη στο άρθρο 1509 ΑΚ σύμβαση γονικής παροχής, αφού η παροχή αυτή γίνεται χωρίς αντάλλαγμα και χωρίς την ύπαρξη σχετικής προς τούτο νομικής υποχρεώσεως των γονέων. Ο χαρακτηρισμός της ως δωρεάς, μόνον κατά το ποσόν που υπερβαίνει το επιβαλλόμενο από τις περιστάσεις μέτρο, δεν μπορεί να στηρίξει αντίθετη εκδοχή, καθ’ όσον η μη ένταξή της έως ένα βαθμό στην έννοια της δωρεάς αποσκοπεί στην απαλλαγή της από ορισμένες δυσμενείς συνέπειες των δωρεών, όπως είναι η υποβολή σε τύπο, η βαρύτερη φορολόγηση και ιδίως η δυνατότητα ανάκλησης. Δεν ήταν, αντιθέτως, σκοπός του άρθρου 1509 ΑΚ να υπαγάγει στις επαχθείς δικαιοπραξίες μέρος των γονικών παροχών, οι οποίες έτσι υπόκεινται, σε όλη τους την έκταση στη ρύθμιση του πρώτου εδαφίου του άρθρου 131 ΑΚ (ΑΠ372/2015).

Με βάση τις ανωτέρω σκέψεις, ο Άρειος Πάγος επικύρωσε την απόφαση του Εφετείου, που είχε αναγνωρίσει την ακυρότητα συμβολαίου γονικής παροχής ακινήτου προς τον εναγόμενο και αδελφό της ενάγουσας (ήδη αναιρεσίβλητης), διότι κατά τον χρόνο συντάξεως του σχετικού συμβολαίου ο παρέχων πατέρας των διαδίκων ευρισκόταν σε διαρκή στέρηση της χρήσης του λογικού εξ αιτίας πνευματικής νόσου (γεροντικής άνοιας). Έτσι, δέχτηκε ότι για την επίδικη σύμβαση γονικής παροχής και συνεπώς χαριστική, δεν απαιτείται η συνδρομή των προϋποθέσεων του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 131 ΑΚ αλλά αρκεί η συνδρομή  των προϋποθέσεων του πρώτου εδαφίου.

Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λαμπρινούδης / επιστημονικός συνεργάτης e-themis

Δεν ήταν σκοπός του άρθρου 1509 ΑΚ να υπαγάγει στις επαχθείς δικαιοπραξίες μέρος των γονικών παροχών, οι οποίες έτσι υπόκεινται, σε όλη τους την έκταση στη ρύθμιση του πρώτου εδαφίου του άρθρου 131 ΑΚ



Source/ Author:www.areiospagos.gr

LATEST POSTS
  • ethemis

    Συμβολή της ΕΕΔΑ στην Έκθεση της ΕΕ για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα

    Δόθηκε στη δημοσιότητα η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάσταση του κράτους δικαίου στα κράτη – μέλη της ΕΕ για το 2025. Στο κεφάλαιο της Έκθεσης που αναφέρεται στην Ελλάδα γίνεται αναφορά στη διαβούλευση στελεχών της Ε.Ε. με την ΕΕΔΑ για θέματα κράτους δικαίου το Μάρτιο του 2025 στο πλαίσιο της συνάντησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θεσμικούς φορείς της χώρας μας. Επίσης επισημαίνεται η αναφορά στην αντίστοιχη Έκθεση της ΕΕΔΑ για το Κράτος Δικαίου, για το ρόλο που διαδραμάτισε η Εθνική Επιτροπή στη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της νομοθεσίας της ΕΕ για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων μεταξύ των διευθυντικών στελεχών των εισηγμένων εταιρειών, ως θετικό παράδειγμα έγκαιρης συμμετοχής. Τέλος, η Έκθεση της ΕΕ παραπέμπει στη Δήλωση της ΕΕΔΑ της 19ης Φεβρουαρίου 2025 για την ανάγκη σεβασμού του συνταγματικά κατοχυρωμένου ελεγκτικού ρόλου των Ανεξάρτητων Αρχών.

