Απόφαση 500/2018 ΑΠ – Κατάσχεση εις χείρας του Δημοσίου ως τρίτου
Από τις διατάξεις των άρθρων 982, 983, 985, 986, 987 και 988 του Κ.Πολ.Δ. προκύπτει ότι μπορούν να κατασχεθούν αναγκαστικώς και χρηματικές απαιτήσεις του καθ’ ου η εκτέλεση κατά τρίτων, μη εξαρτώμενες από αντιπαροχή. Η κατάσχεση στα χέρια τρίτου, γίνεται με επίδοση στον τρίτο και σε εκείνον κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση, εγγράφου που πρέπει να περιέχει, εκτός από τα στοιχεία του άρθρου 118 και τα αναφερόμενα στην παράγραφο αυτή πρόσθετα στοιχεία. Το έγγραφο που προορίζεται για εκείνον κατά του οποίου γίνεται η κατάσχεση πρέπει να του επιδοθεί το αργότερο εντός οκτώ ημερών από της επιδόσεώς του στον τρίτο, άλλως η κατάσχεση είναι άκυρη. Η προς τον τρίτο επίδοση του κατασχετηρίου μπορεί να γίνει οποτεδήποτε, τηρουμένων των άρθρων 122 επ. Κ.Πολ.Δ., η κατάσχεση δε αυτή είναι άκυρη, αν δεν επιδοθεί το κατασχετήριο, εντός οκταημέρου από της εις τον τρίτο επιδόσεώς του, στον καθ’ ου η εκτέλεση, όχι δε και όταν η επίδοσή του στον τελευταίο γίνεται πριν από την επίδοση αυτού στον τρίτο, οπότε δεν τίθεται ζήτημα οκταημέρου προθεσμίας (Α.Π. 197/2005).
Οφείλει δε αυτός (τρίτος) εντός προθεσμίας οκτώ ημερών από της επιδόσεως σ’ αυτόν του κατασχετηρίου να δηλώσει στη γραμματεία του ειρηνοδικείου του τόπου της κατοικίας του, αν υπάρχει η απαίτηση και σε καταφατική περίπτωση να ενεργήσει σύμφωνα με τα οριζόμενα ειδικότερα στο άρθρ. 988 Κ.Πολ.Δ., άλλως δε, αν η απαίτηση δεν υπάρχει ή αν αυτή είναι ακατάσχετη, πρέπει να προβεί σε αντίστοιχη αρνητική δήλωση, με την οποία εξομοιώνεται και η παράλειψη δηλώσεως.
Εντός προθεσμίας τριάντα ημερών από την ανωτέρω (ρητή ή σιωπηρά) αρνητική δήλωση ο επιβαλών την κατάσχεση δικαιούται, κατ’ άρθρο 986 Κ.Πολ.Δ., να ασκήσει, στο κατά τις γενικές διατάξεις αρμόδιο δικαστήριο, ανακοπή, που αποτελεί μορφή της γενικής ανακοπής του άρθρου 583 επ. Κ.Πολ.Δ., επικαλούμενος ανακρίβεια της δηλώσεως. Η ανακρίβεια δε της αρνητικής δηλώσεως κρίνεται αντικειμενικώς, ήτοι ανεξαρτήτως της υποκειμένης αντιλήψεως του δηλούντος και της καλής ή κακής πίστεως τούτου, γίνεται δε δεκτή η κατ’ αυτής ανακοπή και υποχρεούται ο τρίτος να ενεργήσει κατά τα οριζόμενα στο άρθρ. 990 Κ.Πολ.Δ., εφόσον η δήλωση δεν αληθεύει ως προς τα πραγματικά περιστατικά ή αναλόγως ως προς το νομικό χαρακτηρισμό των περιστατικών. Αντικείμενο, συνεπώς, της σχετικής δίκης, που δημιουργείται μεταξύ του ανακόπτοντος και του τρίτου, είναι η εκδίκαση της απαιτήσεως του καθ’ ου η εκτέλεση κατά του τρίτου, ώστε να διαπιστωθεί αν ο τρίτος είναι ή όχι και με ποίους περιορισμούς οφειλέτης του οφειλέτη του κατασχόντος (Α.Π. 663/2017, 480/2012).
