Athens CSI Stories
Τα όρια των αναλύσεων DNA στην ποινική δίκη: Τί μπορεί και τί δε μπορεί να μας πει το DNA;
Οι περιοχές του DNA που μελετώνται με σκοπό την ταυτοποίηση ατόμων, δε φέρουν καμία πληροφορία για τα άτομα που εξετάζονται. Η μοναδική πληροφορία που μπορεί να εξαχθεί κοιτώντας το γενετικό προφίλ ενός ατόμου είναι το φύλο του, αν δηλαδή πρόκειται για αρσενικό ή θηλυκό άτομο. Αν το γενετικό προφίλ είναι μεικτό, δηλαδή προέρχεται από περισσότερα του ενός άτομα, μπορεί να προσδιοριστεί ο αριθμός των ατόμων από τα οποία προέρχεται καθώς και πόσα από αυτά είναι αρσενικά, ενώ η εφαρμογή των τεστ κατεύθυνσης μπορεί να προσδιορίσει τη φύση του υλικού που συλλέχθηκε, αν δηλαδή πρόκειται για σάλιο, αίμα, σπέρμα ή κάποιο άλλο βιολογικό υλικό.
Αυτό που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να μας καταδείξει το αποτέλεσμα της ανάλυσης του βιολογικού υλικού είναι ο χρόνος εναπόθεσης στην επιφάνεια από την οποία συλλέχθηκε, πότε δηλαδή εναποτέθηκε στο συγκεκριμένο σημείο (2). Αυτό σημαίνει πως η ανεύρεση του γενετικού προφίλ ενός ατόμου στον τόπο ενός εγκλήματος μπορεί να σηματοδοτεί την εναπόθεση του υλικού είτε κατά τη διάρκεια του εγκλήματος είτε σε έναν τελείως διαφορετικό χρόνο, ο οποίος δεν μπορεί να προσδιοριστεί με κανένα τρόπο.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα μιας ληστείας που συνέβη σε κοσμηματοπωλείο, στην οποία εξετάστηκε ως πειστήριο ένα μπουφάν που βρέθηκε στο κατάστημα και φορούσε κάποιος από τους δράστες...
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα μιας ληστείας που συνέβη σε κοσμηματοπωλείο, που χειρίστηκαν οι πραγματογνώμονες των εργαστηρίων μας, στην οποία εξετάστηκε ως πειστήριο ένα μπουφάν που βρέθηκε στο κατάστημα και φορούσε κάποιος από τους δράστες . Η ανάλυση DNA που πραγματοποιήθηκε έδωσε ένα μεικτό γενετικό προφίλ τριών ατόμων. Η εύρεση τριών ατόμων πάνω στο μπουφάν σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ενοχοποιήσει και τα τρία αυτά άτομα καθώς εκ των πραγμάτων μόνο ένα άτομο θα μπορούσε να φοράει το μπουφάν κατά τη διάρκεια της ληστείας ενώ οι άλλοι δύο ενδέχεται να είχαν έρθει σε επαφή με αυτό σε προγενέστερο και μη σχετικό με τη ληστεία χρόνο.
Εκτός από το χρόνο εναπόθεσης, καμία πληροφορία δεν μπορεί να εξαχθεί και ως προς τον τρόπο εναπόθεσης, αν δηλαδή εναποτέθηκε εκεί μέσω άμεσης ή έμμεσης επαφής ή αν αυτή η επαφή ήταν πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής κ.ο.κ. (2). Ένα άτομο μπορεί να μεταφέρει πρωτογενώς το γενετικό του υλικό σε μια επιφάνεια είτε άμεσα μέσω αφής, ακουμπώντας δηλαδή σε αυτή, είτε έμμεσα, αν π.χ. βήξει πάνω από αυτήν. Γενετικό υλικό ενός ατόμου όμως μπορεί να μεταφερθεί και χωρίς το άτομο να βρεθεί στο ίδιο περιβάλλον με ένα αντικείμενο, μέσω δευτερογενούς, τριτογενούς, τεταρτογενούς μεταφοράς.
Για παράδειγμα, αν ένα άτομο καπνίσει ένα τσιγάρο και στη συνέχεια κάποιος κακόβουλα τρίψει αυτό το τσιγάρο στη λαβή ενός όπλου, τότε το γενετικό υλικό από το τσιγάρο θα μεταφερθεί στη λαβή και τελικά το άτομο που το κάπνισε θα ανιχνευθεί χωρίς να έχει έρθει σε επαφή με αυτήν.
Τα παραπάνω παραδείγματα, καταδεικνύουν την μεγάλη προσοχή που απαιτείται κατά την ερμηνεία των αποτελεσμάτων που προκύπτουν από τις αναλύσεις DNA.
H Επιστημονική Ομάδα του DNAlogy