  • ethemis

    ΣτΕ: Παραπέμπεται στο ΑΕΔ το ζήτημα του χρόνου ενάρξεως της κατ’ άρθρ. 40 παρ. 6 του α.ν. 1846/1951

    ΣτΕ Ολομ 1220-1221/2025 Πρόεδρος: Μ. Πικραμένος, Πρόεδρος Συμβουλίου της Επικρατείας Εισηγητής: Φρ. Γιαννακού, Σύμβουλος της Επικρατείας Με τις ΣτΕ Ολομ 1220-1221/2025 κρίθηκε ότι οι εκ διοικητικής συμβάσεως απαιτήσεις κατά του Ι.Κ.Α. υπόκεινται στην πενταετή παραγραφή του άρθρου 40 παρ. 6 του α.ν. 1846/1951, η οποία, ελλείψει άλλης ειδικότερης διατάξεως, αρχίζει, σύμφωνα με τη γενική διάταξη του άρθρ. 251 ΑΚ, από τότε που γεννήθηκε η αξίωση και κατέστη δυνατή η δικαστική επιδίωξή της (πρβλ. ΣτΕ 3280, 2166/2015 κ.ά., ΑΠ 775/2023, 854, 517/2003 κ.ά.). Σε περίπτωση διακοπής, η νέα παραγραφή αρχίζει αφότου περατώθηκε το διακοπτικό γεγονός (άρθρ. 270 εδ. α΄ ΑΚ).

  • ethemis

    Διαδικτυακά σεμινάρια πιστοποίησης για τη νέα δικηγορική ύλη

    Δυνάμει της υπ’ αριθμ. 33305/2024 Υπουργικής Απόφασης του Υπουργού Δικαιοσύνης (ΦΕΚ Β’ 2706/9-5-2024), με την οποία θεσπίζονται οι ειδικές και τεχνικές ρυθμίσεις που αφορούν την λειτουργία των καταλόγων των δικηγόρων που αναλαμβάνουν να εκδίδουν πράξεις (για προσημειώσεις και κληρονομητήρια) και να επεξεργάζονται φακέλους (για σωματεία), μεταξύ άλλων προβλέπεται και η επικαιροποίηση των σχετικών καταλόγων από 15-9-2025. Προς τούτο, η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων διοργανώνει διαδικτυακά σεμινάρια πιστοποίησης περιόδου Ιουλίου-Σεπτεμβρίου, για όσους συναδέλφους επιθυμούν να τα παρακολουθήσουν και δεν περιλαμβάνονται στους σχετικούς καταλόγους.





ethemis map

Προκηρύξεις/ Αγγελίες

Προκηρύξεις, Διαγωνισμοί και Αγγελίες για δικηγόρους, ασκούμενους & νομικούς.

View more
newsroom

ΝewsRoom/      ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα

View more
ethemis case law

Noμολογία

Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις, ιδίως των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας

View more
ethemis case law

Noμοθεσία

Οι νόμοι που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

View more
ethemis legal studies

Εκπαιδευτικά           Προγράμματα

Για νομικούς & δικηγόρους από εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

View more
ethemis.gr

EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ            ΦΟΡΕΩΝ

Εκδηλώσεις Nομικού Eνδιαφέροντος από ποικίλους θεσμικούς Φορείς

View more
ethemis international news

Διεθνή                      Νέα

Διεθνή Νομικά Νέα και Αρθρογραφία, Νομολογία ΕΔΔΑ και αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων

View more
ethemis map

Δελτία            Τύπου

Ανακοινώσεις ΔΣΑ, δικαστικών ενώσεων, ανεξάρτητων αρχών, θεσμικών φορέων.

View more
ethemis

Συντακτική            Ομάδα

Η Επιστημονική Ομάδα του Ethemis.gr

View more
ethemis.gr

ΣΥΝΕΔΡΙΑ             ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ             e-ΘΕΜΙΣ

Ο Κατάλογος Συνεδρίων και Εκδηλώσεων που έχει διοργανώσει η Ένωση Ελλήνων Νομικών

View more

newsroom