ΕΔΔΑ: «Αμέλεια κρατικού ψυχιατρικού νοσοκομείου στην εποπτεία ψυχικά νοσούντος ατόμου»

June 19, 2017: Νομολογία Νομικά Νέα

posts


ethemis

ΕΔΔΑ: «Αμέλεια κρατικού ψυχιατρικού νοσοκομείου στην εποπτεία ψυχικά νοσούντος ατόμου»

Με την απόφαση της 28ης Μαρτίου 2017, στην υπόθεση Fernandes de Oliveira κατά Πορτογαλίας (Αριθμός προσφυγής 78103/14), το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 2 παρ. 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), όσον αφορά τις θετικές υποχρεώσεις για την προστασία του δικαιώματος στη ζωή, σε περιστατικό όπου το προσωπικό ενός κρατικού ψυχιατρικού νοσοκομείου δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη του θανάτου ενός ψυχικά άρρωστου ατόμου του οποίου η ζωή ήταν σε κίνδυνο.

Ως προς τα γεγονότα, ο γιος της προσφεύγουσας είχε εισαχθεί εθελοντικά σε κρατικό ψυχιατρικό νοσοκομείο για θεραπεία μετά από απόπειρα αυτοκτονίας του στις αρχές Απριλίου 2000. Στις 27 Απριλίου 2000, δραπέτευσε από τις εγκαταστάσεις του νοσοκομείου και στη συνέχεια αυτοκτόνησε πηδώντας μπροστά από ένα κινούμενο τρένο. Είχε ήδη νοσηλευτεί πολλές φορές στο ίδιο κρατικό ψυχιατρικό νοσοκομείο λόγω ψυχικής αναπηρίας, η οποία επιδεινώθηκε από τον εθισμό του στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Σύμφωνα με τα ιατρικά αρχεία του, το προσωπικό του ψυχιατρικού νοσοκομείου είχε λάβει γνώση των προηγούμενων αποπειρών αυτοκτονίας του.

Ως προς την «ουσιαστική πτυχή» του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ, ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα παρακάτω. Το προσωπικό του νοσοκομείου, έχοντας υπόψη το ιστορικό του γιου της προσφεύγουσας και, ειδικότερα, το γεγονός ότι ο ίδιος είχε προσπαθήσει να αυτοκτονήσει τρεις εβδομάδες νωρίτερα, είχε κάθε λόγο να περιμένει ότι θα μπορούσε ως ψυχικά ασθενής να προσπαθήσει να διαπράξει αυτοκτονία. Ο ίδιος, άλλωστε, είχε διαφύγει από τους χώρους του νοσοκομείου και σε προηγούμενες περιπτώσεις. Συνεπώς, υπό το φως της διάγνωσής του, θα έπρεπε να είχε προβλεφθεί ως πιθανή η μελλοντική προσπάθεια διαφυγής του, καθώς και η ενδεχόμενη θανατηφόρα έκβασή της.

Το ΕΔΔΑ ήταν ενήμερο ως προς την ενδεδειγμένη τάση για την παροχή ψυχικής θεραπείας υπό το καθεστώς των «ανοικτών θυρών» για τα άτομα με ψυχικές διαταραχές. Ωστόσο, η ψυχική θεραπεία αυτού του είδους δεν απαλλάσσει το κράτος από τις υποχρεώσεις του για την προστασία των ψυχικά ασθενών, σχετικά με τους κινδύνους που δημιουργούν για τον εαυτό τους. Ως εκ τούτου, έπρεπε να επιτευχθεί μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ των υποχρεώσεων του Δημοσίου σύμφωνα με το άρθρο 2 της Σύμβασης και την ανάγκη παροχής ιατρικής περίθαλψης σε καθεστώς «ανοικτών θυρών». Βεβαίως, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες ανάγκες όσον αφορά την ειδική παρακολούθηση των ψυχικά ασθενών με έντονες τάσεις αυτοκτονίας. Σε αυτή την άσκηση εξισορρόπησης, δεν θα πρέπει να διακρίνονται μεταξύ τους οι «εκούσιες» και οι «ακούσιες» εισαγωγές για ψυχική θεραπεία στα κρατικά ψυχιατρικά νοσοκομεία. Επομένως, στο μέτρο που ο ψυχικά ασθενής έθεσε εαυτόν εθελοντικά υπό τη φροντίδα και την επίβλεψη του ψυχιατρικού νοσοκομείου, οι υποχρεώσεις του κράτους συνεχίζουν να είναι οι ίδιες, αλλιώς οι ασθενείς αυτού του είδους θα στερούνταν της προστασίας του άρθρου 2 παρ. 1 της Σύμβασης.

