Απόφαση 704/2018 ΣτΕ (Απαράδεκτη αίτηση ακύρωσης τυπικού νόμου)

Απόφαση 704/2018 ΣτΕ (Απαράδεκτη αίτηση ακύρωσης τυπικού νόμου)

Αρχικά η επικαλούμενη  βλάβη των μελών του αιτούντος Συνδέσμου δεν προκαλείται από τις προσβαλλόμενες κανονιστικές υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες αφορούν το καθεστώς διαφημίσεως, πωλήσεως και χρήσεως του συμβατικού τσιγάρου, αλλά από τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του ν. 4419/2016, οι οποίες επιβάλλουν την ισχύ του καθεστώτος αυτού και στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Τούτο, διότι με την παραπομπή στις διατάξεις αυτές οι εν λόγω κανονιστικές αποφάσεις καθίστανται περιεχόμενο του τυπικού νόμου. Η δε, δια της παραπομπής σε αυτές, ρύθμιση με τον νόμο του καθεστώτος διαφημίσεως, πωλήσεως και χρήσεως του ηλεκτρονικού τσιγάρου δεν μεταβάλλει την φύση της ως ρυθμίσεως τυπικού νόμου. Πράγματι, τυχόν αποδοχή της κρινομένης αιτήσεως για τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως ή για ορισμένους εξ αυτών δεν θα είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση του συνόλου ή μέρους των διατάξεων των προσβαλλόμενων κανονιστικών πράξεων, οι οποίες ουδόλως αφορούν τα μέλη του αιτούντος συνδέσμου, αλλά την ακύρωση, ολική ή μερική, της επεκτάσεως της ισχύος των διατάξεων αυτών στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, δηλαδή του συνόλου ή μέρους των ίδιων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 24 του ν. 4419/2016. Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση απαραδέκτως στρέφεται κατά των πράξεων αυτών.

Το Δικαστήριο διευκρίνισε ότι τα μέλη του αιτούντος Συνδέσμου μπορούν να επιτύχουν την αξιούμενη από αυτά έννομη προστασία από άλλα δικαστήρια της αυτής ή άλλης δικαιοδοσίας, τα οποία, αν συντρέχει νόμιμη περίπτωση και εφ’ όσον πληρούνται οι αντίστοιχες δικονομικές προϋποθέσεις, θα μπορούν να εξετάσουν και την συνταγματικότητα των επίμαχων ρυθμίσεων του τυπικού νόμου, όπως επιδιώκεται με την κρινόμενη αίτηση. Ειδικότερα, τα σχετικά ζητήματα μπορούν να εξετασθούν από τα δικαστήρια που είναι αρμόδια για τον έλεγχο της νομιμότητας πράξεων επιβολής διοικητικών κυρώσεων για παράβαση των εν λόγω διατάξεων ή από τα ποινικά δικαστήρια κατά το στάδιο εξετάσεως του ζητήματος τυχόν επιβολής κυρώσεων ποινικού χαρακτήρα κατά των παραβατών των διατάξεων αυτών. Θα έχουν δε τα μέλη του αιτούντος Συνδέσμου, αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 105 ΕΙΣΝΑΚ, την αξίωση να ζητήσουν, κατά το άρθρο αυτό, την ανόρθωση της χρηματικής ζημίας (και χρηματική ικανοποίηση ενδεχομένως λόγω ηθικής βλάβης), η οποία τυχόν προκαλείται σ’ αυτά από την θέσπιση των διατάξεων του άρθρου 24 παρ. 1 και 2 του ν. 4419/2016, με την έγερση αγωγής αποζημιώσεως λόγω θεσπίσεως νομοθετικών ρυθμίσεων αντιθέτων σε υπερκείμενους κανόνες δικαίου, η οποία συνεπάγεται τον υποχρεωτικό, κατά το άρθρο 93 παρ. 4 του Συντάγματος, παρεμπίπτοντα δικαστικό έλεγχο της συνταγματικότητας του νόμου. Η ανόρθωση δε της τυχόν χρηματικής ζημίας μέσω της αγωγής αποζημιώσεως συνιστά αποτελεσματική κατά το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος δικαστική προστασία των μελών του αιτούντος Συνδέσμου, διότι είναι ισοδύναμη της δικαστικής προστασίας (αποτροπή της οικονομικής βλάβης) την οποία θα παρείχε σ’ αυτά ο ευθύς ακυρωτικός έλεγχος για το πληττόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 24 παρ. 1 και 2 του ν. 4419/2016 έννομο συμφέρον τους, το οποίο εν προκειμένω έχει οικονομικό μόνο χαρακτήρα.

 Εξ άλλου, και αν ακόμη τα στοιχεία της προκειμένης υποθέσεως καλούσαν σε εφαρμογή το ενωσιακό δίκαιο, ο κατά το Σύνταγμα αποκλεισμός του ακυρωτικού ελέγχου των διατάξεων του άρθρου 24 παρ. 1 και 2 του ν. 4419/2016 δεν θα έθετε υπό αμφισβήτηση το δικαίωμα αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας κατά το δίκαιο αυτό, λόγω της δυνατότητας του παρεμπίπτοντος δικαστικού ελέγχου της συμφωνίας του νόμου με το ενωσιακό δίκαιο μέσω της αγωγής αποζημιώσεως του άρθρου 105 ΕΙΣΝΑΚ . Τα ανωτέρω δε συμπορεύονται και με το άρθρο 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ, το οποίο κατοχυρώνει το δικαίωμα προσβάσεως σε δικαστήριο όχι ως απόλυτο αλλά ως υποκείμενο σε περιορισμούς που δεν αναιρούν την ουσία του.

Βάσει του ανωτέρω σκεπτικού το Δικαστήριο απέρριψε την κριθείσα αίτηση ακύρωσης.

Το Σύνταγμα, προβλέποντας, με την διάταξη του άρθρου 95 παρ. 1 στοιχ. α, τον ακυρωτικό έλεγχο των πράξεων των διοικητικών αρχών μέσω του ενδίκου βοηθήματος της αιτήσεως ακυρώσεως, αποκλείει την άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως κατά των πράξεων της νομοθετικής λειτουργίας.