Προσβολή της προσωπικότητας - υπ'αριθμ. 15/2018 απόφαση Α2 Τμήματος ΑΠ

October 26, 2018: Νομολογία Νομικά Νέα

posts


ethemis

Προσβολή της προσωπικότητας - υπ'αριθμ. 15/2018 απόφαση Α2 Τμήματος ΑΠ

Από τα άρθρα 57 εδ. α’, 59 εδ. α’, 932 Α.Κ., συνάγεται ότι όποιος παράνομα προσβάλλεται στην προσωπικότητά του, (νοουμένη ως το προστατευόμενο από το Σύνταγμα (άρθρ. 2 παρ.1) σύνολο των αξιών που απαρτίζουν την ουσία του ανθρώπου), και ειδικότερα προσβάλλεται στην προστατευόμενη από το Σύνταγμα (αρθρ. 5 παρ.2) τιμή ή υπόληψή του, με δυσφήμηση ή εξύβριση, έχει δικαίωμα να απαιτήσει την άρση της προσβολής και τη μη επανάληψή της στο μέλλον. Το δικαστήριο δύναται, επιπλέον, αφού λάβει υπ’ όψη το είδος της προσβολής, να καταδικάσει τον υπαίτιο προσβολέα σε ικανοποίηση της ηθικής βλάβης εκείνου που έχει προσβληθεί. Η ικανοποίηση συνίσταται σε πληρωμή χρηματικού ποσού, σε δημοσίευμα, ή σε οτιδήποτε επιβάλλεται από τις περιστάσεις.

Εξάλλου, κατά το άρθρο 914 Α.Κ., όποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και υπαίτια έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει. Η προσβολή της προσωπικότητας αποτελεί συγχρόνως και αδικοπραξία με βάση την 914 Α.Κ. όταν είναι παράνομη, αντίκειται δηλαδή σε διάταξη που απαγορεύει συγκεκριμένη πράξη, με την οποία προσβάλλεται έκφανση αυτής, είναι δε αδιάφορο σε ποιο τμήμα δικαίου βρίσκεται η διάταξη που απαγορεύει την προσβολή. Κατ’ ακολουθίαν, σύμφωνα με το άρθρο 361 παρ.1 Π.Κ., όποιος προσβάλλει την τιμή άλλου με λόγο ή με έργο ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή με χρηματική ποινή. Για τη στοιχειοθέτηση, επομένως, της αξιόποινης πράξης της εξυβρίσεως, που συνιστά συγχρόνως και αδικοπραξία κατά τις 57-59 και 914 Α.Κ., απαιτείται ο δράστης να εκδηλώνει αμφισβήτηση για την ηθική ή κοινωνική αξία κάποιου προσώπου ή καταφρόνηση, ενώ για την υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος αυτού απαιτείται ο δράστης να γνωρίζει και να θέλει με την ενέργειά του να προσβάλει την τιμή και υπόληψη του παθόντος. Όμως, κατά το άρθρο 367 παρ. 1 περ. α- δ’ Π.Κ. το άδικο των προβλεπόμενων στα άρθρα 361 και 362 του ίδιου Κώδικα πράξεων αίρεται, μεταξύ των άλλων περιπτώσεων που προβλέπονται στο άρθρο αυτό, και όταν πρόκειται για εκδηλώσεις που γίνονται για την εκτέλεση νομίμων καθηκόντων, την άσκηση νόμιμης εξουσίας ή για τη διαφύλαξη (προστασία) δικαιώματος ή από άλλο δικαιολογημένο ενδιαφέρον ή σε ανάλογες περιπτώσεις (περ. γ’ και δ’). Η τελευταία αυτή διάταξη (367 Π.Κ.) για την ενότητα της έννομης τάξης εφαρμόζεται αναλογικά και στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου. Επομένως, αιρόμενου και του άδικου χαρακτήρα των προαναφερθεισών αξιοποίνων πράξεων, αποκλείεται και το στοιχείο του παρανόμου της επιζήμιας συμπεριφοράς ως όρου της αντίστοιχης αδικοπραξίας του αστικού δικαίου.

Η διάταξη, ωστόσο, του άρθρου 367 παρ.2 Π.Κ., ανατρέπει την προαναφερόμενη άρση του άδικου χαρακτήρα της προσβολής με δυσφήμηση ή εξύβριση αν από τον τρόπο που έλαβαν χώρα οι δυσφημιστικές ή εξυβριστικές δηλώσεις προκύπτει σκοπός εξυβρίσεως. Ειδικός σκοπός εξυβρίσεως υπάρχει στον τρόπο εκδηλώσεως της προσβλητικής της τιμής του άλλου συμπεριφοράς όταν αυτός έγκειται στην ενδυνείδητη υπέρβαση των ορίων του δικαιώματος, δεν ήταν δηλαδή αναγκαίος για τη δέουσα απόδοση του περιεχομένου της σκέψης εκείνου που φέρεται ότι ενεργεί από δικαιολογημένο ενδιαφέρον (πρόσθετο στοιχείο της υποκειμενικής υπόστασης του αδικήματος).