Συναφώς, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι το προσωπικό του ψυχιατρικού νοσοκομείου έλεγχε, κατά τη διάρκεια του γεύματος και της φαρμακευτικής αγωγής, πόσοι από τους ψυχικά ασθενείς ήταν παρόντες. Επιπλέον, υπήρχε ένας μηχανισμός, σε περίπτωση καταγεγραμμένης απουσίας κάποιου ασθενούς, ο οποίος συνίστατο στην αναζήτηση στους χώρους του νοσοκομείου του ψυχικά ασθενούς που έλειπε και στην ενημέρωση της αστυνομίας και της οικογένειάς του. Στην προκειμένη περίπτωση, ο γιος της προσφεύγουσας εθεάθη για τελευταία φορά μετά τις 16:00, αλλά η απουσία του δεν παρατηρήθηκε μέχρι περίπου τις 19:00 όταν ο ίδιος δεν εμφανίστηκε για δείπνο. Μέχρι τότε ήταν ήδη νεκρός. Συνεπώς, η διαδικασία έκτακτης ανάγκης ήταν αναποτελεσματική ως προς την πρόληψη της διαφυγής του ψυχικά ασθενούς και, εν τέλει, την αυτοκτονία του. Ο κίνδυνος δε είχε επιδεινωθεί λόγω της ανοικτής και απεριόριστης πρόσβασης από τις εγκαταστάσεις του νοσοκομείου στη σιδηροδρομική πλατφόρμα.

Το ΕΔΔΑ έκρινε, ομόφωνα, ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ. Υπό το φως της θετικής υποχρέωσης του προσωπικού του ψυχιατρικού νοσοκομείου, όπως απορρέει από το άρθρο 2 παρ. 1 της ΕΣΔΑ για το δικαίωμα στη ζωή, να λαμβάνει τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα για την προστασία ενός ατόμου με ψυχικές διαταραχές, του οποίου η ζωή είναι σε κίνδυνο και ο οποίος -όντας επιρρεπής σε διαφυγή- εισήχθη εθελοντικά στο κρατικό ψυχιατρικό νοσοκομείο για θεραπεία μετά από απόπειρα αυτοκτονίας του, το προσωπικό θα έπρεπε να έχει στη διάθεσή του ορισμένες ασφαλιστικές δικλείδες για να εξασφαλίσει ότι ο ψυχικά άρρωστος γιός της προσφεύγουσας δεν θα μπορέσει να εγκαταλείψει το χώρο του ψυχιατρικού νοσοκομείου καθώς και να τον ελέγχει σε μια πιο τακτική βάση.

Παραβίαση άρθρου 2 παρ. 1 της ΕΣΔΑ: Όσον αφορά την ειδική παρακολούθηση των ψυχικά ασθενών με τάσεις αυτοκτονίας, έπρεπε να επιτευχθεί μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ της υποχρέωσης του Δημοσίου για την προστασία του δικαιώματος στη ζωή και της ανάγκης παροχής ψυχιατρικής περίθαλψης σε καθεστώς «ανοικτών θυρών».



