Εξέταση προστατευόμενων μαρτύρων και συμμετοχή τους στην ποινική έρευνα

December 02, 2018: Διεθνή Νομικά Νέα


ethemis

Εξέταση προστατευόμενων μαρτύρων και συμμετοχή τους στην ποινική έρευνα

Στις 18 Μαΐου 2006, έλαβε χώρα ένοπλη επίθεση σε καφετέρια στα Σκόπια, με θύματα 3 παιδιά και 6 σοβαρά τραυματισμένους. Κατά την προκαταρκτική έρευνα, δύο ανώνυμοι μάρτυρες με τα ψευδώνυμα “Korab” και “Vodno”, αναγνώρισαν έναν από τους προσφεύγοντες ως δράστη, ενώ ένας επιπλέον ανώνυμος μάρτυρας, προσδιοριζόμενος με το ψευδώνυμο “Vardar”, αναγνώρισε το προσφεύγοντα, ως το άτομο εκείνο που αγόρασε το αυτοκίνητο με το οποίο έγινε η επίθεση, ισχυριζόμενος ότι κίνητρο για την πράξη του προσφεύγοντος ήταν η επιβολή αντιποίνων λόγω της δολοφονίας του αδερφού του. Στους προσφεύγοντες απαγγέλθηκαν η κατηγορία της ανθρωποκτονίας, πράξη για την οποία καταδικάστηκαν με την ποινή της ισόβιας κάθειρξης. Καθοριστικό στοιχείο για την καταδίκη τους ήταν οι μαρτυρίες των προστατευόμενων μαρτύρων, διότι μέσω αυτών επιβεβαιώθηκε η παρουσία των προσφευγόντων στον τόπο του εγκλήματος και η αλληλουχία των γεγονότων που ακολούθησαν. Η απόφαση επικυρώθηκε τόσο σε δεύτερο βαθμό όσο και από το ανώτατο δικαστήριο της χώρας. 

Οι προσφεύγοντες διαμαρτύρονται ότι παραβιάστηκαν τα δικαιώματα τους σε δίκαιη δίκη και εξέτασης μάρτυρα, όπως προβλέπονται από το άρθρο 6§§1 και 3, περ. δ της ΕΣΔΑ.

Όσον αφορά το ζήτημα της προστασίας της ταυτότητας των μαρτύρων, οι οποίοι διατήρησαν την ανωνυμία τους λόγω φόβου επιβολής αντιποίνων από τους δράστες, το Δικαστήριο έκρινε πως υπήρξαν επαρκείς λόγοι που δικαιολογούν την παρουσία τους στην ποινική διαδικασία, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της υπόθεσης. Εξετάζοντας, επίσης, την αποδεικτική σημασία των καταθέσεων δύο εκ των ανώνυμων μαρτύρων, οι οποίοι ήταν και αυτόπτες, διαπιστώθηκε πως ήταν οι μοναδικοί που αναγνώρισαν τους προσφεύγοντες ως τους δράστες του εγκλήματος, ενώ οι μαρτυρίες τους ήταν το μοναδικό στοιχείο που καταδείκνυε την παρουσία και τη δράση των προσφευγόντων στον τόπο του εγκλήματος, και στο οποίο στηρίχθηκε το εγχώριο δικαστήριο για την καταδικαστική απόφαση. Η εξέταση των εν λόγω μαρτύρων έγινε υπό καθεστώς πλήρους ανωνυμίας, ενώ οι προσφεύγοντες δεν είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την εξέταση τους ενώπιον του εισαγγελέα και του αρμόδιου δικαστή, παρά μόνο να υποβάλλουν γραπτές ερωτήσεις  αφού έλαβαν τη γραπτή απομαγνητοφώνηση των καταθέσεων. Κατά την κρίση του ΕΔΔΑ, η δυνατότητα αυτή δε μπορεί να θεωρηθεί επαρκής διαδικαστική εγγύηση, ικανή να αντισταθμίσει τους περιορισμούς που υπέστησαν οι προσφεύγοντες στα υπερασπιστικά τους δικαιώματα. 

Αναφορικά με την παρουσία του τέταρτου μάρτυρα, ο οποίος ήταν επίσης παρών στον τόπο τέλεσης του εγκλήματος, η μοναδική του μαρτυρία δόθηκε κατά την προκαταρκτική έρευνα ενώπιον των ανακριτικών αρχών, προτού απαγγελθούν επισήμως κατηγορίες στους προσφεύγοντες. Σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα, η αστυνομία ενημερώθηκε ότι ο εν λόγω μάρτυρας είχε εγκαταλείψει τη χώρα και εκδόθηκε διεθνές ένταλμα σύλληψης σε βάρος του. Αξιολογώντας τα πραγματικά περιστατικά, το Δικαστήριο έκρινε πως δεν προκύπτουν ενδείξεις ότι οι αστυνομικές αρχές κατέβαλαν τη μέγιστη προσπάθεια προκειμένου να εντοπίσουν τον μάρτυρα, πριν αποφασιστεί η ανάγνωση της μαρτυρίας του κατά τη δίκη. Επιπλέον, τόσο οι προσφεύγοντες όσο και οι δικηγόροι τους δεν είχαν τη δυνατότητα να υποβάλλουν ερωτήσεις ή να τον εξετάσουν προφορικώς, ενώ ο εν λόγω μάρτυρας δεν εξετάστηκε από τον αρμόδιο δικαστή προκειμένου να αξιολογηθεί η συμπεριφορά του και κατ’ επέκταση η αξιοπιστία του. 