Ο τρίτος, στα χέρια του οποίου επιβάλλεται η κατάσχεση απαιτήσεως του καθ’ ου η εκτέλεση, δεν έχει δικαίωμα να προσβάλει το κύρος της κατασχέσεως παρά μόνο αν το κατασχετήριο δεν περιέχει τα στοιχεία του άρθρου 983 ή δεν κοινοποιήθηκε σε εκείνον κατά του οποίου στρέφεται η εκτέλεση (άρθρο 987 ΚΠολΔ, που αποτελεί ειδικότερη μορφή του άρθρου 262 § 2 ΚΠολΔ και έχει εφαρμογή και επί κατάσχεσης εις χείρας τρίτου). Επομένως, ο τρίτος δεν δύναται να προσβάλει την κατάσχεση για άλλους λόγους και μάλιστα για ουσιαστική ακυρότητα αυτής εκτός εάν ο νόμος χορηγεί τέτοιο δικαίωμα και στον τρίτο ή η ακυρότητα τέθηκε και προς το συμφέρον του ή και το συμφέρον αυτού ή τέθηκε χάριν του δημοσίου συμφέροντος. Ο αποκλεισμός προσβολής της κατάσχεσης για ουσιαστικούς λόγους, όπως για ελαττώματα της απαίτησης του κατασχόντος, του εκτελεστού τίτλου (π.χ. κατά του κύρους της απαίτησης του κατασχόντος, κατά του οφειλέτη του, την εξόφληση αυτής, την εικονικότητα αυτής ή την εικονικότητα της εκχώρησης αυτής) δικαιολογείται από το γεγονός ότι αντικείμενο της δίκης επί της ανακοπής κατά της δήλωσης του τρίτου είναι η αλήθεια ή όχι της δήλωσής του και η ύπαρξη ή όχι οφειλής του προς τον οφειλέτη του κατασχόντος. Εν όψει, δε, του ότι η κατάσχεση εις χείρας τρίτου αποτελεί μέσον αναγκαστικής εκτέλεσης προς ικανοποίηση χρηματικών απαιτήσεων, μπορεί να προσβληθεί από τον καθ’ ου η εκτέλεση υπό τις προϋποθέσεις, τους περιορισμούς και κατά τη διαδικασία των άρθρων 933 επ. ΚΠολΔ.
Περαιτέρω από τις διατάξεις του άρθρου 95 παρ.1, 3 και 5 του ν. 2362/1995 “περί Δημοσίου Λογιστικού” σε συνδυασμό και με τις προδιαληφθείσες τοιαύτες του άρθρου 983 παρ. 1, 2 Κ.Πολ.Δ., συνάγεται ότι για την εγκυρότητα της κατασχέσεως απαιτήσεως στα χέρια του Δημοσίου ως τρίτου καθορίζονται πρόσθετες κοινοποιήσεις του κατασχετηρίου στις αναφερόμενες στην παρ.1 του ανωτέρω άρθρου 95 αρμόδιες υπηρεσίες [α) στον υπουργό, ο οποίος είναι καθ’ ύλην αρμόδιος εν σχέσει προς την αιτία της οφειλής του Δημοσίου, β) στην αρμόδια για την πληρωμή της συγκεκριμένης οφειλής του Δημοσίου Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία ή στην οικεία χρηματική διαχείριση, γ) στην αρμόδια για τη συγκεκριμένη οφειλή του Δημοσίου Υπηρεσία Δημοσιονομικού Ελέγχου, δ) στις αρμόδιες για τη φορολογία τόσο του καθ’ου η κατάσχεση (δανειστή του Δημοσίου), όσο και του κατασχόντος, Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες], χωρίς να επιβάλλεται η ενέργειά τους, εντός ορισμένης προθεσμίας. Η επίδοση του κατασχετηρίου στον καθ’ ου η εκτέλεση πρέπει να γίνεται εντός της οκταημέρου προθεσμίας από την επίδοση του κατασχετηρίου στην υπό στοιχείο β’ της παρ.3 του άρθρου 95 αρμοδίας υπηρεσίας του Δημοσίου ή πριν από την επίδοση αυτή. Η δε προς τον αρμόδιο Υπουργό κοινοποίηση του κατασχετηρίου, με τα συνοδεύοντα αυτήν επικυρωμένα αντίγραφα όλων των λοιπών εγκύρων κοινοποιήσεων της παρ. 1 του ανωτέρω άρθρου 95 του ν. 2362/1995, πρέπει να είναι χρονικώς τελευταία από τις αναφερόμενες στην ίδια παράγραφο λοιπές κοινοποιήσεις.
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Λαμπρινούδης / επιστημονικός συνεργάτης e-themis
Source/ Author:www.areiospagos.gr