Source/ Author:hudoc.echr.coe.int

LATEST POSTS
  • ethemis

    Ν. 5160/2024: Νέα προθεσμία διόρθωσης αρχικών εγγραφών Κτηματογράφησης

    Στο άρθρο 36 του Ν. 5160/2024 (ΦΕΚ 195/Α΄/27.11.2024), ορίζεται ότι σε όσες περιοχές η προθεσμία διόρθωσης πρώτων εγγραφών έληγε στις 30.11.2024, η προθεσμία αυτή αντικαθίσταται με νέα προθεσμία, η οποία λήγει μετά την πάροδο ενός (1) έτους από τη δημοσίευση πράξης του Διοικητικού Συμβουλίου του Ν.Π.Δ.Δ. «Ελληνικό Κτηματολόγιο» με την οποία διαπιστώνεται η εφαρμογή του συστήματος του Κτηματολογίου σε αντικατάσταση του συστήματος μεταγραφών και υποθηκών στο σύνολο της Επικράτειας της χώρας.

  • ethemis

    Πρόσκληση για άσκηση υποψηφίου δικηγόρου στο Ε.Β.Ε.Π.

    Όσες-ους υποψήφιες-ους δικηγόρους επιθυμούν να πραγματοποιήσουν μέρος της άσκησής τους στο Ε.Β.Ε.Π., διάρκειας έξι (6) μηνών, με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον έξι (6) μήνες, να υποβάλουν την αίτησή τους,σύμφωνα με το σχετικό υπόδειγμα που επισυνάπτεται στο Ε.Β.Ε.Π., από 03 έως 20 Δεκεμβρίου 2024.

  • ethemis

    12ο Ετήσιο Επιστημονικό Συνέδριο Ένωσης Ελλήνων Δημοσιολόγων (ΕΕΔ) 2025

    Η ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΛΟΓΩΝ (ΕΕΔ) διοργανώνει το 12 ο ετήσιο επιστημονικό Συνέδριό της με πρόσκληση υποβολής papers το 2025 δια ζώσης. To 12 ο Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στον Βόλο σε συνεργασία με τον Δικηγορικό Σύλλογο Βόλου (ΔΣΒ) την Παρασκευή 04 Απριλίου 2025 από το πρωί μέχρι το βράδυ και το Σάββατο 05 Απριλίου 2025 από το πρωί ως το απόγευμα.




ethemis map

Προκηρύξεις/ Αγγελίες

Προκηρύξεις, Διαγωνισμοί και Αγγελίες για δικηγόρους, ασκούμενους & νομικούς.

View more
newsroom

ΝewsRoom/      ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Τρέχουσα Νομική Επικαιρότητα

View more
ethemis case law

Noμολογία

Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις, ιδίως των ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας

View more
ethemis case law

Noμοθεσία

Οι νόμοι που έχουν δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

View more
ethemis legal studies

Εκπαιδευτικά           Προγράμματα

Για νομικούς & δικηγόρους από εκπαιδευτικούς φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

View more
ethemis.gr

EΚΔΗΛΩΣΕΙΣ            ΦΟΡΕΩΝ

Εκδηλώσεις Nομικού Eνδιαφέροντος από ποικίλους θεσμικούς Φορείς

View more
ethemis international news

Διεθνή                      Νέα

Διεθνή Νομικά Νέα και Αρθρογραφία, Νομολογία ΕΔΔΑ και αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων

View more
ethemis map

Δελτία            Τύπου

Ανακοινώσεις ΔΣΑ, δικαστικών ενώσεων, ανεξάρτητων αρχών, θεσμικών φορέων.

View more
ethemis

Συντακτική            Ομάδα

Η Επιστημονική Ομάδα του Ethemis.gr

View more
ethemis.gr

ΣΥΝΕΔΡΙΑ             ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ             e-ΘΕΜΙΣ

Ο Κατάλογος Συνεδρίων και Εκδηλώσεων που έχει διοργανώσει η Ένωση Ελλήνων Νομικών

View more

newsroom