Αδικοπρακτική ευθύνη λόγω βλάβης εννόμου αγαθού - υπ’ αριθμ. 420/2018 απόφαση Α1’ Τμήματος ΑΠ

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ/ December 11, 2018: Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα NewsRoom


ethemis

Αδικοπρακτική ευθύνη λόγω βλάβης εννόμου αγαθού - υπ’ αριθμ. 420/2018 απόφαση Α1’ Τμήματος ΑΠ

Σύμφωνα με τα άρθρα 321, 322 και 324 ΚΠολΔ, η τελεσίδικη απόφαση αποτελεί δεδικασμένο, που δεν επιτρέπει να αμφισβητηθεί και να καταστεί αντικείμενο νέας δίκης το δικαίωμα που κρίθηκε και η δικαιολογητική σχέση, από την οποία αυτό έχει παραχθεί. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να υπάρχει ταυτότητα νομικής αιτίας και ιστορικής αιτίας.

Κατά το άρθρο 559 αρ. 16 ΚΠολΔ, λόγος αναίρεσης επιτρέπεται και αν το δικαστήριο κατά παράβαση του νόμου δέχθηκε, μεταξύ άλλων, ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει δεδικασμένο. Ο Άρειος Πάγος ελέγχει μόνο την “παράβαση νόμου”, δηλαδή την ψευδή ερμηνεία ή εσφαλμένη εφαρμογή των περί δεδικασμένου διατάξεων σε σχέση με όσα γίνονται ανελέγκτως δεκτά, ενώ διαφεύγει του αναιρετικού ελέγχου, ως κρίση περί τα πράγματα, η συνδρομή ή όχι των περιστατικών ως προς την ταυτότητα της διαφοράς και των διαδίκων. 

Περαιτέρω, από τα άρθρα  914, 297, 298 ΑΚ συνάγεται ότι, για τη θεμελίωση αδικοπρακτικής ευθύνης προς αποζημίωση, απαιτείται συμπεριφορά παράνομη και υπαίτια, πρόκληση ζημίας σε άλλον και αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της παράνομης και υπαίτιας συμπεριφοράς και της επελθούσας ζημίας. Όταν με την αδικοπραξία θίγεται έννομο αγαθό, η προξενούμενη στην περιουσία ζημία, προέρχεται από την καταστροφή  του αγαθού αυτού. Έτσι, από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων και εκείνων των άρθρων 936, 974 και 1000 ΑΚ, επί βλάβης πράγματος, μπορεί να ζητήσει αποζημίωση για την καταστροφή ή χειροτέρευσή του, καθώς και χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ο φορέας εμπραγμάτου δικαιώματος, πρωτίστως δε αυτός που έχει δικαίωμα κυριότητας του πράγματος. Ακόμη, δικαιούχος μπορεί να είναι ο επικαρπωτής, ο αγοραστής στον οποίο παραδόθηκε το πράγμα με τον όρο παρακρατήσεως της κυριότητος από τον πωλητή μέχρι της αποπληρωμής του τιμήματος, αλλά και ο νομέας αυτού, καθώς και ο μισθωτής και ο απλός κάτοχος ήτοι ο δυνάμει εννόμου σχέσεως μετά του νομέως δικαιούμενος σε φυσική εξουσίαση του πράγματος, αφού για να επαναφέρουν τούτο στην προηγούμενη κατάστασή του, που θα τους επιτρέψει την τακτική του εκμετάλλευση και την απόλαυση των ωφελημάτων, θα υποβληθούν σε δαπάνες. Την ύπαρξη του δικαιώματος αυτού θα πρέπει να διαγνώσει το δικαστήριο ώστε να επιδικάσει την αποζημίωση καθώς και να προσδιορίσει το ύψος της.

Σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά η απόφαση  που αναγνώρισε τους αναιρεσίβλητους νομείς του επίδικου μανδρότοιχου δεν αποτελεί δεδικασμένο για το δικαίωμα κυριότητας των τελευταίων επ’ αυτού, στο οποίο θεμελιωνόταν η αξίωση για καταβολή αποζημίωσης, διότι δεν υπάρχει ταυτότητα διαφοράς. Το Εφετείο όμως με εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των περί δεδικασμένου διατάξεων δέχθηκε ότι υπάρχει δεδικασμένο κι επομένως έκρινε  κατά παράβαση του νόμου, οπότε είναι βάσιμος ο σχετικός λόγος αναίρεσης (άρθρο 559 αρ. 16 ΚΠολΔ).

Επίσης, από το άρθρο 932 ΑΚ προκύπτει ότι το δικαστήριο της ουσίας μπορεί να επιδικάσει χρηματική ικανοποίηση, με σκοπό να επιτευχθεί μία υπό ευρεία έννοια αποκατάσταση της ηθικής βλάβης του ζημιωθέντος. Το ύψος της θα καθοριστεί με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, έτσι ώστε ο παθών να απολαύει μία δίκαιη και επαρκή ανακούφιση και παρηγοριά, χωρίς να εμπορευματοποιείται η προσβληθείσα ηθική αξία και να επεκτείνεται υπέρμετρα το ύψος της αποζημιώσεως για ηθική βλάβη. Κριτήρια για τον προσδιορισμό του “εύλογου” ποσού είναι κυρίως τα ισχύοντα για τον συγκεκριμένο παθόντα και δράστη και οι ειδικότερες συνθήκες πρόκλησης της ηθικής βλάβης. Όμως ο δικαστής θα σχηματίσει την εύλογη κρίση του κατ’ εφαρμογή του αντικειμενικού μέτρου που θα εφάρμοζε και ο νομοθέτης αν έθετε ο ίδιος τον κανόνα αποκατάστασης της ηθικής βλάβης στην ατομική περίπτωση. Σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται να τηρείται η αρχή της αναλογικότητας ως γενική νομική αρχή αυξημένης τυπικής ισχύος (άρθρα 2 παρ. 1 και 25 του Συντάγματος), δηλαδή η κρίση του δικαστηρίου δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όρια που διαμορφώνονται  από την κοινή πείρα και την κοινή περί δικαίου συνείδηση σε ορισμένο τόπο και χρόνο. Το δικαστήριο πρέπει να τηρεί μια δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στα αντιτιθέμενα συμφέροντα με παράλληλη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Την αρχή αυτή εκφράζει και η υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη του άρθρου 1 του πρώτου πρόσθετου πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ. Ενόψει όλων αυτών, η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας, ως προς το ύψος του ποσού της επιδικασθείσης χρηματικής ικανοποίησης, πρέπει να ελέγχεται αναιρετικά, για το αν παραβιάζεται ευθέως ή εκ πλαγίου (άρθρο 559 ΚΠολΔ, αρ. 1 ή 19), η αρχή της αναλογικότητας, αλλά και όταν διαπιστώνεται υπέρβαση ακραίων ορίων της διακριτικής ευχέρειας. Στην προκειμένη περίπτωση, το Εφετείο παραβίασε, με το να μην την εφαρμόσει, την αρχή της αναλογικότητας του άρθρου 25 παρ. 1 του Συντάγματος, καθόσον τα επιδικασθέντα ποσά δεν τελούν σε σχέση ανεκτής αναλογίας με την ηθική βλάβη που δέχθηκε ότι υπέστησαν οι αναιρεσίβλητοι, κατά την κοινή πείρα, τη δικαστηριακή πρακτική και την περί δικαίου συνείδηση και υπερβαίνουν καταφανώς τα συνήθως επιδικαζόμενα σε παρόμοιες περιπτώσεις, ανερχόμενα σε πολύ μεγαλύτερα ποσά από την προκληθείσα ζημία. Επομένως, είναι βάσιμος και ο λόγος αναίρεσης από το άρθρο 559 αρ.1 ΚΠολΔ.

Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η 30/2016 απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Λάρισας αναιρέθηκε (άρθρο 559 αρ.16, 1).

