ΠΟΛ. 1204/2018
Με την ΠΟΛ.1189/2018 κοινοποιήθηκαν οι διατάξεις του Ν.4557/2018 «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας», με τον οποίο ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2015/849 και καταργήθηκαν οι διατάξεις του ν.3691/2008. Σκοπός της ΠΟΛ. 1204/2018 είναι η ενημέρωση των υπόχρεων προσώπων αρμοδιότητας της Α.Α.Δ.Ε. σχετικά με τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τις διατάξεις του νόμου, καθώς και τις προβλεπόμενες κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με αυτές.
Αναλυτικότερα, υπόχρεα πρόσωπα αρμοδιότητας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων ορίζονται τα κάτωθι:
α)Εξωτερικοί λογιστές-φοροτεχνικοί και νομικά πρόσωπα παροχής λογιστικών-φοροτεχνικών υπηρεσιών, καθώς και ιδιώτες ελεγκτές.
β)Μεσίτες ακινήτων, για συναλλαγές των οποίων η αξία ανέρχεται σε τουλάχιστον 10.000 ευρώ, ανεξαρτήτως αν το ποσό αυτό αφορά αγορά, πώληση ή μηνιαίο μίσθωμα εκμίσθωσης ακινήτου.
γ)Έμποροι και εκπλειστηριαστές αγαθών μεγάλης αξίας, όταν η αξία της συναλλαγής ανέρχεται σε τουλάχιστον 10.000 ευρώ, ανεξάρτητα από το εάν αυτή διενεργείται με μια μόνο πράξη ή με περισσότερες, μεταξύ των οποίων φαίνεται να υπάρχει κάποια σχέση.
Στην εγκύκλιο ορίζονται οι βασικές υποχρεώσεις των υπόχρεων προσώπων. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν.4557/2018 εφαρμόζονται μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τους πελάτες τους στις κάτωθι περιπτώσεις:
1.Όταν συνάπτουν επιχειρηματική σχέση,
2.Όταν διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή που:
α) ανέρχεται σε ποσό ίσο ή μεγαλύτερο των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ είτε η συναλλαγή αυτή πραγματοποιείται με μία και μόνη πράξη είτε με περισσότερες που φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους,
β) αποτελεί μεταφορά χρηματικών ποσών, σύμφωνα με τον ορισμό του στοιχείου 9 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/847 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 141) άνω των χιλίων (1.000) ευρώ,
3.όταν πρόκειται για πρόσωπα που εμπορεύονται αγαθά και διενεργούν περιστασιακή συναλλαγή σε μετρητά που αφορά ποσό δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ τουλάχιστον
4.όταν υπάρχει υπόνοια νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας
5.όταν υπάρχουν αμφιβολίες για την ακρίβεια, την πληρότητα ή την επάρκεια των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν προηγουμένως για την πιστοποίηση και την επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη ή του πραγματικού δικαιούχου.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα άρθρα 13 και 14 του του Ν.4557/2018 τα μέτρα συνήθους δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη περιλαμβάνουν, εν συντομία, τα εξής:
α)Εξακρίβωση και επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη η, πριν από τη σύναψη της επιχειρηματικής σχέσης ή τη διενέργεια της συναλλαγής, βάσει εγγράφων, δεδομένων ή πληροφοριών από αξιόπιστη και ανεξάρτητη πηγή.
β)Εξακρίβωση της ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου.
γ)Αξιολόγηση και ανάλογα με την περίπτωση τη συλλογή πληροφοριών για το αντικείμενο και το σκοπό της επιχειρηματικής σχέσης.
δ)Άσκηση συνεχούς εποπτείας όσον αφορά την επιχειρηματική σχέση, με ενδελεχή εξέταση των συναλλαγών που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια αυτής.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 13, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες το υπόχρεο πρόσωπο δεν μπορεί να συμμορφωθεί με τις παραπάνω απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη, που προβλέπονται στις πρώτες τρεις περιπτώσεις, δεν εκτελεί συναλλαγές του, δεν συνάπτει επιχειρηματική σχέση ή διακόπτει οριστικά αυτήν και εξετάζει αν συντρέχει υποχρέωση αναφοράς στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες (Αρχή), η παραπάνω επισήμανση δεν εφαρμόζεται μεταξύ άλλων, από λογιστές – φοροτεχνικούς συμβούλους στο πλαίσιο της υπεράσπισης των πελατών τους σε δικαστικές διαδικασίες συμπεριλαμβανομένης της παροχής συμβουλών αναφορικά με την κίνηση ή αποφυγή τέτοιων διαδικασιών.
Στην ΠΟΛ. 1204/2018 γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην αυξημένη δέουσα επιμέλεια που οφείλουν να επιδεικνύουν τα υπόχρεα πρόσωπα βάση των άρθρων 16 και 18 του Ν.4557/2018. Πιο συγκεκριμένα,σύμφωνα με τις παρ.1 και 2 του άρθρου 16,τα υπόχρεα πρόσωπα εφαρμόζουν μέτρα αυξημένης δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη όταν συναλλάσσονται με πρόσωπα με εγκατάσταση σε τρίτες χώρες, που χαρακτηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως υψηλού κινδύνου νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Η αντίστοιχη εφαρμογή των παραπάνω μέτρων προβλέπεται και στις συναλλαγές ή επιχειρηματικές σχέσεις με πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα, στενούς συγγενείς και στενούς συνεργάτες τους.