Συνεπώς, από τον συνδυασμό των διατάξεων 361 Π.Κ., 362 παρ. 2 Π.Κ., και 914 Α.Κ., συνάγεται ότι τα αντικειμενικά και υποκειμενικά στοιχεία της αδικοπραξίας είναι δυνατόν να συντρέχουν με την ειδικότερη μορφή του εγκλήματος της εξυβρίσεως του άρθρου 361 Π.Κ., και μάλιστα της ειδικής μορφής, της επί σκοπώ εξυβρίσεως τελέσεως του αδικήματος αυτού, αδίκημα που αποτελεί συγχρόνως και προσβολή της προσωπικότητας του ατόμου βάσει των άρθρων 57 εδ.α και 59 εδ.α Α.Κ., και θεμελιώνει αξίωσή του για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης.

Περαιτέρω, κατά την έννοια του άρθρου 932 Α.Κ., το δικαστήριο της ουσίας, αφού δεχθεί ότι συνεπεία αδικοπραξίας προεκλήθη σε κάποιο πρόσωπο ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη, καθορίζει στη συνέχεια το ύψος της οφειλόμενης γι’ αυτήν χρηματικής ικανοποίησης, με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και της λογικής, λαμβάνοντας ιδίως υπ’ όψη ως κριτήρια: το είδος της προσβολής, την έκταση της βλάβης, τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, τη βαρύτητα του πταίσματος του υπόχρεου, το τυχόν συντρέχον πταίσμα του δικαιούχου και την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των διαδίκων μερών. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να οδηγούν τον δικαστή να σχηματίσει την κατά το άρθρο 932 Α.Κ. εύλογη κρίση του, κατ’ εφαρμογή του αντικειμενικού μέτρου που θα εφάρμοζε και ο νομοθέτης, αν έθετε ο ίδιος τον κανόνα αποκαταστάσεως της ηθικής βλάβης στην ατομική περίπτωση. Το αντικειμενικό αυτό μέτρο συνάγεται από τον ανωτέρω σκοπό του άρθ. 932 Α.Κ. και, μέσω αυτού, από την όλη κλίμακα των υπερκειμένων σκοπών του συστήματος αποζημίωσης λόγω αδικοπραξίας του Α.Κ.. Κατά τον καθορισμό, ωστόσο, του επιδικαζόμενου ποσού, πρέπει πάντοτε να τηρείται η αρχή της αναλογικότητας ως γενική νομική αρχή, και δη αυξημένης τυπικής ισχύος (άρθρα 2 παρ. 1 και 25 του ισχύοντος Συντάγματος) υπό την έννοια ότι η σχετική κρίση του δικαστηρίου, δεν πρέπει να υπερβαίνει τα όρια όπως αυτά διαπιστώνονται από τα δεδομένα της κοινής πείρας και την κοινή περί δικαίου συνείδηση σε ορισμένο τόπο και χρόνο, που αποτυπώνονται στη συνήθη πρακτική των δικαστηρίων.

Η αμφισβήτηση της ακαδημαϊκής ιδιότητας, επαγγελματικής εντιμότητας και της προσωπικής ηθικής καθώς και η απαξίωση της επιστημονικής κατάρτισης του ατόμου σε τηλεοπτικό σταθμό πανελλήνιας εμβέλειας με γνώση του δράστη σχετικά με την προσφορότητα των μέσων αυτών να παράγουν εξωτερικά την εντύπωση καταφρόνησης του παθόντος, συνιστούν αναμφισβήτητα προσβολή της προσωπικότητάς του και μάλιστα ιδιαιτέρως σοβαρή, που δικαιολογούν την επιδίκαση ιδιαίτερα αυξημένου χρηματικού ποσού για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης του παθόντος.

Επιμέλεια: Αγγελική Μούζουλα / Επιστημονική Συνεργάτης e-Θέμις

Η προσβολή της προσωπικότητας αποτελεί συγχρόνως και αδικοπραξία με βάση την 914 Α.Κ. όταν είναι παράνομη, αντίκειται δηλαδή σε διάταξη που απαγορεύει συγκεκριμένη πράξη, με την οποία προσβάλλεται έκφανση αυτής, είναι δε αδιάφορο σε ποιο τμήμα δικαίου βρίσκεται η διάταξη που απαγορεύει την προσβολή.



Source/ Author:areiospagos.gr

LATEST POSTS
  • ethemis

    ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ – ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΝΕΑΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗΣ ΥΛΗΣ Ν. 5095/2024 ΣΤΙΣ ΦΕΤΙΝΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ

    Κατόπιν νέας επικοινωνίας με στελέχη της ΑΑΔΕ μετά και την ψήφιση του ν. 5197/2025, άρθρο 61, προβαίνουμε στις κάτωθι διευκρινίσεις: • Για την εύρυθμη υποβολή των φετινών φορολογικών δηλώσεων θα ακολουθείται όλη η διαδικασία όπως ακριβώς αναφέρεται στην ανακοίνωση της 16/4/2025 με μια μικρή τροποποίηση. Για την εμφάνιση του αφορολογήτου ποσού στο έντυπο της φορολογικής δήλωσης Ε1 η καταχώριση θα γίνει στον κωδικό 659, 660 στην περίπτωση « Λοιπές περιπτώσεις» χωρίς αναγραφή ΑΦΜ ή σε διαφορετική περίπτωση με το ΑΦΜ του Δικηγορικού Συλλόγου. • Περαιτέρω για την αντιμετώπιση των πράξεων της νέας δικηγορικής ύλης που αφορά την χρήση του 2025 και καθεξής, ετοιμάζεται απόφαση από την ΑΑΔΕ για διευκρινήσεις στα ζητήματα που αφορούν τα Ε.Λ.Π., τα MYDATA και το ΦΠΑ.

