Οδηγός για τα Δικαιώματα του Δικηγόρου
Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,
Αφορμή για την επιμέλεια του παρόντος αποτελεί η συχνή διαπίστωση ότι, μολονότι κατεξοχήν αντικείμενο του δικηγορικού λειτουργήματος είναι η προάσπιση των δικαιωμάτων των πολιτών, ο δικηγόρος εμφανίζεται πολλές φορές να μην έχει πλήρη και συνολική γνώση των δικών του δικαιωμάτων.
Αυτό δεν οφείλεται τόσο στη θέση σε ισχύ του νέου Κώδικα Δικηγόρων, με το Ν. 4194/2013 (Α’ 208), ο οποίος αντικατέστησε στο σύνολό του το ΝΔ 3026/1954 (Α’ 235) και έχει ήδη υποστεί πολλαπλές τροποποιήσεις όσο στο γεγονός ότι ούτε ο Κώδικας Δικηγόρων ούτε ο Κώδικας Δεοντολογίας Δικηγορικού Λειτουργήματος διδάσκονται στις Νομικές Σχολές της χώρας ούτε βέβαια διατίθεται από τους Δικηγορικούς Συλλόγους κάποια έκδοση με τα δικαιώματα και τα καθήκοντα του δικηγόρου, προκειμένου όλοι οι συνάδελφοι να έχουν ανά πάσα στιγμή ευχερή πρόσβαση σε αυτά.
Η εξέταση του νεοεισαχθέντος μαθήματος «Κώδικας Δικηγόρων και Κώδικας Δεοντολογίας» στο πλαίσιο του νέου συστήματος για την απόκτηση της άδειας δικηγόρου, αποτελεί χωρίς αμφιβολία την πρώτη προσπάθεια εξοικείωσης των νεότερων συναδέλφων με τους κανόνες δικαίου που ρυθμίζουν τη νομική μας θέση ως δημοσίων λειτουργών - συλλειτουργών στην απονομή της Δικαιοσύνης, την άσκηση της δικηγορίας, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μας.
Ο παρών οδηγός αποτελεί, αντιστοίχως, μία πρώτη προσπάθεια κωδικοποίησης και απαρίθμησης των κυριοτέρων δικαιωμάτων μας, με βάση ιδίως το νέο Κώδικα Δικηγόρων και τον Κώδικα Δεοντολογίας Δικηγορικού Λειτουργήματος, χωρίς βεβαίως να υποκαθιστά τα σχετικά νομοθετικά κείμενα, στα οποία, κατά την άσκηση του λειτουργήματός μας, πρέπει να ανατρέχουμε σε κάθε περίπτωση.
Μολονότι δε, πρόκειται για συνθετική καταγραφή των δικαιωμάτων μας, περιλαμβάνονται συνειδητά και «υποχρεώσεις» οι οποίες είτε αποτελούν συγχρόνως και δικαιώματα, όπως είναι ιδίως οι υποχρεώσεις (καθήκοντα) που σχετίζονται με την εκπροσώπηση και υπεράσπιση των εντολέων μας, είτε συνεπάγονται δικαιώματα, όπως είναι λ.χ. οι υποχρεώσεις προς τους συναδέλφους μας.
Αντιθέτως, δεν περιλαμβάνονται τα επιμέρους διαδικαστικά και δικονομικά δικαιώματα ανά δικαιοδοσία κατά την απονομή της Δικαιοσύνης, τα οποία κατοχυρώνονται, ιδίως, στους Κώδικες Πολιτικής, Ποινικής και Διοικητικής Δικονομίας και στο ΠΔ 18/1989. Τέλος, από τον Κώδικα Δεοντολογίας Δικηγορικού Λειτουργήματος περιλαμβάνονται μόνο τα δικαιώματα τα οποία εξακολουθούν να υφίστανται ως τέτοια, καθώς είτε δεν ενσωματώνονται κατά το περιεχόμενό τους στο νέο Κώδικα Δικηγόρων είτε δεν ρυθμίζονται με διαφορετικό τρόπο από αυτόν.
Ευχόμαστε το παρόν πόνημα, το οποίο διατίθεται ελεύθερα και δωρεάν (χωρίς κανέναν περιορισμό στην προώθηση, την αναπαραγωγή και την εκτύπωσή του), να αποτελέσει ένα χρήσιμο βοήθημα για το σύνολο των συναδέλφων αλλά και μία διαρκή υπενθύμιση προς κάθε κατεύθυνση ότι ο δικηγόρος, εκτός από υποχρεώσεις, έχει και δικαιώματα, η εγγύηση και η διασφάλιση των οποίων είναι αυτονόητη προϋπόθεση προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στο θεσμικό ρόλο που του επιφυλάσσει η δημοκρατική κοινωνία εντός του συνταγματικού πλαισίου νομιμότητας.
Αθήνα, Ιούνιος 2017
Δημήτρης Χρ. Αναστασόπουλος
Δικηγόρος – Πρόεδρος ΕΕΝ e-Θέμις, Σύμβουλος ΔΣΑ
Αλέξανδρος Απ. Μαντζούτσος
Δικηγόρος – ΔΝ, τ. Πρόεδρος ΕΑΝΔΑ
"Ένα χρήσιμο βοήθημα για το σύνολο των συναδέλφων, αλλά και μια διαρκής υπενθύμιση προς κάθε κατεύθυνση ότι ο δικηγόρος, εκτός από υποχρεώσεις, έχει και δικαιώματα, η εγγύηση και η διασφάλιση των οποίων είναι αυτονόητη προϋπόθεση προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στο θεσμικό ρόλο που του επιφυλάσσει η δημοκρατική κοινωνία εντός του συνταγματικού πλαισίου νομιμότητας."