Επιπλέον, τα υπόχρεα πρόσωπα και οι υπάλληλοι τους,οφείλουν να αναφέρουν ύποπτες συναλλαγές στην Αρχή και να απέχουν από τη διενέργεια συναλλαγών εάν γνωρίζουν ή υποπτεύονται ότι συνδέονται με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, διευκρινίζεται ότι η καλόπιστη γνωστοποίηση πληροφοριών προς την Αρχή δεν συνεπάγεται οποιουδήποτε είδους ευθύνη για το υπόχρεο πρόσωπο καθώς εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 9 του Ν.2928/2001 (Α΄141) για την προστασία των φυσικών προσώπων που αναφέρουν τις υπόνοιές τους για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Παράλληλα, όπως τονίζεται στα άρθρα 27 και 28 του νόμου, τα υπόχρεα πρόσωπα, τα διευθυντικά στελέχη και οι υπάλληλοί τους, απαγορεύεται να γνωστοποιούν στον εμπλεκόμενο πελάτη ή σε τρίτους ότι διαβιβάσθηκαν ή θα διαβιβασθούν πληροφορίες ή ότι διεξάγεται έρευνα .Σημειώνεται ωστόσο ότι η απόπειρα των εξωτερικών λογιστών - φοροτεχνικών και των νομικών προσώπων παροχής λογιστικών- φοροτεχνικών υπηρεσιών να αποτρέψουν πελάτη να εμπλακεί σε εγκληματική δραστηριότητα δεν συνιστά γνωστοποίηση.
Ακόμη, τα υπόχρεα πρόσωπα οφείλουν να φυλάσσουν τα αρχεία που ορίζονται στα άρθρα 30 του νόμου, ενώ επισημαίνεται στο άρθρο 31 ότι η επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με σκοπό την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας θεωρείται ζήτημα δημοσίου συμφέροντος σύμφωνα με τον Ν.2472/1997. Τέλος, τα υπόχρεα πρόσωπα πρέπει να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα και να εφαρμόζουν εσωτερικές πολιτικές και διαδικασίες, προκειμένου να εντοπίζουν και να εκτιμούν τους κινδύνους αλλά και να εκπαιδεύουν αντίστοιχα τους υπαλλήλους τους.
Οι προβλεπόμενες κυρώσεις για τα υπόχρεα πρόσωπα που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους, διακρίνονται σε ποινικές κυρώσεις και συγκεκριμένα φυλάκιση ως 2 χρόνια (άρθρο 39 του Ν.4557/2018) και τις κάτωθι διοικητικές κυρώσεις (άρθρο 46 του Ν.4557/2018):
α) Στα υπόχρεα νομικά πρόσωπα ή οντότητες:
i) Πρόστιμο σε βάρος του νομικού προσώπου ή της οντότητας μέχρι 1.000.000 ευρώ.
ii)Πρόστιμο σε βάρος των μελών του διοικητικού συμβουλίου, του διευθύνοντος συμβούλου, των διευθυντικών στελεχών ή άλλων υπαλλήλων του νομικού προσώπου ή της οντότητας, υπεύθυνων για την τέλεση των παραβάσεων ή ασκούντων ανεπαρκή έλεγχο ή εποπτεία επί των υπηρεσιών, υπαλλήλων και δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου ή της οντότητας, λαμβανομένης υπόψη της θέσης ευθύνης και των εν γένει καθηκόντων τους, μέχρι 1.000.000 ευρώ.
iii) Απομάκρυνση των ανωτέρω προσώπων από τη θέση τους, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, και απαγόρευση ανάληψης άλλης αντίστοιχης θέσης.
iv) Δημόσια ανακοίνωση που αναφέρει το νομικό πρόσωπο ή την οντότητα και τη φύση της παράβασης.
v) Οριστική απαγόρευση της άσκησης ορισμένων δραστηριοτήτων του νομικού προσώπου ή της οντότητας, της ίδρυσης νέων υποκαταστημάτων στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα ή της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου αν πρόκειται για ανώνυμη εταιρεία.
vi) Σε περίπτωση σοβαρών ή επανειλημμένων παραβάσεων, οριστική ή προσωρινή ανάκληση ή αναστολή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα της άδειας λειτουργίας του νομικού προσώπου ή της οντότητας ή απαγόρευση της άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
β) Στα υπόχρεα φυσικά πρόσωπα:
i) Πρόστιμο μέχρι 1.000.000 ευρώ,
ii) δημόσια ανακοίνωση που αναφέρει το φυσικό πρόσωπο και την φύση της παράβασης,
iii) οριστική ή προσωρινή απαγόρευση της άσκησης της επιχειρηματικής ή επαγγελματικής τους δραστηριότητας.
Επιμέλεια: Παναγιώτα Κουβουτσάκη/ Επιστημονική συνεργάτης e- Θέμις
Οι προβλεπόμενες κυρώσεις για τα υπόχρεα πρόσωπα που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους διακρίνονται σε ποινικές και διοικητικές.
Source/ Author:aade.gr | Pdf Download