Επιμέλεια: Βασιλική Γεωργίου / Επιστημονική Συνεργάτης e-Θέμις

Οποιος οφείλει αποζημίωση για την αφαίρεση ή βλάβη πράγματος ελευθερώνεται καταβάλλοντάς την σ' αυτόν που ήταν νομέας του πράγματος κατά το χρόνο της αφαίρεσης ή βλάβης, εκτός αν γνωρίζει ή υπαίτια αγνοει ότι τρίτος έχει κυριότητα ή άλλο δικαίωμα πάνω σ' αυτό.



Source/ Author:www.areiospagos.gr | Download PDF

LATEST POSTS
  • ethemis

    Δημήτρης Αναστασόπουλος στο dikastiko.gr: Ο νέος ΚΠολΔ θα κριθεί πρωτίστως από την πρακτική εφαρμογή του

    Ο Δημήτρης Αναστασόπουλος, σύμβουλος ΔΣΑ και επικεφαλής της Παράταξης «Με Το Δικηγόρο», σχολιάζει σε δήλωσή του στο dikastiko.gr με τις εξαγγελίες του υπουργείου Δικαιοσύνης για τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. «Η ταχύτερη απονομή της είναι διακηρυγμένος στόχος όλων μας, χωρίς ωστόσο να πρέπει η ποιότητα να θυσιάζεται χάριν της ταχύτητας», σχολιάζει ο δικηγόρος και σημειώνει ότι «χωρίς την κατάλληλη υποδομή, και, χωρίς, παράλληλα τη δημιουργία κινήτρων για την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών, ώστε να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός εκείνων που φτάνουν στα δικαστήρια, δεν θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα φιλόδοξοι».

  • ethemis

    Άρθρο του Δημήτρη Αναστασόπουλου στο Real.gr: Δημογραφικό, ώρα ενδεκάτη

    Ο πλούτος της πατρίδας είναι οι άνθρωποί της. Όσες επιτυχίες και αν σημειώνουμε ως χώρα, θα είναι μάταιες αν ο πληθυσμός της Ελλάδας συρρικνώνεται. Οι προβλέψεις, οι οποίες βασίζονται σε έγκριτες επιστημονικές έρευνες, είναι απαισιόδοξες και κινδυνεύουν να εξελιχθούν σε ζοφερές, προβλέποντας διαρκή υποχώρηση του πληθυσμού, ακόμη και σε βάθος δεκαετιών. Η μείωση του πληθυσμού της χώρας και η απειλή καθίζησής του είναι, ασφαλώς, ζήτημα με πολλές πτυχές και αιτίες. Από τις απαρχές της οικονομικής κρίσης, εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες αναζήτησαν καλύτερη τύχη στο εξωτερικό. Κάποιοι επιστρέφουν, αλλά η αιμορραγία ήταν τεράστια. Από την άλλη, οι θάνατοι έχουν ξεπεράσει τις γεννήσεις, που μειώνονται συνεχώς, φτάνοντας σε ιστορικό χαμηλό την περασμένη χρονιά. Η υπογεννητικότητα, ειδικότερα, είναι φαινόμενο πανευρωπαϊκό, οξύτερο, όμως, τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Η Ελλάδα, μάλιστα, βιώνει τη δημογραφική κρίση ως πρόβλημα με έντονη περιφερειακή διάσταση, καθώς οδηγεί σε αυξανόμενη εισροή πληθυσμού στις πόλεις και τον μαρασμό της υπαίθρου. Χωριά και κωμοπόλεις αντιμετωπίζουν ένα δεύτερο, μετά από πολλές δεκαετίες, κύμα εγκατάλειψης: το πιστοποιούν πρωτίστως τα σχολεία και οι δημόσιες υπηρεσίες που κλείνουν.

  • ethemis

    Ειδικός Διανεμητικός Λογαριασμός Νέων Δικηγόρων Α' εξαμήνου 2025

    Ειδικός Διανεμητικός Λογαριασμός Νέων Δικηγόρων Α' εξαμήνου 2025 (Ν. 2915/2001 ΑΡΘΡΟ 33 - ΦΕΚ Α' 109/29.5.2001) Το καθαρό ποσό είναι 165 ευρώ (Μικτό: 194,12 € -15% φόρος* 29,12 ευρώ) = 165 ευρώ και η πίστωση στους τραπεζικούς λογαριασμούς θα γίνει από την 04/07/2025, ημέρα Παρασκευή. *(Ν. 3943/2011, άρθρο 20, παρ.7γ) Σας γνωρίζουμε ότι με το Ν. 2915/01 άρθρο 33 παρ. 2 θεσπίστηκε ο Ειδικός Διανεμητικός Λογαριασμός για τους Νέους Δικηγόρους με πόρο το 1% από το παρακρατούμενο ποσοστό του 12% της προεισπραττόμενης αμοιβής των δικαστηρίων, σύμφωνα με το άρθρο 18 παρ. 1 του Ν. 3226/2004. Στη συνέχεια με το Ν.4194/13, άρθρο 62, παρ. 2 (ΦΕΚ Α΄208) ο παραπάνω πόρος, ορίστηκε σε ποσοστό 25% στο ποσό παρακράτησης υπέρ ΔΣΑ των γραμματίων προκαταβολής εισφορών. Με το Ν.3943/2011, άρθρο 20, παρ.7γ, υπόκειται σε παρακράτηση φόρου 15%. Δικαιούχοι μερίσματος είναι οι νέοι Δικηγόροι του Δ.Σ.Α. με χρόνο ασκήσεως δικηγορίας έως επτά (7) έτη, σύμφωνα με την υπ' αριθ. 48720 ΚΥΑ των Υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομίας και Οικονομικών (ΦΕΚ. Β' 1193/3.8.2004) στην οποία ειδικότερα ορίζονται οι προϋποθέσεις των δικαιούχων και ο τρόπος διανομής του. Οι δικαιούχοι υποβάλουν ηλεκτρονικά την αίτηση-δήλωση για τη χορήγηση του μερίσματος του Ε.Δ.Λ.Ν.Δ. εντός της προθεσμίας που έχει ταχθεί, από την ηλεκτρονική διεύθυνση portal.olomeleia.gr . Σημειώνεται ότι ένα ποσοστό των δηλώσεων (10%) θα ελεγχθεί για την ακρίβειά του.





ethemis map

Προκηρύξεις/ Αγγελίες

Προκηρύξεις, Διαγωνισμοί και Αγγελίες για δικηγόρους, ασκούμενους & νομικούς.

View more
newsroom

ΝewsRoom/      ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα

View more
ethemis case law

Noμολογία

Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις, ιδίως των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας

View more
ethemis case law

Noμοθεσία

Οι νόμοι που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

View more
ethemis legal studies

Εκπαιδευτικά           Προγράμματα

Για νομικούς & δικηγόρους από εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

View more
ethemis.gr

EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ            ΦΟΡΕΩΝ

Εκδηλώσεις Nομικού Eνδιαφέροντος από ποικίλους θεσμικούς Φορείς

View more
ethemis international news

Διεθνή                      Νέα

Διεθνή Νομικά Νέα και Αρθρογραφία, Νομολογία ΕΔΔΑ και αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων

View more
ethemis map

Δελτία            Τύπου

Ανακοινώσεις ΔΣΑ, δικαστικών ενώσεων, ανεξάρτητων αρχών, θεσμικών φορέων.

View more
ethemis

Συντακτική            Ομάδα

Η Επιστημονική Ομάδα του Ethemis.gr

View more
ethemis.gr

ΣΥΝΕΔΡΙΑ             ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ             e-ΘΕΜΙΣ

Ο Κατάλογος Συνεδρίων και Εκδηλώσεων που έχει διοργανώσει η Ένωση Ελλήνων Νομικών

View more

newsroom