Κράτος δικαίου: Η Ε.Ε. παραπέμπει την Πολωνία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να προστατεύσει την ανεξαρτησία του πολωνικού Ανώτατου Δικαστηρίου

ΕΙΔΗΣΕΟΓΡΑΦΙΑ/ September 25, 2018: Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα NewsRoom


ethemis

Κράτος δικαίου: Η Ε.Ε. παραπέμπει την Πολωνία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να προστατεύσει την ανεξαρτησία του πολωνικού Ανώτατου Δικαστηρίου

Βρυξέλλες, 24 Σεπτεμβρίου 2018

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Πολωνία στο Δικαστήριο της ΕΕ εξ αιτίας των παραβιάσεων της αρχής της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης τις οποίες δημιούργησε ο νέος πολωνικός νόμος περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου, και να ζητήσει από το Δικαστήριο να διατάξει προσωρινά μέτρα μέχρις ότου εκδοθεί δικαστική απόφαση επί της υπόθεσης

Ο νέος πολωνικός νόμος περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου μειώνει τα όρια της ηλικίας συνταξιοδότησης των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου από τα 70 στα 65 έτη, με αποτέλεσμα οι 27 από τους 72 εν ενεργεία δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου να κινδυνεύουν να εξαναγκαστούν σε συνταξιοδότηση. Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται επίσης στον Πρώτο Πρόεδρο του Ανωτάτου Δικαστηρίου, του οποίου η εξαετής θητεία, που προβλέπεται από το Σύνταγμα της Πολωνίας, θα τερματιστεί πρόωρα.

Σύμφωνα με τον νόμο που τέθηκε σε ισχύ στις 3 Απριλίου 2018, οι εν ενεργεία δικαστές τους οποίους αφορά η μείωση των ορίων συνταξιοδότησης έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν παράταση της θητείας τους από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η οποία μπορεί να χορηγηθεί για περίοδο τριών ετών και να ανανεωθεί μία φορά. Δεν έχουν καθοριστεί σαφή κριτήρια για τη λήψη απόφασης από τον Πρόεδρο και δεν υπάρχει δυνατότητα δικαστικής επανεξέτασης σε περίπτωση που αυτός απορρίψει την αίτηση. Επιπλέον, η μόνη διασφάλιση που πρότειναν οι πολωνικές αρχές συνίσταται στην έναρξη μη δεσμευτικής διαβούλευσης με το Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο, όργανο που συγκροτείται τώρα με παραβίαση των ευρωπαϊκών προτύπων σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι ο πολωνικός νόμος περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου αντίκειται στη νομοθεσία της ΕΕ διότι υπονομεύει την αρχή της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, καθώς και τη μονιμότητα των δικαστών, και ότι, ως εκ τούτου, η Πολωνία παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει του άρθρου 19 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση σε συνδυασμό με το άρθρο 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στις πολωνικές αρχές στις 2 Ιουλίου 2018 σχετικά με τον νόμο περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου, και στη συνέχεια αιτιολογημένη γνώμη στις 14 Αυγούστου 2018. Η απάντηση των πολωνικών αρχών και στις δύο περιπτώσεις δεν κατόρθωσε να αμβλύνει τους νομικούς προβληματισμούς της Επιτροπής.

Η εφαρμογή του επίμαχου συνταξιοδοτικού καθεστώτος στους δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Πολωνία επιταχύνεται και δημιουργεί κίνδυνο σοβαρής και ανεπανόρθωτης ζημίας για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης στην Πολωνία και, ως εκ τούτου, για την έννομη τάξη της ΕΕ. Η ανεξαρτησία των εθνικών δικαστηρίων είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία της δικαστικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, και ιδίως του μηχανισμού της προδικαστικής παραπομπής βάσει του άρθρου 267 της ΣΛΕΕ.

Κατά συνέπεια, η Επιτροπή προχώρησε στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει, αποφασίζοντας να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της ΕΕ. Με την παραπομπή, η Επιτροπή αποφάσισε επίσης να ζητήσει από το Δικαστήριο να διατάξει προσωρινά μέτρα, επαναφέροντας την κατάσταση που ίσχυε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Πολωνίας πριν από τις 3 Απριλίου 2018, όταν εγκρίθηκαν οι επίμαχοι νέοι νόμοι. Τέλος, η Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει την εφαρμογή ταχείας διαδικασίας στο Δικαστήριο, ώστε να ληφθεί τελική απόφαση το συντομότερο δυνατό.

Ιστορικό 

Το κράτος δικαίου είναι μία από τις κοινές αξίες στις οποίες βασίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατοχυρώνεται στο άρθρο 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν την ευθύνη, βάσει των Συνθηκών, να διασφαλίζουν τον σεβασμό του κράτους δικαίου ως θεμελιώδους αξίας της Ένωσης, καθώς και την τήρηση της νομοθεσίας, των αξιών και των αρχών της ΕΕ.

Ορισμένα γεγονότα στην Πολωνία ώθησαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ξεκινήσει διάλογο με την πολωνική κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 2016, βάσει του πλαισίου για το κράτος δικαίου. Η διαδικασία βασίζεται στον συνεχή διάλογο μεταξύ της Επιτροπής και του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους. Η Επιτροπή ενημερώνει τακτικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.