Με βάση τα ανωτέρω, το ΕΔΔΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, στην επίμαχη υπόθεση, οι περιορισμοί στα υπερασπιστικά δικαιώματα των προσφευγόντων ήταν ασυμβίβαστοι με τις εγγυήσεις περί δίκαιης δίκης. Συνεπώς, παραβιάστηκε το άρθρο 6 §§1 και 3, περ. δ. 

Επιμέλεια: Γεωργία Αρχοντή / Επιστημονική Συνεργάτης e-Θέμις

Για τη σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου μπορείτε να ανατρέξετε στον ακόλουθο σύνδεσμο.

Η εξέταση των μαρτύρων υπό καθεστώς πλήρους ανωνυμίας, σε συνδυασμό με την περιορισμένη δυνατότητα εξέτασης μέσω υποβολής γραπτών ερωτήσεων μετά την λήψη της γραπτής απομαγνητοφώνησης των καταθέσεων, δε μπορεί να θεωρηθεί επαρκής διαδικαστική εγγύηση, ικανή να αντισταθμίσει τους περιορισμούς που υπέστησαν οι προσφεύγοντες στα υπερασπιστικά τους δικαιώματα.



Source/ Author:echr.coe.int
LATEST POSTS
  • ethemis

    Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών προσφεύγει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για το clawback – Απευθύνθηκε σε μεγάλο δικηγορικό γραφείο Αθηνών

    Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών προσφεύγει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για το clawback – Απευθύνθηκε σε μεγάλο δικηγορικό γραφείο Αθηνών Μετά την προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ο ΙΣΑ ετοιμάζει προσφυγή στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για την επιστροφή χρηματικού ποσού από τις φαρμακευτικές εταιρείες προς το δημόσιο.

  • ethemis

    Μέσω του gov.gr οι πολίτες υποβάλλουν αίτηση για αποβίβαση οχημάτων στην Ύδρα – Διαθέσιμη υπηρεσία και για υποβολή καταγγελιών

    Διαθέσιμες μέσω του gov.gr είναι πλέον τρεις νέες ψηφιακές υπηρεσίες, που διευκολύνουν τους πολίτες και ενισχύουν τη διαφάνεια στην εφαρμογή του ειδικού καθεστώτος κυκλοφορίας οχημάτων στην Ύδρα. Συγκεκριμένα, οι πολίτες μπορούν: Να υποβάλουν ηλεκτρονικά αίτηση για την έγκριση αποβίβασης και προσωρινής παραμονής μηχανημάτων έργου στο νησί. Να ελέγξουν εάν ένα όχημα που κυκλοφορεί στο νησί διαθέτει την απαραίτητη έγκριση, μέσα από ανοικτά δεδομένα. Να καταγγείλουν οχήματα για μη εγκεκριμένη κυκλοφορία στις αρμόδιες αρχές. Οι υπηρεσίες αυτές συμβάλλουν στην προστασία του ιδιαίτερου μνημειακού χαρακτήρα της Ύδρας, εξασφαλίζοντας ότι η κυκλοφορία οχημάτων και ειδικότερα μηχανημάτων έργου πραγματοποιείται αποκλειστικά κατόπιν της προβλεπόμενης έγκρισης. Επιπλέον, καλλιεργούν μια σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στον έλεγχο της νομιμότητας με γρήγορες και διαφανείς διαδικασίες.

  • ethemis

    Ο ΔΣΑ ζητά να συνεχισθεί το καθεστώς διεθνούς προστασίας για τον Τούρκο δικηγόρο Günay Dağ

    Ο Günay Dağ, δικηγόρος στο Λαϊκό Νομικό Γραφείο (HHB) και μέλος της Ένωσης Προοδευτικών Δικηγόρων (ÇHD) στην Τουρκία, που βρίσκεται στην Ελλάδα από το 2020 ως αιτών άσυλο λόγω της δράσης του στην πατρίδα του για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, ξεκίνησε από τη Δευτέρα 12 Μαΐου 2025 απεργία πείνας εξαιτίας της ανάκλησης του καθεστώτος διεθνούς προστασίας που του είχε χορηγηθεί.




ethemis map

Προκηρύξεις/ Αγγελίες

Προκηρύξεις, Διαγωνισμοί και Αγγελίες για δικηγόρους, ασκούμενους & νομικούς.

View more
newsroom

ΝewsRoom/      ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα

View more
ethemis case law

Noμολογία

Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις, ιδίως των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας

View more
ethemis case law

Noμοθεσία

Οι νόμοι που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

View more
ethemis legal studies

Εκπαιδευτικά           Προγράμματα

Για νομικούς & δικηγόρους από εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

View more
ethemis.gr

EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ            ΦΟΡΕΩΝ

Εκδηλώσεις Nομικού Eνδιαφέροντος από ποικίλους θεσμικούς Φορείς

View more
ethemis international news

Διεθνή                      Νέα

Διεθνή Νομικά Νέα και Αρθρογραφία, Νομολογία ΕΔΔΑ και αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων

View more
ethemis map

Δελτία            Τύπου

Ανακοινώσεις ΔΣΑ, δικαστικών ενώσεων, ανεξάρτητων αρχών, θεσμικών φορέων.

View more
ethemis

Συντακτική            Ομάδα

Η Επιστημονική Ομάδα του Ethemis.gr

View more
ethemis.gr

ΣΥΝΕΔΡΙΑ             ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ             e-ΘΕΜΙΣ

Ο Κατάλογος Συνεδρίων και Εκδηλώσεων που έχει διοργανώσει η Ένωση Ελλήνων Νομικών

View more

newsroom