Άσκηση της γονικής μέριμνας - υπ' αριθμ. 126/2018 απόφαση Α2' Τμήματος ΑΠ
Από τη διάταξη 1515 A.K., προκύπτει ότι η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου που γεννήθηκε και παραμένει εκτός γάμου των γονέων του, έχει δε αναγνωρισθεί εκουσίως από το φυσικό του πατέρα, κατά τους όρους των άρθρων 1475-1476 Α.Κ., ασκείται αποκλειστικά από τη μητέρα, ενώ στον εξ αναγνωρίσεως πατέρα επιφυλάσσεται ένας ρόλος αναπληρωματικός αλλά και η δυνατότητα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να παραμερίσει δικαστικά το προνόμιο αυτό της μητέρας. Ειδικότερα, ο εξ αναγνωρίσεως πατέρας μπορεί να ασκεί τη γονική μέριμνα: α) Αυτοδικαίως, αν έπαυσε η γονική μέριμνα της μητέρας λόγω θανάτου ή κηρύξεώς της σε αφάνεια ή ένεκεν εκπτώσεώς της κατ’ άρθρο 1510 παρ. 3 του Α.Κ., ή αν αυτή αδυνατεί να την ασκήσει για νομικούς ή πραγματικούς λόγους οπότε την αναπληρώνει ο ίδιος στην άσκηση της. β) Σε κάθε άλλη περίπτωση, με δικαστική απόφαση, η οποία εκδίδεται μετά από αίτηση του ίδιου του πατέρα, εφόσον αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του ίδιου του τέκνου. Η δικαστική δε αυτή απόφαση μπορεί να αναθέτει την άσκηση της γονικής μέριμνας είτε αποκλειστικά στον εξ αναγνωρίσεως πατέρα, είτε από κοινού σε αυτόν και την μητέρα, είτε να κατανείμει μεταξύ αυτών τις λειτουργίες της.
Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 1511 Α.Κ., “Κάθε απόφαση των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του τέκνου. Στο συμφέρον του τέκνου πρέπει να αποβλέπει και η απόφαση του δικαστηρίου, όταν, κατά τις διατάξεις του νόμου, το δικαστήριο αποφασίζει σχετικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή με τον τρόπο της άσκησής της. Η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει επίσης να σέβεται την ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσίας. Στην προκειμένη περίπτωση, το δικαστήριο έκρινε ότι το συμφέρον του ανηλίκου τέκνου επιβάλλει να ανατεθεί η άσκηση της επιμέλειάς του αποκλειστικά στον πατέρα του, ο οποίος διάγει μια συνετή ζωή και ανέκαθεν φροντίζει για τις ανάγκες του, αντίθετα με τη μητέρα του, η οποία δεν έχει μόνιμη και κατάλληλη στέγη διαβίωσης ενώ δεν έχει τη δυνατότητα να παρέχει στο ανήλικο ένα σταθερό περιβάλλον διαβίωσης απαραίτητο για την ηλικία του.
Επιπροσθέτως, και με βάση την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 1511 Α.Κ., ανάλογα με την ωριμότητα του τέκνου πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του πριν από κάθε απόφαση σχετική με τη γονική μέριμνα, εφόσον η απόφαση αφορά τα συμφέροντά του. Όπως προκύπτει, ωστόσο, από τη διάταξη του άρθρου 681Γ παρ. 3 εδ. α’ και 4 εδ. α’ , δ’ και ε’ ΚΠολΔ, το δικαστήριο τότε μόνο οφείλει να ζητήσει και να συνεκτιμήσει τη γνώμη του τέκνου, εάν κρίνει ότι έχει την απαιτούμενη ωριμότητα. Η πολύ μικρή ηλικία του ανηλίκου δε στην προκειμένη περίπτωση, οδήγησε το δικαστήριο της ουσίας σε αρνητική κρίση, η οποία δεν υπόκειται, εξάλλου, σε αναιρετικό έλεγχο.
Επιμέλεια: Αγγελική Μούζουλα / Επιστημονική Συνεργάτης e-Θέμις
Κάθε απόφαση των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής μέριμνας πρέπει να αποβλέπει στο συμφέρον του τέκνου, ανάλογα δε με την ωριμότητά του πρέπει να ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του.