Στις 29 Ιουλίου 2017, η Επιτροπή κίνησε διαδικασία επί παραβάσει σχετικά με τον πολωνικό νόμο περί της οργάνωσης των τακτικών δικαστηρίων, επίσης λόγω των διατάξεών του περί συνταξιοδότησης και των επιπτώσεων τους στην ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος. Στις 20 Δεκεμβρίου 2017, η Επιτροπή παρέπεμψε την υπόθεση αυτή στο Δικαστήριο. Η υπόθεση εκκρεμεί ενώπιον του Δικαστηρίου.

Στις 20 Δεκεμβρίου 2017, ελλείψει προόδου μέσω του πλαισίου για το κράτος δικαίου, η Επιτροπή ενεργοποίησε για πρώτη φορά τη διαδικασία του άρθρου 7 παράγραφος 1, και υπέβαλε αιτιολογημένη πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη διαπίστωση της ύπαρξης σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης του κράτους δικαίου από την Πολωνία. Το άρθρο 7 παράγραφος 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει ότι το Συμβούλιο, αποφασίζοντας με την πλειοψηφία των τεσσάρων πέμπτων των μελών του, διαπιστώνει την ύπαρξη σαφούς κινδύνου σοβαρής παραβίασης από κράτος μέλος των αξιών του άρθρου 2 της Συνθήκης.

Κατά την ακρόαση σχετικά με το κράτος δικαίου στην Πολωνία, στη σύνοδο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στις 26 Ιουνίου, στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 παράγραφος 1, οι πολωνικές αρχές δεν παρείχαν κανένα στοιχείο σχετικά με τη λήψη μελλοντικών μέτρων για την αντίκρουση των επιφυλάξεων που εξακολουθεί να διατηρεί η Επιτροπή. Ως εκ τούτου, καθώς και λόγω της έλλειψης προόδου σχετικά με το θέμα αυτό στον διάλογο με την Πολωνία για το κράτος δικαίου, η Επιτροπή απέστειλε στις 2 Ιουλίου 2018 προειδοποιητική επιστολή στην Πολωνία, όπου εξέθετε με σαφήνεια τους νομικούς προβληματισμούς της. Οι πολωνικές αρχές απάντησαν στην προειδοποιητική επιστολή στις 2 Αυγούστου 2018, απορρίπτοντας τις επιφυλάξεις της Επιτροπής. Στις 14 Αυγούστου 2018 η Επιτροπή απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη στις πολωνικές αρχές για το θέμα αυτό και στις 14 Σεπτεμβρίου 2018 έλαβε απάντηση η οποία και πάλι δεν κατόρθωσε να αμβλύνει τους νομικούς προβληματισμούς της Επιτροπής.

Στις 18 Σεπτεμβρίου 2018, στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων διοργανώθηκε, στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 παράγραφος 1, δεύτερη ακρόαση σχετικά με το κράτος δικαίου στην Πολωνία. Οι πολωνικές αρχές παρέμειναν ακλόνητες στη θέση τους και αρνήθηκαν να προτείνουν μέτρα για να αντιμετωπίσουν τους προβληματισμούς της Επιτροπής και άλλων κρατών μελών.

Η παρούσα διαδικασία επί παραβάσει δεν θέτει τέρμα στον εν εξελίξει διάλογο με την Πολωνία για το κράτος δικαίου, ο οποίος εξακολουθεί να είναι ο δίαυλος που προτιμά η Επιτροπή για να αντιμετωπιστεί η συστημική απειλή κατά του κράτους δικαίου στην Πολωνία.

Ο νέος πολωνικός νόμος περί του Ανωτάτου Δικαστηρίου μειώνει τα όρια της ηλικίας συνταξιοδότησης των δικαστών του Ανωτάτου Δικαστηρίου από τα 70 στα 65 έτη, με αποτέλεσμα οι 27 από τους 72 εν ενεργεία δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου να κινδυνεύουν να εξαναγκαστούν σε συνταξιοδότηση



Source/ Author:Διαβάστε περισσότερα εδώ

LATEST POSTS




ethemis map

Προκηρύξεις/ Αγγελίες

Προκηρύξεις, Διαγωνισμοί και Αγγελίες για δικηγόρους, ασκούμενους & νομικούς.

View more
newsroom

ΝewsRoom/      ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα

View more
ethemis case law

Noμολογία

Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις, ιδίως των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας

View more
ethemis case law

Noμοθεσία

Οι νόμοι που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

View more
ethemis legal studies

Εκπαιδευτικά           Προγράμματα

Για νομικούς & δικηγόρους από εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

View more
ethemis.gr

EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ            ΦΟΡΕΩΝ

Εκδηλώσεις Nομικού Eνδιαφέροντος από ποικίλους θεσμικούς Φορείς

View more
ethemis international news

Διεθνή                      Νέα

Διεθνή Νομικά Νέα και Αρθρογραφία, Νομολογία ΕΔΔΑ και αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων

View more
ethemis map

Δελτία            Τύπου

Ανακοινώσεις ΔΣΑ, δικαστικών ενώσεων, ανεξάρτητων αρχών, θεσμικών φορέων.

View more
ethemis

Συντακτική            Ομάδα

Η Επιστημονική Ομάδα του Ethemis.gr

View more
ethemis.gr

ΣΥΝΕΔΡΙΑ             ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ             e-ΘΕΜΙΣ

Ο Κατάλογος Συνεδρίων και Εκδηλώσεων που έχει διοργανώσει η Ένωση Ελλήνων Νομικών

View more

newsroom