  • ethemis

    Ο θεσμικός ρόλος του υπερασπιστή Δικηγόρου

    Το Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών ,κατά τη συνεδρίαση του την Δευτέρα 23.6.2025 , εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: 1. Η επιλογή του Υπουργού Δικαιοσύνης να κατονομάσει δημόσια, στο πλαίσιο πολιτικής αντιπαράθεσης στη Βουλή, τέσσερις γυναίκες θύματα βιασμού τυγχάνει απόλυτα αποδοκιμαστέα από το ΔΣ του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Τα θύματα βιασμού αξίζουν απόλυτου σεβασμού και προστασίας , δεν πρέπει να εμπλέκονται σε πολιτικές διαμάχες και μάλιστα με αδόκιμο και αλυσιτελή τρόπο, δεδομένου ότι, η αναφορά των ονομάτων τους, και ανεξάρτητα της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ουδέν προσέφερε στη σχετική συζήτηση. 2. Ο δικηγόρος, σύμφωνα με τον Κώδικα Δικηγόρων, εκπροσωπεί τον εντολέα του και ουδέποτε ταυτίζεται με αυτόν. Έχει υποχρέωση να αναλαμβάνει κάθε υπόθεση, εκτός αν αυτή είναι προδήλως αβάσιμη, δεν είναι δεκτική υπεράσπισης, έρχεται σε σύγκρουση με τα συμφέροντα άλλων εντολέων του ή αντιβαίνει στις αρχές του και οφείλει, κατά την άσκηση του λειτουργήματός του, να τηρεί απαρέγκλιτα τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Δικηγόρων και στον Κώδικα Δεοντολογίας Δικηγορικού Λειτουργήματος.

  • ethemis

    ΣτΕ: Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της ανάθεσης δημόσιας σύμβασης

    ΣτΕ Ολομ. 1096-1098/2025 Πρόεδρος: Ι. Γράβαρης, Αντιπρόεδρος Εισηγητές: Η. Μάζος, Ό. Παπαδοπούλου, Σύμβουλοι Επικρατείας Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της ανάθεσης δημόσιας σύμβασης. Συμβατό ή μη των διατάξεων του άρθρου 372 του ν. 4412/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 138 του ν. 4782/2021, προς το Σύνταγμα και την οδηγία 89/665/ΕΟΚ. Προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΕ για τη νομιμότητα της υποχρεωτικής σώρευσης σε ενιαίο δικόγραφο των αιτημάτων προσωρινής και οριστικής προστασίας. Ι. Οι 1096, 1097, 1098/2025 αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας έκριναν επί ζητημάτων ερμηνείας των διατάξεων του άρθρου 372 του ν. 4412/2016, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 138 του ν. 4782/2021, καθώς και συμβατότητας των διατάξεων αυτών προς το Σύνταγμα και την Οδηγία 89/665/ΕΟΚ. Ειδικότερα, με τις ως άνω αποφάσεις κρίθηκαν κατά πλειοψηφία τα ακόλουθα:




ethemis map

Προκηρύξεις/ Αγγελίες

Προκηρύξεις, Διαγωνισμοί και Αγγελίες για δικηγόρους, ασκούμενους & νομικούς.

View more
newsroom

ΝewsRoom/      ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα

View more
ethemis case law

Noμολογία

Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις, ιδίως των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας

View more
ethemis case law

Noμοθεσία

Οι νόμοι που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

View more
ethemis legal studies

Εκπαιδευτικά           Προγράμματα

Για νομικούς & δικηγόρους από εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

View more
ethemis.gr

EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ            ΦΟΡΕΩΝ

Εκδηλώσεις Nομικού Eνδιαφέροντος από ποικίλους θεσμικούς Φορείς

View more
ethemis international news

Διεθνή                      Νέα

Διεθνή Νομικά Νέα και Αρθρογραφία, Νομολογία ΕΔΔΑ και αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων

View more
ethemis map

Δελτία            Τύπου

Ανακοινώσεις ΔΣΑ, δικαστικών ενώσεων, ανεξάρτητων αρχών, θεσμικών φορέων.

View more
ethemis

Συντακτική            Ομάδα

Η Επιστημονική Ομάδα του Ethemis.gr

View more
ethemis.gr

ΣΥΝΕΔΡΙΑ             ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ             e-ΘΕΜΙΣ

Ο Κατάλογος Συνεδρίων και Εκδηλώσεων που έχει διοργανώσει η Ένωση Ελλήνων Νομικών

View more

newsroom