Απόφαση υπ’ αριθμ. 874/2018 ΣτΕ
Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση η κρινόμενη αγωγή εισήχθη στο Συμβούλιο της Επικρατείας, προκειμένου να κριθεί το γενικότερου ενδιαφέροντος ζήτημα της συμφωνίας προς τα άρθρα 2 παρ 1, 4 παρ. 1, 22 παρ. 1 και 25 παρ. 1 του Συντάγματος των διατάξεων του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 4354/2015, (Α΄ 176), καθ’ ο μέρος προβλέπουν την καταβολή μειωμένου, κατά σαράντα (40) ευρώ, μηνιαίου επιδόματος θέσης στους προϊσταμένους των τμημάτων της Ιατρικής και Νοσηλευτικής υπηρεσίας των νοσοκομείων εν σχέσει προς τους λοιπούς προϊστάμενους τμημάτων του δημόσιου τομέα, το οποίο (ζήτημα) έχει συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων,
Στην προκειμένη περίπτωση οι ενάγοντες, μόνιμοι υπάλληλοι του εναγόμενου νοσοκομείου υπηρετούσαν, κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.2016 έως 30.6.2016, ως προϊστάμενοι τμημάτων της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας του εναγόμενου νοσοκομείου και ελάμβαναν επίδομα θέσης ευθύνης ύψους 250 ευρώ, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 16 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4354/2015. Με την κρινόμενη αγωγή προβάλλεται ότι η τελευταία αυτή διάταξη του ν. 4354/2015 αντίκειται α) στα άρθρα 2 παρ 1, 4 παρ. 1, 22 παρ. 1 και 25 παρ. 1 του Συντάγματος, β) στο άρθρο 141 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το οποίο καθιερώνεται η αρχή της ίσης αμοιβής των εργαζομένων ανεξαρτήτως φύλου και γ) στο άρθρο 23 παρ. 2 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1948, στο άρθρο 7 του Διεθνούς Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα, που κυρώθηκε με το ν. 1532/1985, (Α΄ 45) στο άρθρο 4 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης, που κυρώθηκε με το ν. 1426/1984, (Α΄ 32), στο άρθρο 1 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη, που κυρώθηκε με το ν. 2595/1998, (Α΄ 63) και στην υπ’ αριθμ. 111 Διεθνή Σύμβαση Εργασίας της 4.6.1958 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, που κυρώθηκε με το ν. 1424/1984, (Α΄ 29).
Επειδή, η αρχή της ισότητας, την οποία καθιερώνει το άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος, αποτελεί νομικό κανόνα που επιβάλλει την ομοιόμορφη μεταχείριση προσώπων που τελούν υπό τις αυτές ή παρόμοιες συνθήκες. Ο κανόνας αυτός δεσμεύει τα συντεταγμένα όργανα της Πολιτείας και, ειδικότερα, τόσο τον κοινό νομοθέτη κατά την άσκηση της νομοθετικής λειτουργίας όσο και τη Διοίκηση, όταν θεσπίζει κατά νομοθετική εξουσιοδότηση κανονιστική ρύθμιση. Ο δικαστικός έλεγχος τηρήσεως της αρχής της ισότητας, που είναι έλεγχος ορίων και όχι των κατ’ αρχήν επιλογών του νομοθέτη ή της ουσιαστικής ορθότητας των τιθέμενων νομικών κανόνων, περιορίζεται ειδικότερα στην έκδηλη υπέρβαση των ορίων που διαγράφονται από την εν λόγω συνταγματική αρχή. Κατά τον έλεγχο δε αυτόν αναγνωρίζεται στον κοινό νομοθέτη ή την κατ’ εξουσιοδότηση θεσμοθετούσα Διοίκηση η ευχέρεια να ρυθμίσει με ενιαίο ή με διαφορετικό τρόπο τις ποικίλες προσωπικές ή πραγματικές καταστάσεις και σχέσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες κοινωνικές, οικονομικές, επαγγελματικές ή άλλες συνθήκες, που συνδέονται με καθεμία από τις καταστάσεις ή σχέσεις αυτές, με βάση γενικά και αντικειμενικά κριτήρια, που βρίσκονται σε συνάφεια προς το αντικείμενο της ρυθμίσεως. Πρέπει, όμως, η επιλεγόμενη ρύθμιση να κινείται μέσα στα όρια που διαγράφονται από την αρχή της ισότητας και τα οποία αποκλείουν τόσο την εκδήλως άνιση μεταχείριση, είτε με τη μορφή της εισαγωγής καθαρά χαριστικού μέτρου ή προνομίου μη συνδεομένου προς αξιολογικά κριτήρια, είτε με τη μορφή της επιβολής αδικαιολόγητης επιβάρυνσης, όσο και την αυθαίρετη εξομοίωση διαφορετικών καταστάσεων ή την ενιαία μεταχείριση προσώπων που τελούν υπό διαφορετικές συνθήκες, με βάση όλως τυπικά ή συμπτωματικά ή άσχετα μεταξύ τους κριτήρια ή αντιθέτως τη διαφορετική μεταχείριση των αυτών ή παρόμοιων καταστάσεων,(βλ. ΣτΕ 3372/2015 Ολομ., 1252/2003 Ολομ. κ.ά.).
Επειδή, η διάταξη του άρθρου 16 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4354/2015 αντίκειται στην αρχή της ισότητας, που κατοχυρώνεται με το άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος, δεδομένου ότι η εξαίρεση των προϊσταμένων τμημάτων της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας των νοσοκομείων από την ως άνω γενική ρύθμιση του άρθρου 16 παρ. 1 περ. α΄ υπο περ. αζ΄ του ν. 4354/2015 δεν παρίσταται δικαιολογημένη, ενόψει και των αναφερόμενων στην αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού, κατά την οποία το σύστημα αμοιβών που θεσπίζεται με το νόμο αυτό υπόκειται μεταξύ άλλων στις αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας, που κατοχυρώνονται με τη μισθολογική εξέλιξη, ανάλογα με τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα του υπαλλήλου, καθώς και με την προσωπική του απόδοση, δηλαδή την προσωπική του αξία και ικανότητα, που αποτιμάται για κάθε πρόσωπο με ίσους όρους, σε συνάρτηση με το επίπεδο θέσης ευθύνης που κατέχει, τις συγκεκριμένες συνθήκες εργασίας, την άσκηση των αρμοδιοτήτων και την επίτευξη της εύρυθμης λειτουργίας της υπηρεσίας στην οποία ανήκει.
Επιμέλεια: Τσοπανίδη Νικολέττα / Επιστημονική Συνεργάτης e-Θέμις
H διάταξη του άρθρου 16 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4354/2015, εφόσον αντίκειται στη συνταγματική αρχή της ισότητας και ως εκ τούτου είναι ανίσχυρη, πρέπει να επεκταθεί στους ανωτέρω προϊσταμένους η εφαρμογή της γενικής διάταξης του άρθρου 16 παρ. 1 περ. α΄ υποπερ. αζ΄ του ίδιου νόμου.
Source/ Author:
